Hayvanlara pasaport geliyor
ANKARA (İHA) - Hükümet, özellikle hayvan kaçakçılığının önlenmesi için 'hayvanlara' da pasaport öngören yasa tasarısını Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) gönderdi.
'Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu'nun 3. maddesinde değişiklik öngören yasa tasarısına göre, hayvanlara ulusal hayvan kayıt sistemine pasaport çıkartılacak. Yine aynı tasarıya göre, hasta olan veya hasta olduklarından şüphelenen hayvanlar belirli bir süre belirli yerlerde karantina altında tutulacak. Hayvan hastalıklarının ihbarı konusunda veteriner sağlık teknikerleri de sorumlu olacak. Yine tasarıyla biyolojik madde, aşı, serum ve ilaç uygulamaları konusunda veteriner sağlık teknikerlerine de uygulama yetkisi verilirken, aşılarda soğuk zincirin korunması amacıyla aşı uygulayıcıları tarafından hayvan sahiplerine elden aşı verilmesinin önlenecek.
Tasarıya göre, koruyucu aşılamalar, veteriner hekimler ve bunların sorumluluğunda veteriner sağlık teknikeriyle veteriner sağlık teknisyenleri tarafından uygulanacak. Uygulayıcılar tarafından hayvan sahiplerine elden aşı satışı yapılmayacak. Tıbbi veya tıbbi olmayan veteriner biyolojik ürün ve ilaçlar gibi müstahzarların ruhsatlandırılması, üretimi, ithalatı, ihracatı, ilanı, reklamı, tanıtımı, depolanması, herhangi bir vasıta ve şekille yapılan toptan ve perakende ticareti, reçeteli veya reçetesiz satılma şartları, kullanımı, uygulanması ve bu ürünlere ait tüm kayıtlarla ilgili tüm mahal ve faaliyetler hususundaki tüm izinler, ruhsat, kontrol ve denetim yetkisi bakanlığa ait olacak. Tıbbi veya tıbbi olmayan veteriner biyolojik ürün ve ilaçlar gibi müstahzarlar, bakanlıkça izin verilmemiş ve uygun görülmeyen yerlerde üretilemeyecek, depolanamayacak ve bunların toptan ve perakende ticareti yapılamayacak. Bakanlıkça ruhsatlandırılmamış ya da özel izin verilmemiş veteriner biyolojik ürün ve ilaçlar gibi müstahzarlar üretemeyecek, ithal edilemez, bunların toptan ve perakende ticareti yapılamayacak, kullanıma arz edilemeyecek, ayrıca test ve araştırmalar haricinde hayvanlara uygulanamayacak.
Tıbbi veya tıbbi olmayan ruhsatlı veteriner biyolojik ürün ve ilaçlar gibi müstahzarlardan raf ömrü dolmuş olanlar, hatalı seriler, bakanlıkça kabul edilmiş prospektüs/etiket bilgilerini taşımayanlar, ruhsata esas olmak üzere beyan edilen özelliklerde olmayanlar ticarete ve kullanıma arz edilemezler ve hayvanlara uygulanamayacaklar. Gıda değeri olan hayvanlara uygulanması düşünülen veteriner biyolojik ürünler, gıdalardaki aşı ve ilaç kalıntılarıyla ilgili bir uyarıyı taşımadan ticarete arz edilemeyecek.
Bakanlık, veteriner biyolojik ürün ve ilaçlarla ilgili olarak değerlendirme yapmak üzere, veteriner biyolojik ürün komisyonu ve veteriner ilaç komisyonu kurabilecek. Zati ihtiyaçlara mahsus veya mahalli pazarlara götürülen hayvan maddeleri hariç, hayvan ve hayvan maddelerinin yurt içi nakli köylerde muhtar, şehir ve kasabalarda belediyeler tarafından verilecek menşei şahadetnamesi ve tanımlamaya tabi hayvanların ilgili pasaportlarıyla yapılacak.
