Güney Kore, Japonya'nın 2. Dünya Savaşı ve öncesindeki işgal ve sömürge döneminde Kore Yarımadası'nda zorla çalıştırdığı işçiler için verilen tazminat kararlarının yarattığı krizi çözmek üzere yasa tasarısı hazırladı.
Güney Kore haber ajansı Yonhap'ta yer alan habere göre, Ulusal Meclis Başkanı Moon Hi-sang'ın hazırladığı tasarı, zorla çalıştırılma mağdurlarına tazminat ödenmesi için Japon şirketlerin, Japonya ve Güney Kore hükümetleri ile vatandaşlarının katkıda bulunacağı bir fon oluşturmasını öngörüyor.
Fonda toplanacak 300 milyar won (yaklaşık 255 milyon dolar) ile 1500 mağdura tazminat ödenmesi planlanıyor.
Meclis Başkanı Moon, tazminat için fon oluşturulması fikrini ilk kez bu ay başında bir üniversitede yaptığı konuşmada dile getirmişti.
Meclis Başkanı'nın adımının Güney Kore hükümetinin geçen Japonya ile askeri istihbarat iş birliği anlaşmasının lağvedilmesini koşullu olarak ertelediğini açıklamasının ardından geldi.
- Zorla çalıştırılan Koreli işçiler
Japonya'nın 1910-1945 yıllarında Kore Yarımadası'ndaki sömürge yönetimi döneminde zorla ve ücretsiz olarak çalıştırıldıkları işçilerin ve yakınlarının Güney Kore'de açtığı davalarda çok sayıda Japon şirketi tazminat ödemeye mahkum edilmişti.
Yüksek Mahkeme, 30 Kasım'da verdiği kararda Mitsubishi ve Nippon Çelik şirketleri aleyhine açılan davalarda verilen kararları onayarak şirketlerin Güney Koreli işçilere tazminat ödemesine hükmetmişti.
Japonya, Güney Kore ile 1965'te diplomatik ilişkilerin normalleşmesi için yürütülen görüşmelerin ardından imzalanan anlaşmayla Güney Kore'ye aktarılan hibe, bağış ve kredilerin "savaş tazminatı" niteliğinde olduğunu ve bu anlaşmayla tazminat konusunun kapandığını ileri sürüyor.
Güney Kore ise insanları sömürge yönetimi altında zorla çalıştırmasının insanlığa karşı suç olduğunu, haksızlığa uğrayanların yargı önünde haklarını aramasının iki ülke arasında imzalanan anlaşmalarla sınırlanamayacağını savunuyor.
- Ticari ve diplomatik ilişkilerin bozulması
İki ülke arasında tazminat konusunda yaşanan gerilim, ticari ve diplomatik ilişkilere de yansımıştı.
Japonya'nın temmuzda Güney Kore'nin teknoloji endüstrisinde ihtiyaç duyulan kilit öneme sahip maddelere daha sıkı ihracat kontrolü getirmiş, ardından 2 Ağustos'ta Güney Kore'yi imtiyazlı ticaret statüsündeki ülkeler listesinden çıkardığını açıklamıştı.
Seul yönetimi de buna karşılık, iki ülkenin gizli askeri istihbarat bilgilerini birbirleriyle ve üçüncü taraf olarak ABD ile paylaşmalarına olanak sağlayan istihbarat anlaşmasının süresini uzatmayacağını bildirmiş, son olarak da Japonya'yı "güvenilir ticaret ortakları listesi"nden çıkarmıştı.