BİZE ULAŞIN
Enes Çırtlık / Mynet Özel - Don't Look Up filmi, Netflix'in dikkat çeken yapımlarından biri olarak karşımıza çıktı. Aslında film, daha yayınlanmadan Leonardo DiCaprio, Jennifer Lawrance ve Merry Streep gibi isimlerin yer aldığı dev oyuncu kadrosu ile dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştı. Filmin yayınlaması ile birlikte ise film sosyal medyanın bir numaralı gündemi haline geldi.
Bu noktadan sonrası ise spoiler içerir.
Leonardo DiCaprio ve Jennifer Lawrance, Dünya'ya doğru yaklaşan kuyruklu yıldızı keşfeden Dr. Randall Mindy ve doktora adayı Kate Dibiasky'i canlandırırken, Meryl Streep, adeta Donald Trump'ın kopyası olan ABD Başkanı Orlean'a hayat veriyor. Ancak bir karakter var ki, özellikle teknoloji dünyasındaki tüm gözleri kendisine çeviriyor; Evet, filmdeki Bash şirketinin CEO'su olan Peter Isherwell'den bahsediyoruz.
Kimileri, Mark Rylance tarafından canlandırılan Peter Isherwell karakterini Apple'ın efsanevi CEO'su Steve Jobs'a veya Apple'ın şimdiki CEO'su Tim Cook'a benzetirken, kimileri bir insandan fazlası olduğunu, birden fazla insanın birleşimi olduğunu düşünüyor. Peki konunun duayenlerine göre bu adam kim?
Teknoloji uzmanı Cem Sünbül, Peter Isherwell karakteri için ne Apple CEO'su Tim Cook'u ne de Steve Jobs'ı işaret etti. Sünbül, şunları söyledi:
"Apple’dan Craig Federighi’e çok benziyor simaen. Apple’dan başka bir şey insanın aklına gelmiyor. Onu gördüğünde şey demiyorsun; bu adam Facebook’un CEO’su olabilir veya başka bir şirketin, telefon şirketinin CEO’su olabilir... Senaryo Amerika’da geçiyor belli ki. O yüzden mi Apple’ı koydular, o yüzden mi Apple’ı direkt andıran bir şey seçtiler bilemiyorum. Telefonları şunu bunu andırmıyorlar ama, yani telefonda bir şey yapmamışlar, eğer arka planda başka bir şey çıkmazsa Bash ismi de andırmıyor bir şeyi. Ama direkt olarak Apple geliyor insanın aklına. Apple bunu yapar yani."
Sinema sektörünün dikkat çeken isimlerinden biri olan "@tokyophonline" (Tokyo olarak da biliniyor) ise Sünbül ile neredeyse aynı fikirde. O da Peter karakterinin Apple'ın Başkan Yardımcısı Craig Federighi olduğunu söylüyor. Filmin muazzam olduğunu, senaryosunun anlatım şeklinin ve rejisinin üst düzeyde olduğunu aktaran Tokyo, "O karakter Apple ve onun üstünden teknoloji devlerini temsil ediyor. Fiziken Craig Federighi, tipleme ise Steve Jobs ve Tim Cook" diyor. Ayrıca, karakter üzerinden ise devletlerden zengin bilişim şirketlerinin arka planda artık ne denli etkili olduğunun betimlendiğini, hayatımıza hatta dünyaya fark ettiğimizin çok üstünde müdahalelerinin olduğunu ve hükümetler üstünde de etkilerinin olduğunu söylüyor.
Ancak Sünbül, filmdeki Peter Isherwell karakterinin verilerden yola çıkarak geleceğe dair tahminlere dikkat çekerek, "Senin ne zaman öleceğini tahmin edebiliyoruz falan, biraz hepsinin birleşimi gibi. Geleceğe dair konularda Google ve Facebook (Meta) artık daha öne çıkıyorlar. Dolayısıyla oradaki farklılık o. Spoiler olmasın ama ne zaman öleceğini biliyoruz demesi, bu tam Facebook işi, Google işi. Apple işi değil." diyor ve ekliyor:
"Konuşmaya başladığında, diğer konuları koymaya başladığında Peter karakteri biraz Elon Musk da oluyor çünkü uzayla çok ilgisi var. Biraz Zuckerberg de oluyor çünkü geleceğe dair konuşuyor ediyor. İşte 'şöyle olacak, sen şöyle olacaksın' diyor. Biraz Sergen Brin var, Google var. Çünkü direkt olarak her şeyi söyleyebiliyor. Sen böyle yaptın, şöyle ettin şöyle yaşıyorsun, geçmişinde şu var, çok da ahlaktan bahsetme gibi. Dolayısıyla aslında direkt olarak belki Microsoft da var yani böyle baktığınızda işin içinde. Bu, GAFAM dediğimiz olay, hepsinden var gibi görünüyor. Ama verdikleri rol, sanki bir Apple yetkilisiymiş gibi geliyor ilk başta. Fakat konuştukça bu konuyu bilen birileri olarak ben diyorum ki bunu Apple CEO’su söylemez, bunu bu adam söyler. "
Tam bu noktada Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo TV ve Sinema Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Murat Kırık ise "Bash şirketinin CEO’su olan Peter Isherwell çok dikkat çekiyor. Bash şirketi günümüzde Apple, Amazon, Google ve Meta gibi küresel teknoloji devlerini izleyicilere anımsatıyor. Bash’ın CEO’su ve beyni ise dünyanın en zengin üçüncü adamı olan Peter Isherwell’dir. “BASH LiiF” adlı yeni bir telefonun piyasaya sürülmesi sırasında kendisini görüyoruz. Peter'ın davranışı ve sıklıkla giydiği gri kıyafetleri Meta’nın kurucusu Mark Zuckerberg'i anımsatıyor. Bununla birlikte insanlığın uzun vadeli hayatta kalmasını sağlamak için Mars'ta bir insan kolonisi kurma hedefi sebebiyle Elon Musk'ı da anımsattığının altını çizmemiz gerekiyor." diyor ve devam ediyor:
"Isherwell gibi CEO’lara duyulan tapılası sevgi, sosyal medya mecralarının ve iletişim araçların yanlış bilgi, manipülasyon ve siyasi istikrarsızlaştırma için bilgi üretmesi teknolojinin insanları umutsuzluğa düşürdüğü ve bu tip insanlar için tek gayenin para kazanma olduğu ortaya çıkıyor. Kişisel verilerin ve bireysel mahremiyetin önemsiz olduğu günümüz dünyasında var olan şirket yöneticilerine de güven duyulmaması gerektiği izleyicilere mesaj olarak sunulmaktadır. Onlar için kar ve bireysel menfaatlerin ön planda olduğu sunulmaktadır."