Tasarıya göre, ilçelerden, başka il ve ilçelere yapılacak hayvan ve hayvan maddelerinin naklinde, menşeinin idari olarak bağlı bulunduğu bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne başvurularak, nakliye tezkeresi veya menşe şahadetnamesinin veteriner sağlık raporuna çevrilmesi ve bu raporların ve tanımlamaya tabi hayvanlarla ilgili pasaportların nakliyat sırasında bulundurulması mecburi hale getiriliyor. Menşe şahadetnamesiz veya veteriner sağlık raporu olmadan nakledilecek hayvan ve hayvan maddelerinin nevi, miktarı ve esasları yönetmelikle belirlenecek.
Yine tasarıyla ticari amaçlı kasaplık hayvan kesimleri, bakanlıktan gerekli izinleri alınmış mezbaha veya et kombinasında yapılacak. Bu yerlere gelecek hayvanların menşe şahadetnamesi veya veteriner sağlık raporunun bulunması şarttı getiriliyor. Mezbaha ve kombinalara getirilen hayvanlar kesimden önce, bunlara ait hayvan maddeleri ise kesimden sonra veteriner hekim tarafından muayene edilecek. Kurbanlık hayvanların kesim ve muayeneleriyle köylerde zati ihtiyaç için yapılacak kesimlere ilişkin usul ve esaslar bakanlıkça belirlenecek. Gıda olarak faydalanılan hayvanlardan elde edilen ürünlerin halk sağlığına verebileceği zararları engellemek amacıyla, canlı hayvanlarda ve hayvansal kökenli gıda maddelerinde kullanımına izin verilmeyen veya belirli seviyelerde bulunmasına izin verilen farmakolojik veya toksikolojik etkiye sahip maddelerin varlığını araştırmak üzere, bakanlıkça hazırlanan kalıntı izleme planı uygulanacak. Bu plan, kalıntı izlenmesine yönelik olarak menşei çiftlikten satış noktasına kadar satış noktası dahil tüm alanlar ile ithalatı yapılan hayvan ve hayvansal ürünlerde yapılan kontrolleri, alınacak numunelerin analizini ve kalıntı tespitinde yapılacak işlemleri kapsıyor.
Yapılan kontrollerde veya analiz sonucunda, canlı hayvanlarda kullanımına izin verilen bir maddenin, mevzuatla izin verilen düzeyin üzerinde bir miktarda bulunduğunun tespiti durumunda, bu hayvanların kesimine izin verilmeyecek. Tekrarlanan kontrol veya analiz sonucunda kesime uygun bulunan hayvanların kesimine izin verilecek. Yapılan kontrollerde veya analiz sonucunda bünyesinde canlı hayvanlarda kullanımına izin verilmeyen bir madde tespiti halinde hayvanlar imha edilecek, canlı hayvanlarda kullanımına izin verilmeyen madde veya izin verilen bir maddenin mevzuatla izin verilen düzeyin üzerinde bir miktarda hayvansal kökenli gıda maddelerinde tespiti durumunda, menşei çiftlikte bunun nedenleri araştırılacak, kontrollerin sayısı artırılır ve gerekli kanuni işlem yapılacak. Bu tür hayvansal kökenli gıda maddeleri tüketime sunulmayacak.
