Halep'te neler oluyor ateşkeste son durum: Siviller Türkiye'ye mi gelecek?

Halep'in doğusundaki siviller ve muhaliflerin çıkışı için Rusya ve Türkiye'nin arabuluculuğunun ardından tahliyeler beklenirken, rejim ve rejime destek veren Şii milislerin dün varılan ateşkes kararını ihlal ederek Doğu Halep'te yeniden saldırıya geçtiği belirtildi. Anadolu Ajansı rejim güçleri ve Şii milislerin ateşkesi ihlâl ederek saldırıya geçtiğini duyurdu.

ÇAVUŞOĞLU'NDAN SON DAKİKA HALEP AÇIKLAMASI: SİVİL TAHLİYESİNİN GECİKME NEDENİ...

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Halep’te yaşanan son gelişmelerle ilgili açıklamasında tahliyelerin gecikmesine ilişkin gazetecilerin kendisine yönelttiği soruya "Tam anlamıyla olmadı, gecikmeler oldu. Değişik yerlerden taciz atışları oluyor. Tam anlamıyla tahliye gerçekleşmedi. Ama hazırlıklarımız tamam.Hem Türkiye içinde, hem Halep’te insanların getirilmesiyle ilgili, Suriye’nin kuzeyindeki kamplarla ilgili ilgili kurumlarımız hazırlıklarını tamamladılar" diye yanıt verdi ve şöyle devam etti:

"ARTIK KİMSE KİMSEYE SUÇ ATMASIN"

"Burada bir dram var, vahşet var. Artık kimse kimseye suç atmasın. Burada herkes sorumludur. Vebali herkesindir diyen Çavuşoğlu, ""Biz anlaşma çerçevesinde insanların buradan çıkartılması konusunda adımlar attık, vesile olduk. Ama görüşmelerimizi devam ettiriyoruz. Dün akşam, Lavrov ile görüştük. Bugün, İran Dışişleri Bakanı ve Lavrov ile görüşeceğiz" ifadelerini kullandı.

RUSYA'DAN SON AÇIKLAMA: ABD YERİNE TÜRKİYE İLE ANLAŞMAK DAHA KOLAY

Esad rejiminin Halep'te ateşkes, ihlal ettiği iddialarının ardından Rusya'dan yeni bir açıklama geldi. Rusya'dan yapılan açıklamada "Halep konusunda ABD yerine Türkiye ile anlaşmak daha kolay" ifadesine yer verildi.

Geçtiğimiz saatlerde Kremlin Basın Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya ve Türkiye'nin, Suriye konusunda işbirliğine devam ettiğini söylemişti.

Rusya’nın Russia Today kanalına konuşan Kremlin Basın Sözcüsü Dmitriy Peskov, "Türkiye ile Suriye'nin toprak ve politik bütünlüğünün korunması ortak ideallerine bağlıyız" ifadelerini kullanmıştı.

REUTERS'A KONUŞAN TÜRK YETKİLİ: TEMKİNLİ HAREKET EDİYORUZ

Öte yandan Halep'te dün akşam varılan anlaşmanın ardından bugün bölgedeki saldırılarla ilgili olarak Reuters'a bilgi veren üst düzey bir Türk yetkili şunları söyledi:

- Halep için varılan anlaşma çok kırılgan; Halep'te saldırı haberleri geliyor ancak henüz anlaşma bozulmadı.

- Türkiye temkinli hareket ediyor, mevcut aşamada sorunların çözümü için Türkiye, Rusya ve diğer taraflarla görüşmeleri sürdürüyor.

REUTERS: KENT MERKEZİNDEN PATLAMA SESLERİ GELİYOR!

Reuters haber ajansı, kent merkezinden patlama sesleri geldiğini duyurdu. Muhalifler, rejim güçlerinin topçu ateşini sürdürdüğünü söylüyor. Ajansa konuşan görgü tanıkları, yaklaşık yarım saatlik saldırının ardından rejim taarruzunun durduğunu belirtti.

HALEP'TEKİ SİVİL TAHLİYESİ GECİKTİ

Halep'in doğusundaki muhaliflerle Rusya öncülüğündeki rejim güçleri arasında sivillerin ve muhaliflerin güvenli şekilde tahliyesi için dün anlaşmaya varılmıştı. Türkiye ve Rusya'nın arabuluculuğunda sağlanan ateşkesin gece saatlerinde yürürlüğe girmesi kentten ilk tahliyenin sabah 5'te başlaması kararlaştırılmıştı. Ancak kentten gelen haberler, bu ilk tahliyenin de gerçekleşmediği yönünde.

