BİZE ULAŞIN
Vücut işlevlerinin normal seyrinde ilerlemesi için gereken yapı taşlarından birisidir fosfor elementi. İskelet sisteminde, beyin ve omurilikte, kalp ve böbrek gibi pek çok hayati önem taşıyan organ üzerinde etkili bir element olan fosfor eksikliği veya yüksekliği durumunda yaşam standardınızı düşürebilir.
Fosfor kimyasal olarak kısaca bir ametaldir. Fosfor elementi canlı hücrelerde ATP üretimi ve işlevi konusunda önemli rol oynamaktadır. Vücutta bulunan fosforun %85’lik kısmı kemik sisteminde ve diş yapısında bulunur. Geri kalan kısmı diğer dokulara taşınır.
Fosforun başlıca görevi güçlü kemik yapısı sağlamak ve diş yapısını sağlamlaştırmaktır. Vücutta yer alan sıvı dokuları arasında denge sağlayarak bir nevi elektrolit davranışı sergiler.
Sentez konusunda da işlevi olan fosfor, bir takım sentez reaksiyonlarında aktif rol alır. Fosfor elementinin tüm bu işlevlerini sorunsuzca yerine getirebilmesi için vücutta yeterli miktarda bulunması gerekir. Bu nedenle fosfor içeren besinler tüketmeye özen göstermeniz çok önemlidir.
Fosforun başlıca faydalarını sizin için sıraladık. Fosforun sağlık için etkilerini;
Fosfor elementi, kalsiyum ile birleşerek diş minesi ve çene kemiği yapısı üzerinde destekleyici bir görev üstlenmektedir. Diş ve diş eti sağlığını korur, dişin sert yapısını oluşturan temel elementlerdendir.
Fosfor, böbreklerde oluşan toksinlerin idrar yoluyla dışarı atılmasına yardımcı olur. Böbreklerde rahatsızlık olması durumunda diyaliz tedavisi ve fosfat bağlayıcı ilaçlar sayesinde fosfor miktarı istenilen düzeyde tutulur. Sindirim organları üzerinde düzenleyici etkisi olan fosfor, vücuttaki su ve yağ dengelerini de sağlar.
Fosfor, kemik yapısını güçlendirir. Kemik sağlığının korunmasında ihtiyacınız olan temel elementlerden birisidir fosfor. Osteoporoz rahatsızlığına karşı ve ileri yaşlarda kemik kırılmalarını önlemek için gerekli mineral yoğunluğunun sağlanmasına yardımcı olur. Kas ve kemik ağrılarını azalttığı bilinmektedir.
Fosfor sayesinde beyin günlük olağan aktivitelerini gerçekleştirmektedir. Nörolojik ve hormonal dengeleri sağlayan fosforun, duygusal dengeleme üzerinde de etkisi bulunmaktadır. Fosfor eksikliği ile demans, alzheimer gibi bazı rahatsızlıklar meydana gelebilmektedir.
Vücut sağlığı için büyük önem taşıyan fosfor hangi besinlerde bulunur ve ne kadar tüketilmesi gerekir?
Yüksek fosfor içeren gıdalar; süt ve süt ürünleri, yumurta, kuru meyveler, tahıl grupları, mısır ekmeği, kepekli pirinç, baklagiller, kuruyemişler, yağlı tohumların bir kısmı, pastırma ve jambon gibi işlenmiş et ürünleri, kırmızı et, tavuk, hindi, balık ve su ürünleri, soya sütü, aromalı su, brokoli, patates ve sarımsaktır.
Düşük fosfor içeren gıdalar; pirinç sütü, su, doğal meyve suları, elma, ayva, üzüm, çeşitli sebzeler ve organik kümes hayvanlarının etleri.
Ulusal sağlık enstitüsü verilerine göre önerilen günlük fosfor miktarları şu şekildedir;
Yetersiz ve dengesiz beslenme sonucunda kanda yetersiz fosfor olması durumuna hipofosfatemi denilmektedir. Fosfor eksikliği nadir rastlanılan bir durumdur. Çünkü günlük olarak tüketilen çoğu besinde sentetik olarak eklenmiş haldedir.
Fosfor eksikliğine neden olan durumlar:
Vücutta yeterli fosforun olmaması durumunda eklem ve kas ağrıları, iştah kaybı, halsizlik, kaygı bozulmaları ve odaklanmada güçlük görülmektedir.
Dengeli beslenmeye dikkat edilmeli ve alkol alımı azaltılmalıdır. Doktor tavsiyesi ile tedaviye başlanması şarttır.
Fosfat testiyle fosfor seviyenizi öğrenebilirsiniz. Fosfor bağlayıcı ve tamamlayıcı ilaçlar piyasada bulunmaktadır ancak doktor ile görüşüldükten sonra ilaçları almanız gerekir.
Fosfor yüksekliği kısaca kan plazması içerisinde normal seviyenin çok üzerinde fosfor bulunmasıdır.
Fosfor yüksekliği nedenleri;
Bazı deterjanlarda fosfor oluşturan bir kök olan fosfat fazladır. Bu deterjanların kullanımı sonrasında yeterli durulama yapılmazsa mide sorunlarına neden olabilmektedir.
Çevre sularına karışan fosfor elementi suda bulunan oksijen miktarını azaltır.
Fosfatlı temizlik ürünleri; cilt kanseri, mantar, egzama ve alerji sorunlarına yol açabilmektedir.
