Türkiye, 2007'de büyüme hedefini tutturamadı
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) geçtiği 1998 bazlı ve kapsamı genişletilen yeni milli gelir hesaplama yöntemi de 2007 yılı için hükümetin yüzde 5 olarak öngördüğü büyüme hedefinin tutturulmasına yetmedi. Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH), 2007 yılının dördüncü üç aylık döneminde önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 3.4 büyüdü. 2007 yılının tümünde ise büyüme yüzde 4.5 olarak gerekleşti. Böylece 2007'de son 6 yılın en düşük büyümesi kaydedildi.
TÜİK, 1998 bazlı yeni milli gelir serisine göre hesapladığı 2007 yılı dördüncü çeyreğine ilişkin GSYH gerçekleşmelerini açıkladı. Buna göre 2007 yılının dördüncü üç aylık döneminde önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 9.9 artışla 221.2 milyar YTL, sabit fiyatlarla ise yüzde 3.4'lük artışla 25.9 milyar YTL oldu.
-KİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİR 9 BİN 333 DOLAR
2007 yılının tümündeki gayri safi yurt içi hasıla değeri cari fiyatlarla yüzde 12.9 artışla 856.4 milyar YTL, sabit fiyatlarla yüzde 4.5 büyüyerek 101 milyar 46 milyon oldu. ABD doları cinsinden GSYH yüzde 25.1 büyüyerek 658.8 milyar dolar olurken, kişi başına milli gelir de 9 bin 333 dolar düzeyinde oluştu.
Sabit fiyatlarla GSYH büyüme oranı yeni seri milli gelir hesabına göre 2007'nin ilk çeyreğinde yüzde 7.6 olurken, ikinci çeyrekte yüzde 4'e, üçüncü çeyrekte yüzde 3.4'e düştü, son çeyrekte de bu düzeyde çıkarken, yılın tümünde yüzed 4.5 düzeyinde gerçekleşti.
-KRİZ SONRASI DÖNEMİN EN DÜŞÜK BÜYÜMESİ
Türkiye, Cumhuriyet tarihinin en ağır ekonomik krizinin yaşadığı ve hızlı bir küçülmenin yaşandığı 2001 yılından bu yana geçen 24 çeyrekte kesintisiz büyüme kaydetti. Ancak geçen yıl, anılan bu 6 yıllık dönemin en düşük büyümesi yaşandı. Yeni seriye göre güncellenen milli gelir büyüme verilerine göre 2001 yılındaki yüzde 5.7'lik küçülmenin ardından 2002'de yüzde 6.2, 2003'te yüzde 5.3, 2004'te yüzde 9.4, 2005'te yüzde 8.4, 2006 yılında yüzde 6.9 olan büyüme oranı, 2007'de yüzde 4.5'e düştü.
TARIMDA KAN KAYBI
2007 yılına damgasını vuran kuraklık, tarımda rekor düzeyde bir küçülmeye yol açtı. Tarım sektörü 2006 yılındaki yüzde 1.3'lük büyümenin ardından 2007 yılında yüzde 7.3 küçülme kaydetti.
TÜİK verileri, tarımdaki küçülmenin özellikle son çeyrekte yüzde 10'a yaklaştığını ortaya koydu. Geçen yılın birinci üç aylık döneminde yüzde 6.9, ikinci çeyreğinde yüzde 2.3 küçülen tarımda üçüncü çeyrekte yüzde 8.2, son çeyrekte yüzde 9.7 oranında küçülme yaşandı.
Balıkçılık sektörü ise geçen yılın tümünde yüzde 8.3 büyüme kaydetti.
İMALAT SANAYİİ YÜZDE 5.4 BÜYÜDÜ
Geçen yıl imalat sanayii büyümesi de hız kesti. 2006 yılında yüzde 8.4 büyüyen sektörün geçen yılki büyüme oranı yüzde 5.4 oldu. İmalat sanayiinde büyümenin çeyreklere göre giderek düşen bir eğilim gösterdiği de dikkati çekti. İlk çeyrekte yüzde 10.2 büyüyen imalat sanayiinde ikinci çeyrek büyümesi yüzde 3.9, üçüncü çeyrekteki büyüme yüzde 4.3, son çeyrekteki de yüzde 3.6 olarak gerçekleşti.
