BİZE ULAŞIN
BUDAPEŞTE (AA) - MEHMET YILMAZ - Mültecilere karşı ırkçı söylemleriyle bilinen Macaristan'daki Viktor Orban'ın başında bulunduğu hükümeti oluşturan Macar Yurttaş Birliği (Fidesz) ve Hristiyan Demokrat Halk Partisi (KDNP) koalisyonunun, 8 Nisan'daki genel seçimi kazanmasına kesin gözüyle bakılıyor. Seçime ittifak yaparak girecek koalisyon partilerinin, oyların yüzde 45'ini alacağı tahmin ediliyor.
Ülkede sadece iki ay öncesine kadar Fidesz-KDNP koalisyonun pazar günü düzenlenecek seçimlerde parlamentodaki 3'te 2'lik çoğunluğu sağlayıp sağlayamayacağı tartışılırken, 25 Şubat'ta Hodmezövasarhely kentindeki belediye başkanlığı seçiminde Fidesz adayının, tüm muhalefet partilerinin desteklediği bağımsız adaya karşı yüzde 16 farkla kaybetmesi üzerine seçimin hükümet açısından tehlikeye girdiği şeklinde yorumlara neden oldu.
Eötvös Lorand Tudomanyegyetem (ELTE) Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Political Capital Siyaset Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Peter Kreko ve Alapjogokert Központ Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Miklos Szantho, yaklaşan seçimden önce AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Kreko, Fidesz'in kalesi olarak nitelendirilen Hodmezövasarhely'de seçimi kaybetmesinden dolayı hükümet partisinin 3'te 2'lik çoğunluğu sağlayıp sağlayamayacağından öte parlamentoda çoğunluğu elde edip etmemesinin tartışılmaya başlandığını ancak kendisinin Fidesz'in mecliste çoğunluğu sağlayacağını tahmin ettiğini belirtti.
- ''Muhalefetin Fidesz'i yenmesi için ittifaka ihtiyacı var''
Kreko, 199 sandalyeli Macaristan parlamentosunda 106 milletvekilliğini en çok oy alan adayın kazandığı dar bölge sistemine göre belirlendiğini ve muhalefet partilerinin Fidesz'i yenmek için bu alanda ittifaka ihtiyaç duyduğunu, buna rağmen muhalefetin şu an için bu kapasitesinden uzak görüntü çizdiğini kaydetti.
Hükümetin, sığınmacı, Brüksel ve George Soros (Macar asıllı Amerikalı iş adamı) gibi konular üzerinden yürütülen kampanyasına halkın artık itibar etmediğine dikkat çeken Kreko, ''Ama Hodmezövasarhely'deki sonuçlardan hükümetin ders çıkarmadığı ve aynı kampanyayı devam ettiği görülüyor.'' dedi.
Fidesz'in son dönemde popülaritesini yitirmesindeki en önemli nedenlerden birisinin ülkedeki yolsuzluk iddiaları olduğuna işaret eden Kreko, Avrupa Birliği Yolsuzlukla Mücadele Ofisinin (OLAF) bir dönem Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın damadının da yöneticiliğini yaptığı Elios firmasının çok ciddi yolsuzluk olaylarına karıştığı şeklindeki raporundan dolayı halkın hükümet partisine karşı sempatisinin azaldığını savundu.
- ''Macaristan'da İslamofobi yükseliyor''
Macaristan'da İslamofobi ve yabancı düşmanlığının hükümetin son yıllarda izlediği politikadan dolayı artış gösterdiğini de vurgulayan Kreko, ''Macarlar, aslında yabancı düşmanı değiller. Tüm Orta Avrupa'da olduğu gibi Macaristan'da da yabacılara yönelik ön yargı yüksek ama bu çok ciddiye alınacak bir durum değil. Ama hükümet, sığınmacıları ve mültecileri tek bir safta gösterip karşıt kampanya düzenlediği zaman bunun halk üzerinde etkisi oluyor. Suriyeli mülteciler ilk Macaristan'a geldiğinde yapılan kamuoyu araştırmalarına göre Macarların sığınmacılarla empati yaptığı ve yardım etmek istediği sonucu ortaya çıkmıştı. Daha sonra hükümetin bu konudaki söylemleri halktaki bu empatiyi öldürdü. Hükümet söylemlerinde tüm Müslümanları tek bir safa koyarak saldırıyor.'' diye konuştu.
Kreko, Macar hükümetinin seçim kampanyasında "Müslümanları Avrupa'yı istila eden güç" olarak gösterdiğini, Başbakan Orban'ın ise Hristiyan Avrupa'yı koruyan Haçlı şövalyesi rolüne büründürüldüğünü ifade etti.
