BİZE ULAŞIN
Soma'daki maden faciası İngiliz basınının da manşetlerinde. Haberlerde Türkiye'de acının öfkeye dönüştüğüne ve Türkiye'deki iş güvenliğine vurgu yapılıyor.
The Guardian gazetesi Soma'daki faciaya iki tam sayfa ayırıyor. Haber, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Soma'da "katil" ve "hırsız" sloganlarıyla karşılandığı bilgisiyle başlıyor ve kömür madeninin işletmecilerinin AKP ile bağlantısı olduğuna dikkat çekiliyor.
Yazıda "Facia, AK Parti ve Erdoğan'ın ailesini de kapsayan skandalların ve Erdoğan'ın 'sert' yönetim tarzına karşı yapılan protestoların hemen sonrasında yaşandı. Yöneltilen suçlamalardan biri 'eş-dost kapitalizminin' faciada payı olduğu. Ayrıca yerel idarecilerin güvenlik kurallarının tam olarak yerine getirilmesini ve düzgün çalışma koşullarının oluşturulmasını sağlayamadığı da iddia ediliyor" deniyor. Yerel halkın madendeki güvenlik önlemlerinin gelişigüzel alındığını söyledikleri belirtiliyor.
Gazetenin "eş-dost kapitalizmi" ifadesiyle ima ettiği ilişki, Soma Holding Maden İşletmeleri Genel Müdürü Ramazan Doğru'nun eşi Melike Doğru'nun, 30 Mart yerel seçimlerinde AKP'den Soma Belediye Meclis üyesi seçilmiş olması.
Gazetede vurgu yapılan bir başka nokta Başbakan Erdoğan'ın bazı "aşırı uçların faciayı hükümeti lekelemek için sömürmeye çalışacağına" dair sözleri.
Haberde Elektrik Mühendisleri Odası yetkililerinin olayı "kaza değil cinayet" olarak nitelediği, maden işletmecilerini eski ekipman kullanmak ve ihmalle suçladıkları belirtiliyor.
Gazete Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.'nin sahibi Alp Gürkan'ın facianın meydana geldiği madeni "birinci sınıf bir çalışma yeri" olarak nitelediğini de ekliyor.
Haberde son olarak, Soma faciasıyla birlikte 2002 yılından bu yana ülkede hayatını kaybeden madenci sayısının bin 500'e ulaştığına vurgu yapıyor.
Gazete, tarihteki en kötü 10 maden kazasını da sıralıyor. Listedeki kazaların en yakın tarihli olanı 1975'te Hindistan'da 372 madencinin öldüğü kaza. Dünyadaki maden kazalarının incelendiği makalede, son yıllardaki büyük kazaların özel şirketlerin işlettiği madenlerde yaşandığına dikkat çekiliyor.
İlk sayfasında acıyla yüzünü kapatmış bir madencinin fotoğrafına yer veren Financial Times, Soma haberini "Erdoğan, maden bölgesindeki kızgın halk tarafından yuhalandı" başlığıyla veriyor. "Trajedi, siyasi tartışma da başlattı" denilen haberde, CHP'nin Soma'daki madenlerle ilgili verdiği ancak mecliste reddedilen araştırma önergesi hatırlatılıyor.
Gazete Yeraltı Maden-İş Sendikası eski Genel Başkanı Çetin Uygur'un "Özel idarede meydana gelen bu kaza, işçi cinayetidir" sözlerine de yer veriyor.
İngiliz Daily Mail ise Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Özel Kalem Müdür Yardımcısı Yusuf Yerkel'in Soma’da Erdoğan’ı protesto eden bir vatandaşı tekmelemesini manşetine taşıdı.
Gazete, Başbakan Erdoğan'ın ziyaret için gittiği Soma'da protesto gösterilerinin hedefi olduğunu, protestocuların Erdoğan'ı 'katil' ve 'hırsız' diye çağırdığını bildirdi. Erdoğan'ın Özel Kalem Müdür Yardımcısı Yusuf Yerkel'in facianın yasını tutan bir kişiye attığı tekmenin fotoğrafını manşetine taşıyan İngiliz yayın kuruluşu, bu görüntülerin sosyal medyada çok büyük tepkilere neden olduğunu belirtti.
The Times da Soma'daki faciaya iki tam sayfa ayırıyor. Gazete "Kurtarma ekipleri yüzlerce madenciyi kurtarmak için cehenneme iniyor" başlığını kullanıyor.