Hayvan maddeleri ve hayvansal kökenli ürün üreten işletmelerle bu madde ve ürünleri depolayan yerlere, bakanlıktan çalışma izni almak ve sorumlu yönetici çalıştırmak zorunluluğu getiriliyor. Bu yerlerin teknik, hijyenik ve sağlık şartlarına uygunluğu bakanlıkça denetlenecek. Kaçak kesimi yapılmış olarak yakalanan hayvan ve hayvan maddelerinden Maliye Bakanlığı'nın ilgili mahalli teşkilatına teslim edilerek satışı yapılanların satış sonrası elde edilen bedelinin yüzde 5'i, muhbir ve el koyanlara ikramiye olarak ödenecek. Resmi görevlilere, bir yıl içinde ödenecek ikramiye miktarı, yakalama tarihindeki en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) iki katından fazla olamayacak.y ve kasabalarda belediyele
Kaçak hayvan ve hayvan maddesi satanlara ağır ceza geliyor
Yasaya göre tespit edilmiş olan gümrük kapıları dışındaki yerlerden hayvan veya hayvan maddelerini ithal veya ihraç edenler veya transit geçirenler; salgın hayvan hastalığı sebebiyle gümrük kapılarından veya hududun tamamından yurda sokulması yasaklanan hayvan veya hayvan maddelerini ithal edenler veya transit geçirenlerle ithal, ihraç ve transit işlemleri nedeniyle karantina veya muayene yerlerine alınmış hayvanlar veya el konulmuş hayvan maddelerini kaçıranlar hakkında, veteriner sağlık raporu olsun veya olmasın fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, altı aydan bir yıla kadar hapis ve ele geçirilen malların gümrüklenmiş değerinin 5 katı tutarında adli para cezasına hükmolunacak. Bu suçun teşekkül halinde işlenmesi durumunda verilen ceza yarısı oranında artırılacak. Ayrıca hayvan park, pazar ve panayırlarından başka yerlerde canlı hayvan satanlara 250 YTL, menşei şahadetnamesiz veya veteriner sağlık raporsuz olup menşei ile menşeinde salgın hastalık olmadığı tespit edilen hayvanları naklederken veya naklettirirken görevliler tarafından yakalanan veya ele geçirilen hayvan sahiplerine 750 YTL, menşei tespit edilemeyen veya menşeinde salgın hastalık tespit edilen hayvanlar alıkonularak masrafları hayvan sahipleri tarafından karşılanmak üzere karantinaya alınan ve karantina sonunda hastalıksız olduğu anlaşıldığı için veteriner sağlık raporu verilerek serbest bırakılan hayvan sahiplerine bin YTL, menşei şahadetnamesiz veya veteriner sağlık raporsuz sevk edildikleri ve menşeinde hastalık bulunmadığı anlaşılan ve veteriner sağlık raporu verilerek serbest bırakılan hayvan maddelerinin sahiplerine 500 YTL, menşei şahadetnamesi veya veteriner sağlık raporu olmayan hayvanların kesiminin yapıldığı mezbaha, kombina ve kesim yerlerinin sahiplerine 2 bin YTL, menşei şahadetnamesi veya veteriner sağlık raporu olmayan hayvan ve hayvan maddelerini taşıyan nakil vasıtaları üç ay süre ile trafikten men edilerek nakil vasıtalarının sahiplerine 500 YTL, veteriner sağlık raporu olduğu halde veteriner sağlık raporunda belirtilen gideceği yer dışında başka bir yere nakledilen ve nakledildiği tespit edilen hayvan sahiplerine 2 bin 500 YTL idari para cezası verilecek.
Ayrıca, hayvan ve hayvan maddelerini, bakanlık tarafından belirlenen şartlara uygun olmayan vasıtalarla ve uygun olmayan şekilde taşıyanların nakil vasıtaları bir ay süreyle trafikten men edilecek. Trafikten men cezaları o yerin en büyük mülki amiri tarafından verilecek ve trafik zabıtasınca uygulanacak. Yasada belirlenen kurallara uymayan hükümet veteriner hekimi, serbest veteriner hekimlerle bunların sorumluluğunda uygulama yapan veteriner sağlık teknikerleri ve veteriner sağlık teknisyenlerine bin Yeni Türk Lirası idari para cezası verilecek. Hayvanlarını tanımlatmayan ve kayıt altına aldırmayan, hastalıklara karşı hayvanlarını aşılamak veya ilaçlamak üzere mahalline giden görevli memura hayvanlarını aşılatmayan, ilaçlatmayan veya bu kanuna göre muayene ve teste tabi tutulması gerekli hayvanları muayene ve teste tabi tutturmayan hayvan sahiplerine, bunların yokluğunda hayvanların bakım ve gözetimi ile uğraşanlara 350 YTL idari para cezası kesilecek.
Bakanlıktan kuruluş, işletme, üretim ve satış izni veya ruhsat almadan hayvan sağlığını korumada kullanılan aşı, serum ve biyolojik maddeler gibi veteriner biyolojik ürünleri üretenlere bin güne kadar adli para cezasına çarptırılacak. Ruhsatsız biyolojik ürünlere bakanlıkça el konulacak ve masrafı sorumlusuna ait olmak üzere biyolojik ürünler imha edilecek. Ruhsatsız biyolojik ürünlerin satış ve üretim yerleri üç ay süreyle kapatılacak. Söz konusu fiillerin tekrarı durumunda cezalar iki misli uygulanır ve sorumlular üç aydan bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Ruhsatsız biyolojik ürünlerin satış ve üretim yerleri altı ay süreyle kapatılacak.
