Yeni bir yıl, yeni kararlar… Hangimiz kendimizi hiç değilse bu yıl geliştirmek, değiştirmek, daha iyi bir insan olmak istemiyoruz? Değişim elbette mümkün; ancak inat edilirse. Kararlarınıza yardımcı olmak için konularının uzmanı, seçkin altı isme 2014’te neler yapılması gerektiğini sorduk.
Yenal Bilgici
ANDREW WEIL ANLATIYOR
1) EN CİDDİ KARARLILIK TESTİ
Hâlâ içiyorsanız, sigarayı 2014’te muhakkak bırakmalısınız. Yapılan bir araştırmaya göre sigara kullanımı bir erkeğin ömrünü 13.2 yıl bir kadının ömrünü ise 14.5 yıl kısaltıyor. Önce kararlı olun. Bu, hayatınızın en önemli kararlarından biri. Bu kararı sürdürülebilir hale getirmek için vazgeçmemelisiniz. Sigarayı bırakmanın en belirleyici faktörü, baş aktörü sizsiniz. Ailenizin ya da arkadaşlarınızın motive etmesi çok etkilemez. Sadece çevrenin telkinine kulak vererek sigarayı bırakanların bir süre sonra tekrar başladığına sık tanık oluyorum.
2) HER ŞEY BİRDENBİRE OLACAK
Sigara bırakmada yavaş yavaş azaltmak yerine birdenbire bırakanlar daha başarılı. Yine de kendiniz bırakamıyorsanız, destek alın. Akupunktur, hipnoz, nikotin bantları, nikotin sakızları ve Amerika’da önerdiğimiz ‘sigara bırakma destek grupları’ gibi yöntemlerin hepsi başarılı. Ama bunların hepsi asla herkes için uygun değil.
3) OLMADI DEMEYİN, YİNE DENEYİN
Bazı tiryakilerin sigarayı bırakıp tekrar başladığını görüyorum. Ama yardım almadan kendi kendilerine bırakanlar da var. Siz de tekrar başlayanlardansanız, sizi sigaraya başlatan nedenler üzerine düşünüp yaptığınız yanlışları tespit edin.
4) HİPNOTERAPİ Mİ AKUPUNKTUR MU?
İlaç kullanmadan sigara bırakmada bilimsel olarak en başarılı bulunan yöntemler hipnoterapi ve akupunktur. Sadece hipnoterapi yöntemi kullananlarda, bir yılın ardından sigara bırakma kararına devam oranı yüzde 20-45 arasında. Bu yöntemle ilk 3 günde nikotin yoksunluğuna bağlı fiziksel semptomları kolaylıkla atlatırsınız. Unutmayın! Zorluk, daha sonra devam edecek olan ‘alışkanlık’ kısmını yenmekte.
5) ÇOK İÇENE BANT AZ İÇENE SAKIZ
Nikotin bantları, nikotin sakızları da etkili yöntemler. Az içiyorsanız nikotin sakızı, sık içiyorsanız nikotin bantları daha çok işinize yarayabilir.
6) O SON SİGARAYI İÇMEYECEKSİN
Sigarayı bırakanların bazıları eş dost toplantılarında keyifle birkaç sigara içmeyi severler. İşte o birkaç sigara çok tehlikeli. Onlar, içenin aklında sigaranın keyifli olduğu fikrinin oluşmasına yol açar. Siz, sosyal içici olmayın.
OSMAN MÜFTÜOĞLU ANLATIYOR
7) VAZGEÇİLMEZ DÖRTLÜYÜ UNUTMAYIN
Hastalıklardan korunmamız, sağlığımızı güçlü tutmamıza bağlı. Sakın unutmayın, güçlü bir sağlığın da dört vazgeçilmezi var: Beslenme, fiziksel aktivite, uyku, stres yönetimi…
8) DİPÇİK GİBİ DİMDİK
2014’te ‘dipçik gibi dimdik’ kalmak için ilk sıralara beslenme ve egzersizi koymak lazım. Ama önce küçük bir ipucu: Bana göre elli yaşına kadar beslenmeye, ellisinden sonra da aktiviteye biraz daha öncelik tanımak zorunlu. Yani öncelikle kendinizi bu kategorilere bir yerleştirin.
9) CAN BOĞAZDAN GİTMESİN
2014’ün beslenme düsturlarıyla devam edelim. Yaşınız altmışı, yetmişi bulmuşsa, yapmanız gereken mümkün olduğunca düşük kalorili bir beslenme planı uygulamak; yükte hafif, pahada ağır, yani kalorisi az, vitamini, minerali, antioksidanı, posası bol yiyecekler tüketmek olmalı. Bir başka deyişle “yaş elliyi geçti mi zannedildiği gibi can boğazdan gelmez, gider” deyip az ve öz yemeli.