Türkiye'nin iş kazaları karnesinin kötü olduğunun hatırlatılması üzerinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "savunmacı bir tavır" takındığını söyleyen gazete "Trajedinin boyutu Erdoğan'ın uzlaşmaz siyasetine olan öfkeyi artırabilir. Facia, geçen yıl Haziran ayında yaşanan protestoları yeniden alevlendirirse, Erdoğan'ın siyasi beklentileri suya düşebilir. Yönetim Gezi protestolarına katılanları 'hain liberal elitler' olarak nitelemişti, ancak madencilerin ölümleriyle ilgili protestoları benzer şekilde geçiştirmek pek mümkün olmayabilir" yorumunu yapıyor.
Gazete, Türkiye'de bir çok gazete ve televizyonun "ülkenin madencilik geçmişindeki belgelenmiş güvenlik zaaflarını görmezden geldiğini" de ifade ediyor.
The Daily Telegraph haberi, Soma'ya giden Ortadoğu muhabiri Robert Tait imzasıyla veriyor. Yazı "Sirenler, ölenler için yas dolu bir çağrı gibi" ifadesiyle başlıyor. Haberde Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.'nin aynı bölgedeki başka bir madeninde çalışan Erhan Aydemir'in şu sözlerine yer veriliyor: "Maden içindeki arkadaşlarımızdan hiç birinin hayatta kalabildiğini sanmıyorum, ama içeri girip cenazeleri çıkarmak bizim onlara karşı sorumluluğumuz".
Yazıda, Aydemir ve diğer iş arkadaşlarının kazayı "kaderin bir oyunu" olarak değil, düşük güvenlik standartlarının bir sonucu olarak gördükleri belirtiliyor. Haberde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan "otoriter ve popülerliğini kaybeden" bir lider olarak niteleniyor.
The Independent Soma'daki faciayı "Türkiye'nin çaresizlik kuyusu" başlığıyla duyuruyor.Halkın öfkeli olduğunun belirtildiği haberde, "İşçilerin aylardır elektrik trafolarındaki sorundan şikayetçi oldukları belirtiliyor" deniyor.
Gazete kömür madenciliğinin Türkiye ekonomisindeki yerine de özel vurgu yapıyor: "Kömür, Türkiye'nin az sayıda tabii kaynağından biri ve ekonomi için çok önemli, ancak geleneksel olarak üretkenlik güvenlikten daha çok önemseniyor...Türkiye ekonomisinin son 10 yılda yaşadığı hızlı büyümeye paralel olarak enerji ihtiyacı da arttı. Bu ihtiyacı karşılamak için verilen yoğun mücadeleye, işçi güvenliği standartları ayak uyduramıyor".
Gazete Türkiye'nin enerji üretiminde kömüre olan bağımlılığını azaltmak için nükleer santral kurmayı planladığına da dikkat çekiyor.
Wall Street Journal gazetesi de kazanın, Türkiye'nin halk sağlığı ve güvenliği kayıtlarının korkunç yüzünü ortaya çıkarmasının yanında, ülkenin ilk başkanlık seçimlerine üç ay gibi kısa bir zaman kala hükümete karşı öfkeyi şiddetlendirdiğini ileri sürdü.
ABD'Lİ New York Times gazetesi, 200'den fazla kişinin hayatını kaybettiği kazada yaşamını yitirenlerin yakınlarının ise facianın nedenini bilmek isterken ülke genelinde de protestoların düzenlendiğini yazdı.
ABD’nin en büyük internet haber portallarından Huffington Post, Soma’da meydana gelen faciayı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "Kazalar bu işin fıtratında var" sözüyle duyurdu. Huffington Post, Erdoğan’ın, bu tür kazaların dünyanın her yerinde olduğunu belirtirkeniddiasını desteklemek için 1862 yılında meydana maden kazalarından örnek verdiğine dikkat çekti. Site, bu satırların ardından, Soma’da meydana gelen facianın Türkiye’nin iş güvenliği konusundaki zayıf karnesinin ne kadar kötü olduğunu gösterdiğini yazdı.
Fox televizyonu madencilerin hayatını kaybettiği Soma'da protestoların düzenlendiğini duyurdu. Fox News, Başbakan'ın Soma'yı ziyareti sırasında protesto edildiğini ve protestocu bir grubun madenin işletmeciliğini yapan Soma Holding'in İstanbul'daki merkez binası önünde toplandıklarını aktardı.
Soma faciasına ilişkin gelişmeleri yakından izleyen BBC ise, "Ölü artıkça öfke buyuyor" diyor ve bölgeyi ziyaret eden siyasilere karşı "büyük öfke" başlıklarıyla gelen haberleri izleyicilerine aktardı.