SURİYE İNSAN HAKLARI GÖZLEMEVİ: TAHLİYE İŞLEMİ ERTELENDİ

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, sivilleri almak için hiçbir otobüsün gelmediğini, tahliye işleminin ertelendiğini, erteleme gerekçesinin ise henüz bilinmediğini açıkladı.

"TAHLİYELERİ Şİİ MİLİSLER ENGELLİYOR"

Reuters'e konuşan muhalif bir kaynak ise tahliyeleri Şii milislerin engellediğini söyledi. Halep'te savaşan muhalif gruplardan olan Fastaqim'in temsilcilerinden Zekeriya Malahifji, "Milisler halkı, geri dönmeye zorluyor" ifadesini kullandı.

NEDENİ BİLİNMEYEN ERTELEME

Tahliye müzakereleri sürecinde muhalifleri temsil eden El Faruk Ebu Bekir ise, Al Jazeera’ye verdiği demeçte, karşı tarafın önce tahliye için her şeyin hazır olduğunu bildirdiğini sonra ise nedenini bilmedikleri bir erteleme olduğunu belirtti.

Tahliye hazırlığını sürdürdüklerini belirten Ebu Bekir, önce sivillerden oluşan 3 otobüsün Halep’in batı kırsalına çıkması konusunda anlaştıklarını söyledi. Bu aşamanın bir iyi niyet testi olduğunu söyleyen Ebu Bekir, eğer her şey planlandığı gibi giderse tahliye sürecinin diğer aşamalarına geçileceğini belirtti. Anlaşmaya göre silahlı muhalifler hafif silahlarıyla çıkacak. Tahliyeler 24 saat içinde gerçekleşecek, bu süre yetmediği takdirde uzatma olabilir.

SİVİLLER İÇİN OTOBÜSLER HAZIR BEKLİYOR

Tahliyeleri sağlayacak otobüsler Ramuse bölgesinde hazır bekliyor.

Rusya'nın Birleşmiş Milletler (BM) Büyükelçisi Vitaliy Çurkin, Doğu Halep'te tüm askeri operasyonların sona erdiğini, muhalif grupların elindeki son bölgelerin de Suriye ordusunun kontrolüne geçtiğini açıklamıştı.

Muhalif gruplar da, bölgede kalanların tahliye edilmesi amacıyla ateşkes anlaşmasına varıldığını açıklamıştı. Anadolu Ajansı, anlaşmaya Türkiye'nin arabuluculuk ettiğini bildirirken, Reuters da Türkiye ve Rusya'nın anlaşmanın garantörleri olduğunu öne sürdü. Ateşkes TSİ 18.00'de yürürlüğe girdi.

REUTERS: RUSYA, 'HALEP'TEN 2 BİNİ ÇOCUK 6 BİN SİVİL AYRILDI' DEDİ

Reuters'ta yer alan habere göre Rusya Savunma Bakanlığı, Suriye'nin Halep şehrinde isyancıların elindeki bölgeden son 24 saatte 2 bini çocuk olmak üzere 6 bine yakın sivilin ayrıldığını açıkladı.

Rus Interfax haber ajansının haberinde yer alan açıklamaya göre bakanlık, aynı süre içinde 366 isyancının silah bıraktığını ve muhaliflerin kontrolündeki bölgeden ayrıldığını belirtti.

LAVROV: MUHTEMELEN 2-3 GÜN İÇERİSİNDE BİTER

Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov'un ise Halep'te muhaliflerin direnişinin muhtemelen iki üç gün içerisinde biteceğini belirtti.

ESAD YÖNETİMİ 'ZAFER KAZANDI'

Ateşkes anlaşması Suriyeli muhaliflerin ellerindeki son büyük kent merkezini de kaybettiğini gösterirken, yaklaşık altı yıldır devam eden iç savaşta Cumhurbaşkanı Beşar Esad yönetiminin 'zafer' kazandığına işaret ediyor.

SURİYE ORDUSU HALEP'İ İKİYE BÖLMÜŞTÜ

Suriye ordusu anlaşmanın iki hafta öncesinde kentte muhaliflere yönelik abluka ve taarruzundan sonra kentin muhaliflere ait bölümünü ikiye bölmüştü, havadan ve karadan ağır bombardıman desteğiyle muhalifleri giderek daralan bir cebe sıkıştırmıştı.

GÖZLEMCİLER: HENÜZ KİMSE TAHLİYE EDİLMEDİ

Reuters'ta yer alan habere göre, ancak gözlemciler bu sabah 07.15 itibariyle kentten henüz kimsenin tahliye edilmediğini bildirdi.