Doç. Dr. Ali Murat Kırık, filmin bir sahnesine ise özellikle dikkat çekiyor.
Bir sahnede, Marshall'ın BASH telefonu, Riley Bina canlı televizyonda adından bahsettikten sonra DJ Chello'nun son single'ını otomatik olarak satın alıyor. Bu, insanların elektronik cihazların altında nasıl dinlendiğini açık bir şekilde ortaya koyuyor.
Doç. Dr. Ali Murat Kırık, "Randall'a BASH'in kendisinde 40 milyondan fazla veri noktası olduğunu ve astronomun nasıl öleceğini yüzde 96.5 doğrulukla tahmin edebildiğini nasıl söylediğini görüyoruz. Veri işlemesinin etkisini böylece görüyoruz." ifadesini kullanarak, teknoloji şirketlerinin verileri işleyiş şekline olan bakış açısını da dile getiriyor.
Filmdeki uzay madenciliği konusuna da giriş yapan Cem Sünbül, "Bir yerde bir maden açmak istediğinizde gerçekten tartışmalar oluyor. Teknoloji de az bulunan değerli madenlere dayanıyor. Çin bu konuda daha çok öne çıkıyor veya Afrika ülkeleri. Blood Diamond (Kanlı Elmas) dediğimiz olayın bir benzeri sürüyor desek yalan olmaz yani. Meteor bu anlamda tek seferde bulabileceğiniz iyi bir kaynak. Bence sadece meteorlar olmayacak." ifadelerini kullanıyor ve şu cümleleri kuruyor:
"Meteor konusu zaten yıllardır olan bir şeydi. Ama böylece dikkat çekmiş oldu. Dünya bitti bir de meteorlara gideceğiz gibi. Ama orası daha ucuz olabilir. Eğer tek seferde büyük bir maden bulmak mümkünse daha karlı görünüyor. Sadece bunu yapmak için işte Elon Musk’a ihtiyaç var, Jeff Bezos’a ihtiyaç var. Onlar da bence çoktan planlarını yapmışlardır."
Don't Look Up aslında görmek isteyene, ciddiye alınması gereken eleştirilerde bulunuyor. Kuyruklu yıldızı bırakıp, maddi değerlere kafa yoran bir zihniyet var. Cem Sünbül ise gerçekten Dünya'ya bir kuyruklu yıldız yaklaşsa filmdeki senaryonun gerçek olabileceğini düşünenlerden.
Sünbül, "Mümkün ama tabii Trump gibi birisi olursa karşılaşabiliriz. Bence Meryl Streep de direkt olarak Trump’ı oynuyor. Trump gibi birisi gelirse neden olmasın?
Yani uzaydayız. Bence vaktinde olduğu gibi dinozorlar nasıl yok olduysa, ki film de bizi bir nevi dinozorlaştıyor öyle bir metafor var ben öyle görüyorum. Çarpması, çarpmaması kadar normal geliyor işin doğrusu. Umarım olmaz tabii." diyerek görüşlerini paylaşıyor.
@tokyophonline ise "Bugün bir dünya dışı parça ile karşı karşıya gelsek, Don't Look Up'ın senaryosu gerçek olur mu?" sorusuna "Büyük ihtimal. Çünkü şu anda pek çok olayla ilgili bu tür şeyler yaşıyoruz" diyerek Sünbül gibi böyle bir senaryoya uzak bakmıyor.
Doç. Dr. Ali Murat Kırık ise "Bugün bir meteorun dünyaya gelmesi ve tüm dünyayı yok edecek olması ütopik gelse de bilimsel olarak ihtimaller arasında yer almaktadır. Peter gibi önemli CEO’lar günümüzde insanları ikna etmiş ve her dediklerine inandırmış durumdadır. Musk nasıl bir açıklama yaptıktan sonra kripto paralarda değer değişimi oluyorsa filmde de aynı durum söz konusudur. Dolayısıyla bu senaryo ihtimaller dahilindedir." diyor ve diğer iki isme pek de uzak bir fikrinin olmadığını paylaşıyor.
Peki siz neler düşünüyorsunuz?