10) TUZ VE EKMEĞİN HAKKI
Yeni yılda ‘şeker, un, tuz’ yani ‘üç beyaz yasağı’ ritüelinden asla vazgeçmeyin. Tuz tükettiğinizde mutlaka ama mutlaka kaya tuzunu tercih edin, ekmeğin mayalısını, yoğurdun probiyotiklisini, meyvenin az tatlısını tüketmeye gayret edin.
MEHMET ÖZ ANLATIYOR
11) DOĞRU BESLENMEYİ DOĞRU ÖĞRENİN
Bu sene kesinlikle öğrenmemiz gerek. Doğru beslenmek, diyet yapmak anlamına gelmiyor. Çünkü diyet sadece yeme alışkanlıklarındaki geçici değişmeleri vurgular.
12) İYİ SEÇİMLERLE YAŞAM BİÇİMİ
Doğru beslenmede ise her gün daha iyi seçimler yaparsınız ve o seçimler artık sizin yaşam biçiminize dönüşür. Karıştırmamalı.
13) DİYETTEKİ YAĞ RİSKLİ
Bu sene daha iyi işleyen, daha sağlıklı bir kalbe sahip olmak için doğru beslenme yöntemleri uygulayın. Örneğin, kolesterol seviyenize en büyük etkiyi yemeklerdeki kolesterolün değil, diyetinizdeki yağın yaptığını aklınızdan çıkarmayın.
14) TEHLİKE BAŞKA YERDE
Yiyeceklerden alınan kolesterolü kısıtlamak büyük önem taşıyor ama doktorlara göre en önemli şey alınan trans ve doymuş yağ miktarı. Özellikle de diyabetiniz varsa.
15) YÜKSEK KOLESTEROLÜN NEDENİ
Dikkat! Kırmızı et, tereyağı ve kaymak gibi tam yağlı günlük süt ürünleri, yumurta sarısı ve hindistancevizi yağı, hurma çekirdeği yağı gibi doymuş yağlar toplam kolesterolünüzü yükseltir.
16) KARACİĞERE DİKKAT
Margarin ile hazır kurabiyelerin çoğunda ve kraker, kek gibi sağlıksız atıştırmalıklarda bulunan trans yağlarsa özellikle kötü; çünkü iyi kolesterolünüzü (HDL) düşürürken kötü kolesterolünüzü (LDL) yükseltir. Ayrıca trans yağlar karaciğerinizin daha fazla kolesterol oluşturmasına yol açar.
17) İYİ YAĞ DOSTUNUZDUR
Sağlıklı diyetin sırrı kötü yağlar yerine, iyi sağlıklı yağlar seçmektir. Amerikan Kalp Vakfı bu yüzden günlük alınan kaloriler içinde doymuş yağların yüzde 7’den, trans yağların ise yüzde 1’den az olması gerektiği söyleniyor. Buna çok dikkat edin.
18) SOYA FASULYESİ NEDEN ZENGİN?
Senenin kararlarına devam. Eğer kolesterolünüz yüksekse bitkisel sterol ve stanollerle zenginleştirilmiş besinler tüketin. Bu maddeler tahılların çoğunda, soya fasulyesi, çiğ kuruyemişler ve baklagillerde doğal olarak küçük miktarlarda bulunur.
19) BİR ALTERNATİFİNİZ VAR
Ekmek, kahvaltılık gevrek veya makarnaya mı düşkünsünüz? Bunların yerine yulaf ezmesi, tam tahıllı makarna, kepek, esmer pirinç ve diğer tam tahıllara yönelin. Bunlar hem işlenmiş beyaz undan daha besleyici hem de kötü kolesterolü düşürür.
20) BİR BUÇUK KASEYLE DOĞRU YOLA
Günde 5-10 gram arası çözülebilir lif tüketirseniz total ve LDL kolesterolünüzü düşürmeniz mümkün olabilir. Yalnızca 1,5 kase pişmiş yulaf ezmesi 6 gram lif sağlar. Bunun üzerine bir muz 4 gram daha lif ekler.
21) İŞTEN ARTMAZ LİFTEN ARTAR
Konu liften açılmışken, elma, armut, yaban mersini, havuç, kabak ve salatalık gibi meyve sebzelerde de lif bulunduğunu unutmayın.
22) DOĞRU PROTEİN LAZIM
Vücudunuzun proteine ihtiyacı var. Ancak kırmızı et gibi protein oranı yüksek besinlerin yağ oranı da yüksek; bu da kalp sağlığını bozar. Hindi ve derisi alınmış tavuk daha iyi seçimler.
23) 2014’TE ANTİİNFLAMATUAR KELİMESİNİ ÖĞRENİN
Benim önemsediğim ve uyguladığım integratif tıbbın, uzun ve sağlıklı bir ömür için olmazsa olmazlarından biri, antiinflamatuar beslenme tarzı. 2014’te bu tarz beslenmeye özen gösterin.
