BİZE ULAŞIN
Çalışan kişiler bağlı oldukları kamu kurumunda ya da özel kurumda veya kuruluşta farklı nedenlerden ötürü izin alma gereksinimi duyabilirler. Her çalışanın statüsü ya da bağlı olduğu sigorta türü ne olursa olsun izin alma hakkı vardır. Verilen izinlerin süreleri, koşulları ve prosedürleri kanunlarla belirlendiği şekilde uygulanır. Hastalık izni de çalışan kişilerin alabildiği izin türlerinden biridir.
Hastalık izni, genel anlamda bir çalışanın çalıştığı iş yerinden sağlık ile ilgili bir sorun yaşadığı zaman alabildiği izinler için kullanılır. Ücretli izin türleri arasında yer alan hastalık izninin 3 ayrı kategorisi bulunur. Hastalık izni, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kapsamında belirlenmiştir ve iş göremezlik ödeneği olarak adlandırılır.
Farklı rahatsızlıklar nedeni ile alınabilen hastalık izinleri, iş kazalarından kaynaklı olan mesleki hastalıklardan ötürü de alınabilmektedir. Kadın çalışanlar yaşadıkları hamilelik süreçlerinin sonunda ve de doğum yaptıktan sonraki 8 haftalık süre için de doktordan rapor alarak izin kullanabilirler.
Her hastalık izninin doktorlardan alınan raporlara bağlı olarak ve resmî açıdan çeşitli süreleri bulunur. Hastalık izni kullanma gereksinimi duyan çalışan istirahat etmesi gerektiğinde ve hastalandığında doktordan rapor almak ve bu raporu iş yerine beyan etmekle yükümlüdür.
Çalışanın hasta olduğunu ve istirahat ihtiyacı olduğunu iş yerine ispatlamakla yükümlüdür. Bunun için de doktordan bu konuda rapor almalı ve raporu iş yerindeki yetkili birime ve kişilere sunmalıdır. Sözlü izin talebi yeterli değildir ve bir resmiyeti yoktur.
Hastalık izni kullanmak isteyen bir çalışan hasta olduğunu çalıştığı kamu kuruluşuna ya da özel sektör kurumuna bildirmekle yükümlüdür. Resmî olarak gerekli görülen işlemleri yapmalı ve kanunlar doğrultusunda hastalığını çalıştığı iş yerine ispat etmelidir.
Doktor raporunu iş yerine teslim eden ve hastalık izni talebini resmî olarak yapmış olan çalışan için iş yeri sahibi, herhangi bir ücret ödeme zorunluluğuna sahip olmaz. Alınan ve iş yerine teslim edilen rapordaki gün sayısı da rahatsızlığın durumuna göre değişkenlik gösterebilir.
Hastalık izni almak isteyen bir çalışan bazı şartları yerine getirmek zorundadır. Bu şartların başında doktordan rapor almak ve iş yerine bu raporu teslim etmek gelir. Bunun dışında hastalık izni almak için gerekli olan şartlar şu şekilde sıralanabilir:
Bir çalışanın alacağı hastalık izninin ne kadar süreli olabileceği ve kaç günü kapsayabileceği hastalığın durumuna ve türüne göre değişkenlik gösterir. Doktor raporunda hastalık için gerekli olan istirahat süresi yazılıdır. İş yerindeki işlemler de buna göre yapılır.
Örnek olarak ayakta tedavi ile iyileştirilebilen rahatsızlıklar için çalışanlara en çok 10 gün izin verilir. Fakat verilen istirahat sürecinin ardından gidilen doktor kontrolü sonrasında rapor süresi 20 güne kadar uzatılabilmektedir.
Doktor raporunu iş yerine teslim ederek talep eden çalışanların hastalık izni, çalışanın yıl içinde aldığı ücretli ya da ücretsiz izinler gibi değerlendirilir. Yani çalışanın yıllık iznine herhangi bir etkisi bulunmaz.
Çalışanın hak kazandığı yıllık ücretli izin günleri hesabına göre, izin sürelerine denk gelen resmî tatiller, hafta tatilleri ya da genel tatil günleri, yıllık izin haricinde tutulur. Hastalık izinlerinin de yıllık izinlere herhangi bir olumsuz etkisi yoktur.
Hastalık izni memur ya da özel sektör çalışanı olması fark etmeksizin her çalışanın hakkıdır. Ancak hiçbir iş yerinde raporsuz hastalık izni alınabilmesi söz konusu değildir. Çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumu genelgesi dahilinde 40 güne kadar hastalık izni alması mümkün olur.
Çalışan kişiler hastalık izni aldığı zaman ana maaşları üzerinde herhangi bir değişiklik olmaz. Sadece taban ödemelerde ve teşvik ek ödemelerde belli oranlar dahilinde kesintiler yapılabilmektedir.
Ücretli hastalık izni almak isteyen çalışanlar için hastalık izni yönetmeliği dahilinde işlem yapılır. Hastalık izni özel sektör çalışanları için de hastalığın durumuna ve türüne göre değişiklik gösteren koşullara sahiptir. Hastalık izni, çalışanın hasta olduğunu kanıtlayan hastalık raporunun beyanı ile kullanılabilen bir izin türüdür. Bu iki kavram arasındaki ilişki şu şekildedir:
