Pasaport kanunu değişiyor

TBMM İçişleri Komisyonu, Pasaport Yasası değişikliğini kabul ederken, Büyükşehir Belediye Başkanları'nın yanı sıra milletvekillerinin 25 yaşının sonuna kadar öğrenime devam eden çocuklarına da diplomatik pasaport verilmesini kabul etti.

Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ahmet Erozan, "Türkiye'ye yeşil pasaportların cömertçe verildiği" şikayetlerini aldıklarını belirtirken, "Bu pasaportlara da vize olasılığı beliriyor" dedi.

TBMM İçişleri Komisyonu, Meclis'e sunulmasından tam 2 yıl sonra Pasaport Yasası'nda değişiklik yapan tasarıyı kabul etti. Komisyon son olarak, 30 Kasım'da bu tasarıyı görüşerek ilk 8 maddesini kabul etmişti. Ancak 9 ve 14. maddelerdeki hapis ve adli para cezalarının TCK ile uyumsuz olduğu ortaya çıkınca, çalışmalar yarım bırakılmıştı. Bugün yapılan toplantıda, Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ahmet Erozan, "Türkiye'ye yeşil pasaportların cömertçe verildiği" şikayetlerini aldıklarını belirtirken, "Bu pasaportlara da vize olasılığı beliriyor" şeklinde konuştu. Erozan, Türkiye'nin bugün itibariyle 3 bin 800-4 bin civarında kırmızı pasaport verdiği bildirdi. İçişleri Bakanlığı temsilcisi ise bugün itibariyle 2'şer çocuğuyla birlikte hesap edildiğinde, boş olsa bile kadro karşılıklarına göre hesaplandığında, toplam 3 milyon civarında kişiye yeşil pasaport verilebileceğini kaydetti.

Bugün itibariyle ise 970 bin kişinin yeşil pasaport taşıdığı belirtilirken, tasarıya eklenen hükümlülerle vergi rekortmenlerine de bu pasaportun verilmesiyle sayının 500 civarında artacağı, görev süresine bağlı olmakla birlikte 2005 itibariyle gri pasaport taşıyanların sayısının ise 25 bin kişi olduğu açıklandı. Bugünkü görüşmelerde, "kaçak olarak pasaportsuz şekilde ülkeyi terketmeye çalışanlara, sadece 3-5 yıl hapis cezası verileceği" hükmü kabul edilirken, hapis yerine adli para cezası verilmesi düzenlemesi ise bunların zaten para ödeyecek durumda olmadığı düşüncesiyle metinden çıkartıldı. Benzeri şekilde pasaportsuz olarak yurda girerken yakalananlarla yurda giriş için belirlenen sınır kapıları dışında bir yerden ülkeye giren veya çıkanlara da 6 aydan bir yıla kadar hapis cezası verilmesi kabul edildi.

ÜNİVERSİTEYE GİDEN VEKİL ÇOCUĞUNA KIRMIZI PASAPORT Tasarının görüşmesinin tamamlanmak üzereyken, AK Parti'nin, tasarının 3. maddesinin yeniden görüşülmesi önergesi kabul edilince, bu kez geriye dönüldü. Kırmızı pasaportların kimlere verileceğini düzenleyen maddede, AK Parti İstanbul Milletvekili Recep Koral ve 2 arkadaşının kabul edilen önergesiyle değişiklik yapıldı. Böylece, TBMM üyeleri ve eşleriyle reşit olmayan veya 25 yaşının sonuna kadar öğrenimine devam eden çocukları da diplomatik pasaport alabilecek. Ayrıca, yine AK Parti'li Koral'ın kabul edilen diğer bir önergesiyle de Büyükşehir Belediye Başkanları da görev süreleri boyunca artık kırmızı pasaport taşıyabilecek.
AK Parti'li Recep Koral'ın önergesiyle kırmızı pasaport taşıyacak olanlar şöyle tanımlandı:
"Genelkurmay Başkanı, Anamuhalefet Partisi Başkanı, Anayasa Mahkemesi Başkanı ve Başkanvekili, Yargıtay 1.Başkanı, Danıştay Başkanı, Bakanlar, Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Genelkurmay II. Başkanı, Orgeneral ve Oramiraller, YÖK Başkanı, Sayıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, Cumhurbaşkanı Genel Sekreteri, Başbakanlık Müsteşarı, MGK Genel Sekreteri, bakanlık müsteşarları, AB Genel Sekreteri, DPT Müsteşarı, Hazine Müsteşarı, MİT Müsteşarı, Denizcilik Müsteşarı, Savunma Sanayi Müsteşarı, Dış Ticaret Müsteşarı, Gümrük Müsteşarı, Merkez Bankası Başkanı, TBMM Genel Sekreteri, Diyanet İşleri Başkanı, Büyükelçi ünvanı taşıyan Başbakanlık Başdanışmanları, Valiler, Emniyet Genel Müdürü, TÜBİTAK ve TİKA Başkanları ile bunların eşleriyle reşit olmayan çocuklarına görev süresince."

Komisyonun 30 Kasım'daki görüşmeleri sırasında, Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdür Yardımcısı Hayri Hayret Yalav, NATO'da kırmızı pasaport verilen başka bir AB ülkesi olmadığını belirtirken, NATO'daki görevlilerin 2'ye ayrılması gerektiğini, ilk grupta Daimi Temsilcilik'te çalışanların zaten kırmızı pasaportu bulunduğunu söylemişti. Yalav, "Bu pasaportun ayrıcalıkları var, aynen diplomat gibidir. 2. gruptakilere, Türkiye dışında kırmızı pasaport veren başka ülke yok. Türkiye, turistik seyahatte karşılaşan güçlükler için kırmızı pasaport vermesi doğru değil. Zaten bu askerlerin NATO Seyahat Kartı var" diyerek, askerlerin kırmızı pasaportunun kısmen daraltılmasını istemişti.

Ancak bugünkü AK Parti önergesiyle yurt dışında, milletlerarası anlaşmalar, diplomatik ilişkiler veya uluslararası kuruluşlarda diplomatik ajan statüsünde çalışmasa da, TSK personeli, KKTC hariç olmak üzere, yurt dışına görevine atanmışsa ve görev gereği yargısal imtiyaz ve bağışıklıklardan faydalanmaları kaydıyla, eşi ve reşit olmayan çocuklarıyla birlikte görev süresince kırmızı pasaport taşıyabilmesi olanağı getirildi.
Komisyonun önceki çalışmaları sırasında CHP Milletvekili Sıdıka Sarıbekir, "Hepimiz biliyoruz, milletvekili arkadaşlarımızın erkek çocukları babalarına küstü, 'Niçin biz de yeşil pasaport alamıyoruz' diye" şeklinde konuşmuştu.

"HİÇ OLMAZSA YEŞİL PASAPORTLARDAN DA HARÇ ALALIM" AK Parti Milletvekilleri de memurların bir onur belgesi olarak yeşil pasaportu aldığını, zaten çoğunun yurt dışına dahi çıkmadığını söylemiş, emniyet müdürü kökenli AK Parti Yalova Milletvekili Şükrü Önder ise, "Ben bunca yıllık memurluğum var 3 kez o da görevle yurt dışına çıktım. Zaten kırmızı pasaportun da olsa etkisi yok. ABD'ye gittim, ne kadar ağırıma gitse de sınırda parmak izim alındı, fotoğrafım çekildi ve kulak izimi aldılar" diye konuşmuştu.

Tasarının ha'enimine devam eden çocukları da diplomatik pasaport alabizırlanmasındaki en önemli etkenlerden birisi olan 2 ve 3. derece memurlara yeşil pasaport verilmemesi düşüncesi, AK Parti Milletvekilleri Şükrü Önder, Sinan Özkan ve Ali Yüksel Kavuştu'nun "kazanılmış hakları korumak adına" verdikleri ve kabul edilen önergesiyle, komisyondan kabul görmedi ve eski sisteme dönülmüş oldu. Önergeyle ayrıca, İl Genel Meclisi Başkanları, hakettiği halde emeklilik dışında "çekilme sebebiyle görevinden ayrılan memurlar", Türk Eximbank Genel Müdürü ve sermaye piyasası mevzuatı uyarınca kurulan İMKB ve vadeli işlem borsası başkanlarına da yeşil pasaport verilmesi kabul edilmiş oldu. Böylece kapsam daha da genişledi.

İçişleri Müsteşar Yardımcısı Ruhi Bilgiç önceki toplantıda, "Hiç olmazsa yeşil pasaportlardan da harç alalım, hepimiz harçlarımızı ödeyelim" demiş, ancak önerisi kabul görmemişti. Ayrıca yeşil pasaport alabilecek durumda olanların yanında yaşayan, evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan kız çocuklarıyla yine yanında yaşayıp reşit bulunmayan erkek çocuklarına da yeşil pasaport verilmesi önergeyle kabul edildi.

Böylece bu uygulamada da değişiklik önlenmiş oldu. Alt komisyonun kabul ettiği metinde ise kız erkek çocuk ayrımı yapılmaksızın sadece, "reşit olmayan çocuk" tanımı yapılıyordu. AK Parti'li Şükrü Önder ve Ali Sezal'ın kabul edilen önergesiyle de, "Bir önceki yıl faaliyetleri itibariyle en az 3 milyon ABD Doları veya karşılığı döviz tutarı ihracat yapanlara, zorunlu hallerde 1 yıl süreli 2. bir umuma mahsus pasaport verilebilir" hükmü kabul edildi. Süresi biten bu pasaportlar aynı şekilde uzatılabilecek.