BİZE ULAŞIN
Ülkedeki bebek ölümlerinin üçte biri kadarından sorumlu olan zatürree, daha ziyade kızamığın bir komplikasyonu şeklinde ortaya çıkıyor. Zatürreeden ölüm ise beslenmesi bozuk olan bebeklerde daha çok görülüyor. Zatürree ve diğer enfeksiyon hastalıklarından kaynaklanan bebek ölümlerini azaltmak için topluma sağlık eğitimi uygulamak, kötü beslenme şartlarını ortadan kaldırmak ve çocukların aşılanma hizmetlerini aksatmadan yürütmenin şart olduğu bildiriliyor.
Uzmanlar, çocukluk çağı zatürreelerinin en sık görülen sebebinin, çoğunlukla bakteri veya virüs adı verilen mikroplar olduğunu belirtiyor. Zatürreenin üşütmekten olmadığını vurgulayan uzmanlar, aşırı üşütme ve soğukta kalmanın direnci azaltarak zatürree oluşmasına etki ettiğini kaydediyor.
ZATÜRREE BULGULARI
Uzmanlara göre, zatürreenin en önemli bulgusu öksürük ve yüksek ateş (koltuk altından bakılan ateşin 38 derecenin üzerinde olması). Ancak hastalık, iki ayın altındaki bebeklerde öksürük olmadan da ateş, huzursuzluk, sık nefes alma (sakinken dakikadaki solunum sayısının 60'ın üzerinde olması), nefes tutma, morarma atakları, göğüs duvarında çekintiler ile kendini gösterebiliyor. Daha büyük çocuklarda bu bulgulara göğüs ağrısı, balgam çıkarma, halsizlik, baş, karın ve kas ağrılarıyla kırıklık da eşlik edebiliyor. Solunum sayısının 3-11 aylık çocuklarda 50/dakika, 1-5 yaş arasında 40/dakika, 5 yaş üzerinde 30/dakikanın üzerinde olması zatürree teşhisi için önemli.
NASIL BULAŞIYOR?
Uzmanlar, insanların, zatürreeye sebep olan bakteriyel ve viral ajanlar için tek kaynak olduğunu ifade ederek, "Zatürreeye neden olan bakteri ya da virüs, damlacık yoluyla ortama yayıldıktan sonra solunarak akciğerlere alınır. Bu nedenle kapalı alanlarda, kalabalık yaşama yerlerinde enfekte damlacıkların kişiden kişiye geçişi artar" bilgisini veriyorlar.
Zatürree bulguları ile başvuran hastalarda, yaşa göre dakikadaki solunum sayısının fazla olması, akciğerlerde anormal solunum sesi duyulması ve akciğer grafisindeki bulgularla doktor tarafından teşhis konulduğunu belirten uzmanlar, teşhisi desteklemek ve etkeni göstermek açısından tam kan sayımı, kültürler ve serolojik çalışmaların da yapılabileceğini bildiriyor.
RİSK GRUBU
Uzmanlar, başta sigara olmak üzere ev içi ve ev dışı hava kirliliğinin zatürree hastalığına yakalanmayı kolaylaştırdığını vurgulayarak, diğer risk gruplarını ise şöyle açıklıyor:
"Yaş (çocuğun yaşının iki yaşın altında olması), düşük doğum ağırlığı, prematürelik, anne sütü ile beslenememe, kötü veya yetersiz beslenme, D vitamini eksikliği, düşük sosyo-ekonomik düzey, kalabalık yaşama şartları (aynı evde yaşayan kişi sayısının fazla olması, iyi havalanmaması, kreş bakımı), anne yaşının küçük ve annenin eğitim durumunun yetersiz olması, altta yatan hastalığın olması (doğumsal kalp hastalığı, şeker hastalığı, vb), yetersiz bağışıklama (kızamık ve boğmaca aşısının yapılmaması)".
Zatürreenin gelişmemesi için hastalığa yatkınlık oluşturabilecek risk faktörlerinin ortadan kaldırılması gereğine dikkat çeken uzmanlar, "Kızamık ve boğmaca aşıları başta olmak üzere rutin aşıların ve ikinci aydan itibaren H. influenzae tip b aşısı yaptırılmalıdır. Risk grubunda olan (kronik akciğer ve böbrek hastalıkları, orak hücreli anemi, dalak fonksiyon bozukluğu ya da dalağı çıkartılmış hastalar, bağışıklığı baskılayan hastalık ya da ilaç kullananlar, beyin-omurilik sıvısı kaçağı olanlar) çocuklara pnömokok ve yıllık grip aşılarının yapılması zatürreeden korunmak için gereklidir" diyorlar.
