Belçika'da devlet memurları için 'ulaşılamama hakkı' devreye giriyor

Belçika'da "ulaşılamama hakkı" ya da "bağlantı kesme hakkı" olarak bilinen ve mesai saatleri dışında çalışanlarla irtibata geçilmesini engelleyen düzenleme 1 Şubat'tan itibaren devlet memurları için devreye giriyor.

65 bin memuru etkileyen kararla, mesai saatleri dışında telefonuna bakmayan ya da e-postalarını yanıtlamayan kişilerin dezavantajlı duruma düşmesi engelleniyor.

Bir zamanlar profesyonel şef olmayı istemesine rağmen, Delphine devlet memuru olarak çalıştı.

Delphine yine de yemek pişirmek için zaman ayırmayı seviyor ve "Bu benim tutkularımdan biri!" diyor.

36 yaşındaki Delphine, arkadaşları Catherine ve Roch için akşam yemeği hazırlıyor. Hachis Parmentier adında kıyma ve patates püresinden oluşan bir yemek yapıyor.

Delphine soğanları karıştırırken, Belçika'daki birçok memura ulaşılamama hakkı verilmesini memnuniyetle karşıladığını söylüyor ve ekliyor:

"Özellikle gençlerin iş için erişilebilir olmaları gereken zamanlar net değildi.

"Çünkü yeni bir işe başladığınızda mükemmel olmak istiyorsunuz ve 'Gece saat 10'da bu e-postaya cevap vermezsem belki patronum bundan hoşlanmayacaktır.' diye düşünüyorsunuz. Yani şimdi bunun kültürel bir değişim olacağını düşünüyorum."

1 Şubat'tan itibaren Belçika'daki 65 bin devlet memuruyla normal çalışma saatleri dışında iletişime geçilmemesi öngörülüyor.

Düzenlemede bazı istisnalar da var. Örneğin mesai saatleri dışında irtibat kurulacak memurlarla önceden anlaşılabilir veya acil durumlarda kural bozulabilir. Düzenleme nöbetçi memurların görevlendirilmesini de engellemiyor.

Düzenlemenin getirdiği bir diğer ilke, çalışanların mesai saatleri dışında telefonlara cevap vermemeleri veya e-postalarını yanıtlamaları nedeniyle dezavantajlı duruma düşmelerinin önlenmesi.

Kamu Yönetimi Bakanı: Çalışan verimliliğini artıracak

Kamu Yönetimi Bakanı Petra De Sutter, değişikliğin çalışanların verimliliği artıracağına inanıyor. De Sutter, pandemi sırasında iş ve kişisel yaşam arasındaki çizginin giderek bulanıklaştığını ve pek çok kişinin evden çalıştığını söylüyor.

De Sutter "Ulaşılamama hakkı olmazsa sonuç stres ve tükenmişlik olacak; günümüzün gerçek hastalığı bu" diyor.

Bu kural değişikliği, yalnızca federal memurlar için geçerli olduğu için, uygulamaya konması nispeten zor olmadı.

Uygulamanın özel sektörü kapsaması planı da var ancak bu planın sektörden direnişle karşılaşması bekleniyor.

Flaman İşletmeler Ağı Voka'dan Eric Laureys, "Ulaşılamama hakkı özel sektörü kapsayacak şekilde genişletilmemelidir" diyor.

'Esnek çalışmaya yönelik kazanımları tehdit ediyor'

Laureys, bunun pandemi sırasında sağlanan esnek çalışmaya yönelik kazanımları "geri alacağını" söylüyor ve ekliyor:

"Bu, işverenlerin işi yönetme becerisine karşı büyük bir güvensizlik işareti olacaktır."

Ekonomi İşleri Enstitüsü adlı düşünce kuruluşunda araştırma görevlisi ve Buckingham Üniversitesi'nde ekonomi profesörü olan Len Shackleton, düzenlemenin esnek çalışma için bir tehdit olduğunu kabul ediyor ve şunları söylüyor:

"Belirli saatler dışında işçilerle irtibata geçilmesinin kısıtlanması, sadece bir doz daha düzenleme yapıldığı anlamına geliyor."

Kamu Yönetimi Bakanı Petra De Sutter ise çalışanların istediği bu olduğu sürece, önlemin esnek çalışma üzerinde bir engel teşkil etmeyeceğinde ısrar ediyor.

De Sutter, ''Ama öte yandan işçilerin temel haklarını da korumamız gerekiyor" diyor.

• Haftalık çalışma saatlerinin kısalması işveren ve çalışanları nasıl etkiler?
• Çalışma saatleri en uzun ülkeler
• 'Uzun çalışma saatleri yüzünden her yıl 745 bin kişi ölüyor'

Devlet memuru olan Delphine'e değişikliğin "saatleri sayan" memurlar mefhumunu besleyip beslemeyeceğini sorduğumda gülümsüyor.

Delphine, bu mefhumun eski bir klişe olduğunu ve iş yükünün yıllar içinde arttığını şu sözlerle söylüyor:

"Genellikle daha az insanla daha çok şey yaptığımızı düşünüyorum. Çalışmaktan çekindiğimizi düşünmüyorum."

Başta Fransa olmak üzere diğer ülkeler de benzer uygulamalara gitmişti.

Belçika'da tartışmanın bir sonraki aşaması, bağlantı kesme hakkının işçilerin büyük bir bölümünü kapsayıp kapsamamasına yönelik olacak gibi görünüyor.