24) YEMEKLER İÇİN DEĞİŞİM ZAMANI
Ama önce bunun ne olduğunu iyice öğrenin. İnflamasyon yani yangı, vücudun stres ve travmaya karşı verdiği, belirli bölgedeki sınırlı ve kısa süreli bir yanıttır. Mesela parmağınızı kestiğinizde oluşan kızarıklık sadece o bölgeye sınırlı doğal bir savunmadır. Ancak inflamasyon uzun süreli ve düşük dozlarda seyreder ve tüm vücuda yayılırsa kalp hastalığı, diyabet, artrit, alzheimer’ın yanı sıra meme ve prostat kanseri başta olmak üzere bazı kanser tiplerinin gelişmesine zemin hazırlar ve yaşlanmayı hızlandırır. Sebebiyse sıklıkla hayat tarzımız ve stres. İşte bu yüzden yediklerinizi değiştirerek birçok hastalığın önüne geçebilirsiniz.
25) BOL SEBZE AZ MEYVE
Sebze ve meyve yediğinizde amacınız daha fazla sebze, az sayıda ve sınırlı meyve olmalı. Özellikle meyve seçiminde glisemik yükü düşük meyveleri tercih edin.
26) ZENGİN SOĞUK SU BALIKLARI
Lahanagilleri bol bol yiyin. Somon, sardalye gibi Omega-3 yağ asitleri zengin soğuk su balıklarına yönelin. Bitkisel Omega-3 yağ asitleri için ceviz, keten tohumu vb. tüketin.
27) KRALIMIZ ZEYTİNYAĞI
Zeytinyağı mutfağınızın ana yağı olmalı. Pişirilecek yemeklerden salatalarına kadar zeytinyağı kullanabilirsiniz.
28) HER MANTAR EŞİT YARATILMADI
Mantarlar iyi bir protein kaynağıdır fakat her mantar eşit yaratılmamıştır. Klasik kültür mantarlarının yanı sıra Asya mantar çeşitlerini tüketmeye çalışın.
29) KAHVE DEĞİL BEYAZ ÇAY
Yemeklerinizi zerdeçal, zencefil vb. gibi antiinflamatuar baharatlar ile daha sağlıklı hale getirin. Kahve yerine çay içmeye özen gösterin. Özellikle iyi kalite beyaz çay veya yeşil çay tercih edin.
METİN HARA ANLATIYOR
30) EGOYLA İŞBİRLİĞİ
Aldığın nefese bile sahip olamıyor geri iade ediyorsun. Sahip olmaya çalışmak yerine özgür bırak. Egonu işbirliğine davet et. Herkesle yarışmayı bırak.
31) DAHA AZ ANALİZ
Geçmiş ve gelecek uğruna ‘şimdi’yi kurban etme. Geçmiş ve gelecek zihnimizin oyunudur. Aslında bizler, sonsuz bir ‘şimdi’ de yaşarız. Daha az analiz et, daha fazla anla.
32) HAYAL KURMA DERSLERİ
Büyük hayaller kur. Bu hayallerin bütün evreni kapsasın. Hayal kurmaktan vazgeçme. Unutma, gerçek hayalin maddeleşmiş halinden ibarettir. ‘Ben’ dediğin olguyu bedenin sınırlarının ötesine taşı. ‘Bir’lik bilinci (Vahdet-i Vücud) adına çalış
33) EKSİK KALAN 385 KAHKAKA
Gülümsemek için mutlu olmayı beklersen hayat boyu mutlu olamayabilirsin. Gülümse. Şimdi! Bebekler günde dört yüz kez gülümser. Yetişkinlerde bu rakam on beş. Aradaki 385 kahkaha farkını kapa.
34) GÖZYAŞIYLA TEMİZLENMİŞ GÖNÜLLER
Ağlamaktan çekinme. En içten gülümseme, gözyaşıyla temizlenmiş gönüllerden çıkar. Verdiğin tepkileri, korkuya, kırgınlığa değil farkındalığa ve sevgiye dayandır.
35) DİK DUR EĞİLME, OMURGAN SENİNLE
Stresini kontrol altında tutmak için günde on dakika derin nefes al. Dik dur. Fizyolojin, psikolojini etkiler. Katılaşmak yerine esne. Unutma, esnemeyen her şey kırılmaya mahkûmdur.
36) MÜKEMMEL DEĞİLSEN DE ÖZELSİN
Kendin için ne istiyorsan onu başkasına ver. Kendinle barış. Mükemmel olmayabilirsin, ama çok özelsin. Manevi olanın açlığıyla maddi olana saldırma. Senin için en değerli şeyler manevi olanlardır.