BBC, Soma'da siyasilere gösterilen tepkiyi, "Dün bölgeyi ziyaret eden siyasilere karşı büyük öfke vardı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın arabası tekmelendi, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) ilçe binası yağmalandı. Başbakan, protestoların artması üzerine bir markete sığınmak zorunda kaldı. Enerji Bakanı Taner Yıldız ise, protestolar nedeniyle madenin önünde açıklama yapamadı" sözleriyle bildirdi.
Soma'daki facianın ardından Erdoğan'a en sert tepkilerden biri Der Spiegel'den geldi. Alman Der Spiegel dergisinin internet sitesinde "Cehenneme git Erdoğan" başlığı kullanıldı.
Maden ocağının önünde yakınlarından haber bekleyenlerin hikayesinin anlatıldığı haberde,"Bunlar kocası, kardeşi, oğlu veya amcasının haberini bekliyor: O hayatta mı?" ifadeleri kullanıldı ve Erdoğan'ı felaketi hafife almakla suçladı.
Frankfurter Rundschau gazetesiise "Daha bundan iki hafta önce muhalefet partileri Soma'daki kömür ocaklarının durumuna ilişkin olarak bir araştırma önergesi vermişler, ancak muhafazakar-İslamcı AKP önergeyi reddetmişti" sözlerini kullandıktan sonra şu savları dile getiriyor:
"Recep Tayyip Erdoğan hükümeti, muhalefetin ve sendikaların ülkedeki iş güvenliğinin yetersiz olduğu yönündeki uyarılarını mevcut iş yasalarına ve Allah'ın korumasına havale etmişti. Eğer Soma'daki ocakları işleten firmalar hakkındaki suçlamalar doğrulanacak olursa, bunun sonuçları Erdoğan'ı yolsuzluk skandallarından daha büyük bir baskı altına alacaktır. Türkiye'de hiçbir kimsenin en üst makamın onayını almadan ihale kazanamadığı bilindiği içindir ki, bu konudaki her ihlal dönüp şefin ta kendisini bulacaktır. Yolsuzluklar, Erdoğan'ın seçmenini pek ilgilendirmedi, ama işçilerin ölümü konusunda öyle olmayacaktır."
Soma ile ilgili yorumunda "Şimdiye kadar Türkiye'deki hiçbir iş kazasında Soma'daki kadar çok insan ölmemişti" diyen Frankfurter Allgemeine Zeitung'un yorumunda şu satırlara yer veriliyor:
"Bu facia ülke için sadece duyguları değil, siyasetin inandırıcılığını da sarsan bir şok! Türkiye sadece on yıllık bir sürede kişi başına düşen geliri üçe katlasa da, bunun çağrıştıracağı kadar büyük bir ilerleme kaydedemediği bir çırpıda görülmüş oldu. Ülke, etkileyici büyüme rakamlarıyla gerçi hızlı bir şekilde orta gelirli bir ülke haline geldi. Ama yine de iş güvenliğinin de dahil olduğu gerçek bir refah sunamadı. Buna ulaşmak için kurumlara, standartlara ve sadece yasalarla oluşturulamayacak bir düşünce tarzına ihtiyaç var. İş güvenliğinin sağlanması işte bu kıstaslardan biri."
Die Welt gazetesinin internet portalında, "Erdoğan İçin İş Kazaları Normal" başlıklı makalede, maden faciasının ardından Türkiye'de durumun yine 2013 yaz aylarına dönüştüğünü savunurken düzenlenen gösterilere ve ortaya çıkan öfkeye, polisin göz yaşartıcı bomba ile karşılık verdiğini belirtikten sonra"Erdoğan ise iş kazaları konusunda "tuhaf' konuşmalar yapıyor" iddiasında bulunuyor.
Güney Kubrıs Rum Kesimi'nden Politis gazetesi ise, Manisa'nın Soma ilçesinde önceki gün meydana gelen maden faciası ile ilgili olarak Türkçe ''Acınızı Paylaşıyoruz'' başlığıyla birinci sayfadan verdi.
Gazete, konuya ilişkin haberini ayrıca, “Kaza Mı Cinayet Mi? – Yeraltında Ölüm – Erdoğan Her Şeyi İptal Ederek Madene Gitti – Türk Başbakanı Yuhalanırken Kazanın Sebebi Araştırılıyor – Kıbrıs’ta Duygulanma – Adanın Her İki Toplumundan Başsağlığı” manşetleriyle iki tam sayfa olarak yansıttı.
(Kaynak: BBC Türkçe ve Ajanslar)