- ''Muhalefet harekete geçti''
Dr. Miklos Szantho de 25 Şubat'taki Hodmezövasarhely seçimi öncesine kadar ülke siyasetinde Fidesz'in durumunun oldukça istikrarlı, muhalefetin ise birbiriyle sürekli kavgalı ve bölünmüş olarak görüldüğünü ancak bu seçim sonrası muhalefet partilerini 8 Nisan'daki parlamento seçimde ortak aday belirleme konusunda harekete geçirdiğini söyledi.
Belediye başkanlığı seçiminde bağımsız bir adaya hem sağ hem de sol görüşten seçmenlerin oy verebileceğini, buna rağmen pazar günkü seçimlerde Hodmezövasarhely'dekine benzer bir ittifaka fazla ihtimal vermediğini belirten Szantho, çünkü solcu bir seçmenin aşırı sağcı adaya ya da aşırı sağcı bir seçmenin ise solcu adaya oy vermesinin çok zor olacağını kaydetti.
Son dönemde ülkede siyasi hareketliliğin başlamasından dolayı partiler arası koordinasyonun daha da sıkı olacağını beklediğini dile getiren Szantho, şu değerlendirmelerde bulundu:
''(Muhalefet açısından) Kırılma noktası sol partilerin Jobbik ile ittifak yapıp yapmaması olacak. Bunun tabii ki ahlaki riskleri de mevcut. Tüm muhalefet partileri ittifak yapsa bile Fidesz-KDNP koalisyonun seçimi az farkla bile olsa kazanma ihtimali var. Eğer Jobbik'ten başlayarak tüm sol partiler ittifak yapmalarına rağmen seçimi yine de kaybederlerse 9 Nisan'da seçmenlerine ne söyleyecekler? Jobbik kurulduğu günden bu yana kendini Macar Sosyalist Partisi (MSZP) ve Demokratik Koalisyonu (DK) karşıtı olarak konumlandırdı.''
Szantho, 8 Nisan'daki seçimde Fidesz-KDNP koalisyonun yüzde 50 üzerinde oy alarak parlamentoda salt çoğunluğu elde edeceğine ancak 3'te 2'lik çoğunluğu kazanamayacağına dikkat çekti.
Macarların sadece partilere göre oylarını kullanmadığını, yöneticiye de büyük önem verdiklerini savunan Szantho, yapılan kamuoyu araştırmalarında "ülkeyi kim yönetebilir" sorusuna muhalefet partisine sempati duyan seçmelerin bile büyük kısmının Viktor Orban'ı başbakan olarak görmek istediğini söyledi.
- ''AB, sürekli Macaristan'ın iç işlerine müdahale ediyor''
AB'nin, Macaristan'a karşı, Lizbon Anlaşması'nın 7. maddesini uygulamaya koymaya çağıran karar tasarısının Avrupa Parlamentosunda kabul edilmesi ve ihlal prosedürü başlatmak gibi çeşitli araçlarla ülkenin iç işlerine sürekli müdahale ettiğine dikkati çeken Szantho, OLAF'ın Başbakan Orban'ın bazı akrabalarının da ismi geçen yolsuzluk raporunu seçimler öncesi açıklamasının da Macaristan'ın iç politikasına müdahale anlamı taşıdığını kaydetti.
Macar hükümetinin kamuoyuyla iletişimini, sığınmacılar ve buna bağlı olarak gelişen olaylar üzerine inşa ettiğini belirten Szantho, Macaristan'da İslamofobinin arttığına şahit olmadığını anlattı.
- Anketlere göre Fidesz-KDNP birinci parti
Kamuoyu araştırmalarına göre, 8 Nisan'daki seçimlerde, şu anda hükümette bulunan Fidesz (Macar Yurttaş Birliği) ve Hristiyan Demokratik Halk Partisi (KDNP) koalisyonun yaklaşık yüzde 45 oy alarak birinci geleceği tahmin ediliyor.
2014 yılındaki seçimi üçüncü sırada bitiren Macaristan Jobbik Partisinin ise yüzde 20 civarında oy alarak ana muhalefet partisi olması bekleniyor. Halihazırda ana muhalefetteki Macaristan Sosyalist Partisinin (MSZP) ise pazar günü yapılacak seçimi yaklaşık yüzde 15 oy alarak üçüncü, Demokratik Koalisyonu (DK) yüzde 8 ile dördündü, Macar Yeşiller Partisinin ise yüzde 7 ile beşinci sırada bitirmesi bekleniyor.
199 sandalyeye sahip Macaristan Ulusal Meclisine 5 partinin yüzde 5'lik barajı aşarak girmesi bekleniyor.
