BİZE ULAŞIN
Ülkemizde SSK, BAĞ-KUR veyahut emekli sandığı kurumları fark etmeksizin sigortalı olarak çalışan kişi vefat ettiği takdirde ölen kişinin yakınlarına sosyal yardım aylığı bağlanır. Bu durumda sadece vefat eden kişinin belli derecedeki yakınları hak sahibi olur. Kanuna göre; hak sahibi olan bu kişiler arasında kişinin eşi, varsa çocukları ve yine varsa anne ve babası bulunur. Ölüm aylığını kalan eş alıyorsa buna dul maaşı, eğer çocukları alıyorsa yetim maaşı adı verilir.
Ölen kişilerin geride kalan eş ve çocukları için sağlanan bu yardım sayesinde, bu kişilerin ekonomik olarak mağdur olmadan hayatlarına devam edebilmeleri amaçlanır. Ölen anne ve babanın emekli aylığı eşine, çocuklarına ya da anne ve babasına bağlanabilir, ancak bunların kriterleri bulunur. Babadan kalan emekli maaşı alma şartları şu şekildedir:
Ölüm aylığı hakkını kazanabilmek için vefat eden kişinin en az 1800 prim gününün ödenmiş olması gerekir ya da 4/1-a sigortası bulunan bireylerin en az 5 yıl bir süre içerisinde borçlanma dönemleri hariç sigortalılıklarının olması ve en az 900 gün prim günlerinin bulunması gerekir. Babasından yetim aylığı almak isteyen kişilerin sağlaması gereken şartlar aşağıdaki gibidir:
Bu konuda en çok merak edilen konu dul bir kadın babasının maaşını alabilir mi sorusudur. Babanın vefatı durumunda yetim aylığı bağlanabilecek kişiler arasında bekar ya da dul kızı da bulunur. Yetim aylığı alacak kızı tek kişiyse alacağı miktar maaşın yüzde 50’sidir. Ölen babanın kızı, maaşı alan tek kişi değilse ve kardeş, anne gibi maaşı alan başka bir aile üyesi varsa alacağı miktar yüzde 25’tir. Yetim maaşının miktarı ölen babanın sigorta giriş tarihi ve prim miktarı gibi konulara bağlı olarak değişiklik gösterir.
Yetim maaşı alabilmek için belirli şartları sağlamak gerekir. Yukarıda bu şartlar belirtilmiştir. Ancak yetim maaşının kesilebileceği bazı durumlar mevcuttur. Aylığın kesilmesi şu durumlarda gerçekleşir:
Kendi emekli aylığı bulunan kişiler, eşinin ölümünden sonra dul aylığı ve babalarının vefatından sonra yetim maaşı da alabilir. Böyle bir durumda kişinin alabileceği aylık sayısı üçe çıkar. Buradaki önemli nokta, kişinin alacağı aylıkların farklı sigorta kurumlarına bağlı olmasıdır. Örneğin Bağ-Kur emeklisi olan kadın, SSK’lı eşinin vefatından sonra dul aylığı alabilirken, Emekli Sandığı'ndan emekli olan babasının vefatının ardından da yetim aylığı alabilir.
Sigortalı kişinin ölümünden sonra gelir veya aylıklarını haksız olarak çekmeye devam etmek fiili, Borçlar Kanunu kapsamında hak- sız fiil teşkil etmekte ve aynı zaman- da Ceza Kanunu kapsamında suç oluşturur. Böyle bir durumda kişinin öldüğü bildirilmemiş demektir.
