BİZE ULAŞIN
Cumhuriyet'in 100. yıl dönümü büyük bir coşku içinde ülkenin her yerinde kutlanacak. Türkiye Cumhuriyeti'nin varlığı, resmi olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından 29 Ekim tarihinde ilan edildi. Türk milleti için bu denli önemli olan bu özel güne dair merak edilenleri Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı anlattı. Kafa Tv'nin 29 Ekim Özel programının konuğu olan Ortaylı, Cumhuriyet ilan edilmeden bir gün önce yaşananları da tek tek açıkladı.
29 Ekim coşkusunun yaşandığı şu günlerde 28 Ekim 1923'te ne olduğu merak ediliyor.
Mustafa Kemal Atatürk'ün Cumhuriyet Bayramı'nı ilan ettiği 29 Ekim'den bir önceki gün söylediği "Efendiler! Yarın Cumhuriyet'i ilan edeceğiz" sözünün yaşandığı gece Çankaya'da son bir akşam yenildiğini anlatan Ortaylı o gece yaşananları şöyle anlattı...
Bu metin, Mynet editörleri tarafından deşifre edilmiştir.
İlber Ortaylı yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: 'Mustafa Kemal Atatürk, 28 Ekim akşamında orada oturanlara 'Yarın Cumhuriyet'i ilan edeceğiz' diyor. Oradaki kimse itiraz etmiyor. Daha Ankara'ya gelirken Haymana'yı geçtikten sonra şehre gireceklerken daha orada yazıyor. Dinlenme sırasında defteri çıkart yaz diyor. 'Devletin şekli Cumhuriyet'tir' diyor. Bu kadar enteresan.''
28 Ekim akşamına gelene kadar Cumhuriyet fikrini benimsemiş olan isimleri açıklayan İlber Ortaylı, 'En başta İsmet İnönü vardır. İkincisi yapı bakımından onun kadar bu işlere açık olmamakla birlikte Fevzi Paşa'dır. Kazım Karabekir Paşa'nın Cumhuriyet idealine bizatihi çok karşı olduğunu zannetmiyoruz. Sonra Tunalı Hilmi Bey var Cumhuriyetçidir. Ondan sonra Ahmet Ağaoğlu vardır. Çok önemli bu isimler. Cumhuriyetle problemi olmayan ilerideki muhalif duruşlarını buraya saymayalım.
Mesela Celal Bayar DP'yi kurdu ve CHP'nin muarızı oldu sonradan ama Celal Bey, Paşa'yı takip ediyor diyor yani o onun yolu cumhuriyetçi o. Nereden cumhuriyetçiliği? Sırf Mustafa Kemal Paşa'ya olan hayranlığı değil onu sonradan iyi tanımış. Celal Bayar, Talat Paşa'nın adamıdır.