TÜRKİYE, EN AZ 55 BİN KİŞİ İÇİN ÇADIR KENT HAZIRLIYOR

Suriyeli muhaliflere göre, Şii milisler tahliyeleri engelliyor. Türkiye, Halep'ten gelebilecek en az 55 bin sivil için sınırın Suriye tarafında bir çadır kent hazırlığında.

Reuters'ın bir hükümet kaynağına dayandırdığı bilgiye göre dünkü anlaşma Suriye yönetiminin başlıca destekçisi Rusya ile muhalif savaşçıların başlıca destekçisi Türkiye arasındaki görüşmelerde sağlandı. Anlaşma kentte çatışmaların sonlandırılmasını ve siviller ile muhalif savaşçıların kentten tahliyesini öngörüyor.

KIZILAY BAŞKANI KINIK: TAHLİYE EDİLECEK SİVİL SAYISI ARTABİLİR

Kızılay Başkanı Kerem Kınık'ın Al Jazeera'ye verdiği bilgilere göre, yaklaşık 55 bin kişinin Perşembe'ye kadar tahliye edilmesi bekleniyor ancak sayı artabilir. Kınık'a göre her ne kadar muhalifler için İdlib noktasında anlaşılmış olsa da, siviller de İdlib'i ve o yol üzerindeki yani batıdaki bölgeleri tercih ediyor.

ÇADIR KENT NEREDE?

Bu kişiler için kapasiteye uygun şekilde giyecek, gıda, battaniye, çadır gibi ihtiyaçlar Çarşamba sabahı itibariyle sınırın diğer tarafında hazırlanıyor.

Çadır kent, Halepliler uzun bir süre burada kalacağı için güvenlik gerekçesiyle İdlib'de değil, sınıra yakın bir noktada oluşturulacak.

REUTERS MUHABİRİ: HALEP'TE DÜN PATLAMA SESİ DUYULMADI

Halep'teki Reuters muhabiri günlerdir devam eden aralıksız bombardımanın ardından dün kentte patlama sesi duyulmadığını bildirdi

MISTURA: ENDİŞELİYİZ

BM Özel Suriye Temsilcisi Staffan de Mistura ise, rejimin ileriki aşamada Halep'ten çıkanların sığındığı İdlib'e saldırmasından da endişe duyduklarını söyledi.

DIŞİŞLERİ: İŞLEYİŞİ TAKİP EDİYORUZ

Türk Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Müftüoğlu konuyla ilgili, "Ülkemiz haftalardır insani koridorun hayata geçirilmesi yönünde çaba sarfetmekteydi. Bu çabalarımız son günlerde artarak sürdürülmüştü. Bugün ateşkesin sağlanması yönünde bir adım atılmış olması sevindirici olmakla birlikte kırılgan bir ortamın bulunduğunu her zaman göz önünde bulundurmakta ve temkinli davranmakta yarar bulunmaktadır. Mutabakatın işleyişi yakından takip edilecektir" açıklamasını yaptı.

ÇAVUŞOĞLU, LAVROV'LA GÖRÜŞTÜ

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'la telefonda Halep'i görüştü. Dışişleri kaynaklarına göre Çavuşoğlu, Suriye rejiminin Halep'teki yoğun saldırılarına dikkat çekerek sivillerin tahliyesinin önemine vurgu yaptı.

ERDOĞAN'DAN GUTERRES'E HALEP TELEFONU

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, akşam saatlerinde Antonio Guterres'i telefonla arayarak Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği görevini yemin ederek üstlenmiş olmasından dolayı tebrik etti. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre Cumhurbaşkanı Erdoğan, kendisine başarı dileklerini ilettiği Guterres ile Halep'teki insanlık dramını da konuştu. "Şam rejiminin ve destekçilerinin Halep’te yürüttükleri vahşetin tüm dünyayı dehşete düşürdüğüne" dikkat çeken Erdoğan, kentteki ortamın mutlaka rahatlatılması gerektiğini vurguladı.

Türkiye'nin bunu sağlamaya odaklandığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu çerçevede kısmi bir ateşkes üzerinde mutabakat sağlandığını hatırlattı. Erdoğan, sivillerin ve muhaliflerin tahliyesine yönelik çabaların yoğunlaştırıldığını, ayrıca bölgeye insani yardımların ulaştırılmasına odaklanılacağını vurguladı.

