CMK, hızla TBMM'den geçiyor

ANKARA (İHA) - Türkiye ile müzakerelere başlanıp başlanmayacağının karara bağlanacağı 17 Aralık AB Liderleri zirvesinden önce hükümetin yasalaştırmayı taahhüt ettiği Ceza Muhakemeleri Yasa Tasarısı'nın (CMK) TBMM'deki görüşmeleri hızlı bir şekilde sürüyor.

Tasarı ve Türk Ceza Kanunu (TCK) ile bağlantılı olan ve 17 Aralık'tan önce çıkarılması gereken bir diğer yasa olan Ceza İnfaz Kanunu Tasarısı da, geri çekilip üzerinde TCK ve CMUK'a uygun düzenlemeler yapıldıktan sonra meclise sunulmuştu. Yasalar 1 Nisan 2005 tarihinde yürürlüğe girecek.

AP Başkanı Josep Borrell Fontelles'in, Genel Kurul'da yaptığı konuşmayla kesintiye uğrayan görüşmelerin akşam saatlerindeki müzakerelerinde hemen hiçbir milletvekili söz almadı. CHP'nin de destek verdiği 335 maddelik tasarının 76 maddesi kabul edildi. Görüşmelere saat 20.30'a kadar ara verildi. Bugün saat 23.00'da tamamlanacak görüşmeler yarın saat 14.00'da başlayacak. Tasarının yarın bitirilmesi bekleniyor.

TASARI YENİ BİR CEZA MUHAKEMESİ GETİRİYOR

Yeni bir ceza muhakemesi getiren tasarıyla;

- Cumhurbaşkanı, kendi takdiriyle tanıklıktan çekilebilecek,

- Tanıklar, teknolojiye uygun olarak e-posta ile tanıklığa çağrılabilecek,

- Bir suça ilişkin bilgiler, devlet sırrı olarak mahkemeye karşı gizli tutulamayacak. Gerektiğinde, sadece hakimlere bu bilgiler verilecek,

- Tanık koruma sistemi getirildi ve örgüt suçlarında tanığa koruma sağlanacak,

- Gözaltı süresi, 24 saati geçemeyecek ve ancak hakim kararı ile her defasında bir günü geçmemek kaydıyla üç gün uzatılabilecek,

- Kolluk kuvvetleri yakalanan kişiye haklarını bildirecek ve yakalananların ailelerine bilgi verilecek,

- Hapis cezasının üst sınırı 2 yılı geçmeyen suçlarda tutuklama kararı verilemeyecek,

- Tutukluluk süresi de en fazla 2 yıl olacak ve zorunluluk halinde bu üç yıla kadar uzatılabilecek,

- Bir suça ilişkin delil elde etmek için, cezasının üst sınırı 2 yıldan fazla olan şüpheli ya da sanığın bedeni üzerinde tıbbi muayene yapılabilecek ve kan, saç gibi örnekler alınabilecek,

- Kadın sanık, talebi halinde kadın doktor tarafından muayene edilecek,

- Üst sınırı 3 yılı geçmeyen suçlarda, şüpheli tutuklanmak yerine, adli kontrol altında tutulabilecek. Adli kontrol, yurt dışına çıkamama, hakim tarafından belirlenen yerlere, belirli sürelerle başvurma yoluyla sağlanacak,

- Konutta, işyerinde veya kapalı yerlerde gece arama yapılamayacak. Aramada, kişinin avukatının bulunmasına engel olunmayacak,

- Kaçak sanığın duruşmaya gelmesini sağlamak amacıyla, Türkiye'deki mallarına el konulabilecek,

- Soruşturma konusu suçun sonucunda elde edildiğine ilişkin şüphe bulunan durumlarda, şüpheli ya da sanığın mal varlığına el konulabilecek,

- Soruşturma konusuna ilişkin delillerin telekomünikasyon araçlarında olması halinde bu deliller korumaya alınacak. Bu kapsama giren tüm gönderilere hakim kararıyla

el konulabilecek. Bilgisayar veri tabanları taranabilecek,

- Soruşturmada, başka yolla delil elde edilememesi durumunda, hakim kararı ile telefon dinleme ve kayıt yoluyla delil toplanabilecek. Ancak her suça ilişkin olarak telefon dinleme yapılamayacak.

TELEFON DİNLEME

- Telefon dinleme ve kayıt, göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti, kasten öldürme, işkence, cinsel saldırı ve çocuklara yönelik cinsel istismar, uyuşturucu madde imalatı ve ticareti, parada sahtecilik, suç işlemek maksadıyla örgüt kurma, rüşvet, silahlı örgüt, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarında yapılabilecek. Bu suçlara ilişkin olarak delil toplama amacıyla teknik ve elektronik araçlarla izleme yapılabilecek,

- Uyuşturucu imal ve ticareti, suç işlemek maksadıyla örgüt kurma, silahlı örgüt ve bunlara silah sağlama, silah kaçakçılığı ve tarihi eser kaçakçılığı suçlarında gizli soruşturmacı görevlendirilebilecek. Kamu görevlisi olan bu kişinin gerektiğinde kimliği değiştirilebilecek,

- İfade alma veya sorgu sırasında avukatın sanıkla görüşmesi ya da yanında bulunması engellenemeyecek,

- Soruşturma işlemleri, Cumhuriyet savcısı tarafından adli kolluğa yaptırılacak. Adli kolluk, bu görevleri dışında üstlerinin emrinde olacak. Özlük hakları bağlı bulundukları kurumlarca (polis, jandarma, sahil güvenlik) sağlanacak,

- Yargılamalarda çapraz sorgu getiriliyor ve avukat, sanığa, tanığa, bilirkişilere ve duruşmaya çağrılan kişilere doğrudan soru sorabilecek.