Madencilik ve taşocakçılığı sektörü de ilk çeyrekte yüzde 9.3, ikincide yüzde 9.4, üçüncü çeyrekte yüzde 10.9 büyüdükten sonra son çeyrekte yüzde 2.7'lik bir büyüme kaydetti ve sektörün yılın tümündeki büyümesi yüzde 8.1 olarak gerçekleşti.
İNŞAAT HIZ KESTİ
Son yıllardaki hızlı büyümesiyle milli gelir büyümesine önemli katkı yapan inşaat sektöründe de geçen yıl belirgin bir yavaşlama görüldü. 2006 yılındaki yüzde 18.5'lik büyümenin ardından geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 8.8, ikinci çeyrekte yüzde 7.5, üçüncüde yüzde 4 ve son çeyrekte sadece yüzde 0.5 büyüyen inşaat sektörünün yılın tümündeki büyüme oranı yüzde 5 olarak gerçekleşti.
2007 yılında elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 6.2, oteller ve lokantalar sektöründe ise yüzde 3.6 oranında bir büyüme kaydedildi.
Milli gelire sanayiden sonra en büyük katkıyı yapan ticaret sektöründe 2006 yılında yüzde 6.3 olan büyüme oranı ise geçen yıl yüzde 5.5 olarak gerçekleşti.
Önemli sektörlerden ulaştırma, depolama ve haberleşme yüzde 6.9, mali aracı kuruluş faaliyetleri yüzde 9.6 büyürken konut sahipliğindeki artış yüzde 2'de kaldı. Gayri menkul kiralama ve iş faaliyetleri sektöründe ise yüzde 13.7'lik bir büyüme yaşandı.
Eğitimde yüzde 4, sağlıkta yüzde 3.1 büyüme kaydedildi, kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik harcamalarındaki artış yüzde 1'de kaldı.
Ev içi personel çalıştıran hane halklarında yüzde 11.8, dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetlerinde yüzde 9, vergi ve subvansiyonlarda yüzde 5.5, diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetlerinde yüzde 4.9 büyüme kaydedildi.
ÖZEL SEKTÖR YATIRIMLARINDA YAVAŞLAMA
2007 yılında üçüncü çeyrekte durma noktasına gelen özel sektör yatırımları, son çeyrekte önceki yılın baz etkisiyle yüksek bir artış gösterdi, ancak yılın tümündeki artış yüzde 2.7'de kaldı.
TÜİK'in hacamalar yöntemiyle hesapladığı yeni GSYH serisine göre özel sektörün gayri safi sabit sermaye oluşumunda geçen yılın ilk çeyreğinde sabit fiyatlarla yüzde 2.6 olan artış, ikinci çeyrekte yüzde 0.2'e, üçüncü çeyrekte ise sıfıra indi. Son çeyrekte, önceki yılın baz etkisiyle yüzde 8.1 artan özel sektör yatırımlarında yılın tümündeki artış yüzde 2.7 olarak gerçekleşti. Geçen yılın tümünde özel sektörün inşaat yatırımları yüzde 6.3 artarken, makine, teçhizat yatırımlarındaki artış sadece yüzde 0.7 olarak gerçekleşti.
KAMUNUN MAKİNE-TEÇHİZAT YATIRIMINDA HIZLI ARTIŞ
Kamu kesiminin makine ve teçhizat yatırımları ise sabit fiyatlarla yüzde 16.5 artarken, inşaat yatırımlarındaki artış da yüzde 5.2 oldu. Ancak ilk çeyrekte sabit fiyatlarla yüzde 5.1, ikincide yüzde 8.1 ve üçüncü çeyrekte yüzde 14.1 artan kamu inşaat yatırımlarının son çeyrekte ise yüzde 6.2 küçüldüğü belirlendi.
MAAŞ VE ÜCRETLER YERİNDE SAYDI
Devletin nihai tüketim harcamaları geçen yılın tümünde yüzde 2.8 arttı. Bu kapsamda maaş ve ücret ödemelerinde sabit fiyatlarla artış sadece yüzde 1.1 olurken, devletin mal ve hizmet alımlarının ise yüzde 4.7 arttığı gözlendi.
Geçen yıl yerleşik hane halklarının yurt içi tüketimi sabit fiyatlarla yüzde 4.6 artarken, yerleşik olmayanların yurt içi tüketimi ise yüzde 7.5 küçüldü. Yerleşik hane halklarının yurt dışındaki tüketiminde ise yüzde 7.5 artış yaşandı.