Halep'te yaşananlar karşısında BM'nin harekete geçmesinin önemine değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuyla ilgili BM Genel Kurulu’nun olağanüstü toplanmasını beklediklerini belirtti. Guterres'in ise, "Suriye ve Irak'tan gelen mülteciler konusunda yaptıklarıyla tüm dünyada takdir toplayan Türkiye'nin Halep meselesindeki duyarlılığına katıldığını" ifade ederek, uluslararası toplumun bu drama seyirci kalmaması gerektiğini söylediği öğrenildi.

BMGK ACİL TOPLANDI

BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric yazılı açıklamasında, BM'nin Halep'teki durumu bağımsız olarak gözlemleme imkânı olmadığını ancak bölgeden katliam haberleri geldiğini belirtti. Dujarric, "BM Genel Sekreteri Ban, Halep'te çocuk ve kadınların da arasında olduğu çok sayıda sivilin katledildiği haberleri nedeniyle alarma geçti" ifadelerini kullandı. Ban'ın Halep'teki siviller için taşıdığı ciddi endişeyi ilgili taraflara ilettiği ve Suriye Özel Elçisine konuyu ilgili taraflar nezdinde takip etmesi için talimat verdiğini kaydeden Dujarric açıklamasında, "BM, sahadaki tüm taraflara sivilleri koruma ve uluslararası insancıl hukuka uyma yükümlülüklerini hatırlatıyor. Bu, özellikle Suriye hükümeti ve müttefiklerinin sorumluluğu" ifadelerine yer verdi.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) de, Fransa ve İngiltere'nin talebiyle TSİ 20.00'de acil toplandı. Toplantıya BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun da katıldı ve konseye Halep'teki son gelişmelerle ilgili bilgi verdi.

"BM, Halep'te çok sayıda sivilin hükümet yanlısı güçler tarafından hava saldırıları ya da infaz yöntemiyle öldürüldüğüne ilişkin güvenilir raporlar aldı. Hava saldırılarının ardından caddelerde yanan insan bedenlerinin yer aldığı şok edici görüntüler gördük."

"Halep'te tahliye için Türkiye ve Rusya arabuluculuğunda tarafların müzakerelerinin sürdüğünü anlıyoruz. Biz bu çabaları destekliyoruz."

"Suriye yönetimiyle müttefikleri Rusya ve İran'a, uluslararası hukuk altındaki yükümlülüklerine saygı göstererek Halep'teki sivillerin kentten ayrılmalarına ve yardım kuruluşlarının Halep'e insani yardım ulaştırmasına izin vermeleri çağrısı yapıyorum. Savaş hukuku ve evrensel insan haklarına saygı gösterilmeli."

REJİM ERKEKLERİ ASKERE ALACAĞINI AÇIKLADI

Suriye devlet televizyonu, kuşatılmış bölgelerden 70 bine yakın insanın kaçtığını duyurdu. Rejimin saldırısından önce bu bölgelerde 275 bin sivilin yaşadığı tahmin ediliyordu. Çoğu kadın, çocuk ve yaşlı on binlerce kişi kuşatılmış bölgelerden rejimin denetimindeki bölgelere kaçtı. Bu kişiler arasında silah taşıyabilecek erkekler ayrı bölgelerde tutuldu. Rejim askerliklerini yapmadıklarını belirttiği bu kişileri askere almak için işlem başlattı. Askere alınmak üzere rejime ait binalarda bekletilen erkeklerin yakınları endişeli bir şekilde, o binaların önünde bekliyor.

"BU BELKİ DE SON SESLENİŞİM..."

Kuşatma altında, âkıbetlerinin ne olacağını bilmeyen bazı Halepliler, sosyal medya aracılığıyla seslerini duyurmaya çalışıyor. Selim Ebu Nassar, kuşatılmış Halep’te bir dişçi. Pazartesi günü rejimin eline geçen Bustan el Kasr bölgesinde bir hastanede çalışıyordu. Esed ordusunun ilerleyişinden sonra o da muhaliflerin elinde kalan Ansari bölgesine kaçtı. İnternet üzerinden yayınladığı videoda bir ateşkes çağrısı yaptı. Nassar, muhaliflerin bölgelerindeki insani şartların çok zor olduğunu anlattı:

“Bu belki de son seslenişim. Umarım dünyanın bir tarafında biri beni duyar ve kendi hükümetlerine iletir ki bombardıman, savaş bu delilik durdurulsun. Biz yaşamak istiyoruz. Hayatı seviyoruz. Umarım bir daha görüşebiliriz.”