Ruhsatlı üretim yerleri ve laboratuvarların ruhsat dosyasındaki bilgilere uygun olmadan faaliyet gösterdiği tespit edildiğinde üretim durdurulacak. Ruhsatlı üretim yerlerinin, ruhsatsız bir biyolojik ürünü ürettiği ve ticarete arz ettiği tespit edildiğinde ayrıca üretim yerinin faaliyeti altı ay süreyle durdurulacak.
Teşhis, tedavi veya aşı üretimi amacıyla canlı veya zayıflatılmış mikroorganizmalar ve benzeri maddelerden, ithali bakanlığın iznine tabi olanları izinsiz yurda sokanlar hakkında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nun ilgili hükümleri uygulanacak. Veteriner biyolojik ürünleri sınır ticareti yoluyla yurt içine sokulamayacak.
Tasarıyla ruhsatlı fakat raf ömrü dolmuş ya da hatalı olan veteriner biyolojik ürünlerin kullanıma ve ticarete arz edilmesi yasaklanıyor. Bu tür fiili işleyenler bin YTL idari para cezasıyla cezalandırılacak. Bu tür veteriner biyolojik ürünleri ticarete arz eden satış yerleri bir ay süreyle kapatılacak. Hayvan sağlığını korumada kullanılan veteriner biyolojik ürünlerin kalite kontrolleri sonucunda bileşimlerinde bulunan maddelerin saf olmadığı, ürüne ait üretim ve kalite kontrol protokollerine uygun bulunmadığı biyolojik ürünlerin satışa sunulması durumunda, bunları üretenlere ve ruhsat sahibine 10 bin YTL idari para cezası uygulanacak. Bu tür veteriner biyolojik ürünlerin piyasadan geri çekilmesi ya da toplatılması sağlanacak ve ürünler imha edilecek. İmha masrafları buna sebebiyet verenlerden tahsil edilecek. Bakanlıktan izin almadan veteriner biyolojik ürünlerinin toptan ve perakende ticaretini yapanlara 5 bin YTL idari para cezası kesilecek.
Tasarıya göre bu kanundaki istisnalar dışında, bakanlıktan gerekli izinleri almadan faaliyete geçen kombina ve mezbahalarla kombina ve mezbaha haricindeki yerlerde ticari amaçla hayvan kesen veya kestirenler, bu şekilde kestirilmiş hayvanlara ait etleri satanlar veya satışa arz edenler bin YTL idari para cezasıyla cezalandırılacak. Etlere belediye zabıtasınca el konulmakla birlikte etler, şayet iç organları varsa ve veteriner hekim raporuyla sağlıklı oldukları tespit edilirse sahibine iade edilecek, aksi takdirde imha edilecek. Kurbanlık kesimi ve muayenesi ile köylerde zati ihtiyaç için yapılacak kesimlerle ilgili bakanlıkça çıkarılacak mevzuata uymayanlara 300 YTL idari para cezası uygulanacak. Bakanlıktan gerekli izinleri almadan faaliyet gösteren hayvan maddeleri ve hayvansal kökenli ürün üreten işletmelerle bu madde ve ürünleri depolayan yerlerin işletenlerine bin YTL idari para cezası verilecek ve gerekli izinler alınıncaya kadar faaliyetleri durdurulacak.
Bakanlıktan gerekli izinleri alan, hayvan maddeleri ve hayvansal kökenli ürün üreten işletmeler ile bu madde ve ürünleri depolayan yerlerin faaliyetleri sırasında, bakanlıkça çıkarılan mevzuatla belirlenen teknik, hijyenik ve sağlık şartlarını devam ettirmemeleri halinde, bu işletmelerin işletenlerine bin YTL idari para cezası verilecek ve işletmeler durumları düzeltilinceye kadar faaliyetten men edilecek. Mevzuat hükümlerine göre belirlenen eksikliklerin niteliğine bağlı olarak verilen süre içerisinde yerine getirilmemesi durumunda verilen izinler iptal edilecek.
