BİZE ULAŞIN
Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) Irak'taki ilerleyişini sürdürüyor. İşte IŞİD hakkında bilmeniz gerekenler...
1. IŞİD, El Kaide'den doğdu:
El Kaide'nin Irak kolu olarak kurulan IŞİD'le El Kaide'nin bağlantısı 2014'ün Şubat ayında koptu. Örgütlerin kopması ise şu şekilde gerçekleşti: IŞİD'in, El Nusra Cephesi'ni kontrol ettiğini ve El Kaide lideri Ayman al-Zawahiri'nin emirlerine uymayacağını açıklaması ile El Kaide'nin bir lideri, bir fraksiyon tarafından ilk kez açıkça yok sayılmış oldu.
IŞİD, örgüt tarafından gelen ve Suriye'de daha az sivil öldürmeleri yönündeki emirlere de uymadı ve tırmanan gerilim sonucunda El Kaide, IŞİD'le bağlantısını kestiğini duyurdu. Uzmanlar, "İki örgüt arasındaki ilişki her zaman ortak çıkarlara bağlıydı, ideolojiye değil” diyor. Son aylarda, El Kaide'nin zayıfladığı düşünülürken, IŞİD'in giderek güç kazandığı görülüyor.
2. IŞİD, Halifelik kurmak istiyor:
2004'te kurulmalarının ardından hedeflerini sıklıkla tekrarlayan IŞİD, Sünni bir devlet ve halifelik kurmak istiyor. El Kaide'den ayrılmalarının ardından da bu hedeflerinden vazgeçmeyen örgüt, Ebu Bekir el-Bağdadi'yi halife ilan etti.
Şu anda Suriye ve Irak'ta, Belçika'nın toprakları kadar bir alanı kontrol eden IŞİD, Ortadoğu'ya yayılmanın yanı sıra Kuzey Afrika'da da toprak ele geçirmek istiyor. Örgütün, yakın zamanda Suriye ve Irak'taki hükümetleri deviremeyeceğini belirten uzmanlar, IŞİD'in yayılmacı İslamcı politikasına bağlı olduğunun da altını çiziyor.
3. Irak'taki Şii-Sünni çatışması IŞİD'in örgüte yeni kişileri katmasına neden oluyor:
IŞİD'in Irak'ta hızla ilerlemisinin ardındaki sebeplerden biri olarak ülkedeki Şii-Sünni çatışması gösteriliyor. Sünni bir örgüt olan IŞİD, çatışmalardan faydalanıp örgüte yeni kişileri katabiliyor.
Şiiler hükümeti kontrol ettiği sürece IŞİD'in radikal Sünnilere hitap edebileceği düşünülürken, örgütün ülkenin kuzeybatısında ilerleyişinin daha hızlı olması da buna bağlanıyor.
4. Irak Başbakanı Nuri el-Maliki'yle sorun daha da büyüdü:
IŞİD'in Irak'ta örgüte yeni üyeler katmasının hükümetteki isimden bir ölçüde bağımsız olduğu ifade edilirken, Maliki hükümetinin Sünnilere karşı uyguladığı dışlayıcı politikasıyla IŞİD'e "yardım ettiği” belirtiliyor.
Sünnilere toplu tutuklama çıkartan Maliki'nin Şii militanlarla işbirliği yaptığı biliniyor. IŞİD ise bu durumdan en fazla yararlanan örgüt olarak öne çıkıyor. Irak'ta başbakanın değişmesi ve Haydar el-Abadi'nin bu göreve gelmesi ile sorunun çözülüp çözülmeyeceği merak ediliyor.
5. IŞİD'in Suriye'de çok önemli bir tabanı bulunuyor:
Suriye İç Savaşı, IŞİD'in Irak hükümetine saldırı düzenleyebilmesine katkı sağlayan en belirgin faktör olarak öne çıkıyor.
Suriye süregelen kaosu fırsat bilerek ele geçirdikleri toprakları kaybetmeyen örgütün cephanelik ve paraya ulaşımı da bu şekilde kolaylaşıyor. Suriye'nin bir diğer önemi ise örgüt için güvenlik bölgesi işlevini görmesi. Buna göre, Suriye'de savaşırken Irak'a çekilebilen IŞİD, Irak'ta savaşırken de Suriye'ye çekilebiliyor.
6. IŞİD'in para kaynağı petrol, haraç ve şantajdan oluşuyor:
Suriye'deki birçok İslamcı örgütün aksine IŞİD, hayatta kalmak için yurt dışından gelecek yardımlara ihtiyaç duymuyor. Suriye'de devlet benzeri bir oluşuma sahip örgüt, vergi benzeri paralar topluyor, elektrik satıyor ve petrol ihraç ediyor.
Uzmanlara göre bu durum IŞİD'in savaş alanında diğer örgütlere karşı daha etkili olmasına yardımcı oluyor. Bu işleyişle IŞİD'in grup içi bağlılığının da daha kuvvetli olduğu ifade ediliyor. Örgütün yakın dönem hedeflerinden birinin Irak petrolünün kontrolünü elinde tutmak olduğu bilinirken, IŞİD'in devamlılık sağlamak amacıyla petrole önem verdiği belirtiliyor.