Lina Şami, kuşatılmış bölgeden haber aktaran bir mimar. Sosyal medyada çok sayıda kişi tarafından takip ediliyor. O da Twitter’de ‘son mesajı’nı yayınladı. ‘Halep’te bir soykırım tehlikesiyle karşı karşıyayız’ diyen Şami en az 50 bin sivilin hâlâ kuşatılmış bölgelerde yaşadığını söyledi ve yardım talep etti.

UNICEF: HALEP'TE 100'DEN FAZLA ÇOCUK MAHSUR KALDI

UNICEF'in Halep'te 100'den fazla çocuğun bombardıman nedeniyle mahsur kaldığını açıkladığı binanın yetimhane olduğu ortaya çıktı. Çocuklarla iletişim kesilmiş durumda.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF), Suriye'nin Halep kentinde 100'den fazla çocuğun bombardıman nedeniyle mahsur kaldığını açıkladığı binanın bir yetimhane olduğu öğrenildi. Yetimhanedeki çocukların bir bölümü binanın bodrum katında mahsur kaldı.

AA’ya konuşan Halep Yerel Meclis Üyesi Samir Karbi, saldırıda hedef alınan binanın doğu Halep'in Meşhed semtinde bulunan bir yetimhane olduğunu aktardı. Karbi, "Mutemeyyizun adlı üç katlı yetimhanenin birinci ve ikinci katında çocuklar kalıyor. Üçüncü katında ise sadece eşyalar var. Rejim bölgesinden atılan 3-4 havan ya da top mermilerinden biri üçüncü kata isabet etti. Diğerleri binanın yan tarafına düştü. Ölen olmadı ama yaralanan çocuklar var. Saldırının ardından yetimhane yetkilileri çocukların bir kısmı binanın bodrumuna sığındı. Sonra iletişim kesildi. Mahsur kaldılar. İletişim kurulamıyor. Sokaktan çıkma şansları yok. Rejim saldırısı sürüyor" dedi.

UNICEF, Halep'te görevli bir doktordan alınan bilgi doğrultusunda, ailelerinden ayrı düşmüş veya ebeveynleri yanlarında olmayan çok sayıda, muhtemelen 100'den fazla çocuğun, kentin doğusunda ağır saldırı altındaki bir binada mahsur kaldığını açıklamıştı. Açıklamada, tüm taraflara çocukların binadan acilen ve güvenli bir şekilde tahliye edilmesi çağrısı yapılmış, Halep'teki UNICEF ekibinin, çocukların tahliyesi dâhil yardıma hazır olduğu vurgulanmıştı.

HALEP'TEN SONRAKİ PLAN NERESİ?

Halep'e ağır kuşatma ve saldırılar devam ederken rejim güçleri bir yandan da Halep'in doğusunda bulunan İdlib'e yönelik çok şiddetli saldırılar başlattı. Çünkü Halep tek başına önemli de olsa büyük bir anlam ifade etmiyor, Rusya Halep'le birlikte muhaliflerin kontrolünde olan bir diğer önemli bölge olan İdlib'i de ele geçirip, Suriye'nin kuzeyinde Lazkiye, İdlib ve Halep üzerindeki üç bölgeden oluşan koridoru kontrol altına almayı amaçlıyor.

HALEP İÇİN BATI NE DİYOR?

Geçen hafta Halep'in rejimin eline geçtiği yönündeki ilk açıklamalardan sonra AB'nin bir mesajı olmuştu, AB Dış ilişkiler yüksek temsilcisi Mogherini, Halep düşse bile bu savaşın biteceği anlamına gelmez demişti.

Rusya'yla salı öğleden sonra başlayan ve akşam 19.00 sıralarında sonuçlanan mutabakata göre, ilk etapta bölgede sıkışan sivillerin Halep’in batısına çıkarılmasına öncelik verilecek. Siviller önce muhaliflerin kontrolünde bulunan güneybatıdaki İdlib kentine nakledilecek. Sivillerin burada kalıp kalmayacakları, Türkiye üzerinden Azez ve Halep'in kuzey kırsalına geçirilip geçirilmeyecekleri henüz değerlendiriliyor. Nihai planının, Türk ve Rus yetkililerin Çarşamba günü yapacağı görüşmelerin ardından netlik kazanması bekleniyor.

Taraflar arasındaki uzlaşma, ikinci etapta, kent merkezinin doğusundaki silahlı muhaliflerin de İdlib istikametinde güvenli şekilde tahliyesini öngörüyor. Muhalif grupların büyük bölümü kentten ayrılmayı kabul etti. Yetkililer mutabakatın, silahlı muhalif grupların bölgeden hafif silahlarıyla güvenli biçimde ayrılmasını da kapsadığını belirtti.