37) BEKLERSEN GECİKİRSİN
Bütün canlılara saygı duy. İnsanların gözlerine bak. Onların içindeki ustayı selamla. Yargılama, Yadırgama, bekleme.
38) KİMSEYE ETME ŞİKÂYET
Âşık olacak kişiyi bulamamaktan şikâyet edeceğine âşık olacak gönüle sahip olmak için çalış.
ANDREW WEIL ANLATIYOR
39) 4-7-8 NEFESİ İLE RAHAT BİR YIL
Bu sene basit ve kolay uygulanabilir egzersizlerle stresi önleme yoluna gidin. Uzun vadede zihninizin dinginleştiğini ve sağlık problemlerinizin azaldığını göreceksiniz. Size kendi oluşturduğum ve uyguladım nefes egzersizini yani ‘4-7-8 nefesini’ öneriyorum. Bunu hem oturarak hem de yatarak tatbik edebilirsiniz.
40) İŞİN SIRRI DALGA SESİNDE
Dilinizin ucunu üst ön dişlerinizin arkasına dokundurun ve bütün egzersiz boyunca bu şekilde tutun. Öncelikle ağzınızdan nefes vererek başlayın. Nefes verirken bir dalga sesi çıkardığınızı duyun. Dudaklarınızı kapatıp içinizden dörde kadar sayarak burnunuzdan nefes alın. İçinizden yediye kadar sayıp nefesinizi tutun. Sekize kadar sayıp dudaklarınızı aralayıp dalga sesi çıkararak nefes verin. Birden dörde kadar olan bölümü üç kez daha tekrarlayın.
41) BAŞ DÖNMESİ GEÇİCİ
Önemli nokta, nefes alıp verişlerinizin yavaş olması. Bu egzersizi günde 2 kez tekrar edin. İlk kez yapıyorsanız hafif bir baş dönmesi hissedebilirsiniz. Endişelenmeyin, tekrar ettikçe bu his kaybolacaktır.
42) İYİMSER UZUN YAŞAR
Kliniğimde hastalarıma uzun zamandır pozitif düşünmeyi öneriyorum. Kötümser düşünce 65 yaşından önce ölme riskinizi yükseltir. İyimser düşünceyse vücutta daha az stres hormonu olan kortizol salgısına, daha iyi bağışıklık sistemine ve daha az kronik hastalığa sebep olur.
43) DÜRÜSTLÜK DAİMA İŞ YAPAR
Sağlıklı beslenip düzenli egzersiz yapmak, yeterli uyumak, bardağın yarısını dolu görmeye çalışmak, evet önemli ama pesimistlere ekstra iki önerim daha var. Sizi rahatsız eden bir durumda dürüstçe duygusal cevabınızı ortaya koyun. Çekinmek gereksiz.
44) SIĞINAK BAŞKASIDIR
İkinci yöntem de güven üzerine. Birine güvenin ya da güvenmeyi öğrenin. Bu kişi, eşiniz, arkadaşınız ya da bir akrabanız olabilir.
45) UYKU KARDEŞİM, VER ELİNİ
Uyku bozuklukları pek çok hastalığa zemin hazırlıyor: Diyabet, kalp hastalıkları, kalp ritim bozukluğu, obezite, depresyon hatta kanser! İşte bu nedenle 2014 yılında yaşamınızda ilk düzenlemeniz gerekenlerden biri uykusuzluk ya da kalitesiz uykuyla mücadele etmek olmalı.
46) YATAKTA ÇELİK DİSİPLİN
Günlük aktivite ve dinlenme ritminizi ayarlayın. Uyku saatlerinizin düzenli olmasına dikkat edin. Hafta sonunda bile uyuduğunuz ve uyandığınız saatlerden şaşmayın.
47) GECE KADAR SİYAH UYKU
Yatağa girmeden 1-2 saat önce ışıkları kısın. Karanlıkta uyumak kesinlikle daha faydalı. Zira karanlıkta, beyinden uykunun sağlıklı uyunmasını sağlayan ‘melatonin’ hormonu salgılanıyor.
48) UYKU MABEDİNİZİ YARATIN
Yatak odanızın sıcaklığını düşük tutun. Yatak odanız karanlık ve sessiz olmalı.
49) HAPLI DEĞİL LAVANTALI UYKU
Sağlıklı bir uyku için uyku hapları ve alkolden uzak durun. Doğal yollar tercih edin. Örneğin, lavanta yağı ile aromaterapi gibi yöntemleri deneyin.
50) UYKUSUZLUĞA YİĞİTLİK OLMAZ
Gece uyuyamazsanız, bu durumla savaşmayın. Yatağa, uykunuz geldiğinde gidin. Vücudunuzun sinyallerini dikkate alın. Uykunuz gelmediyse uyumak için kendinizi zorlamayın.
MEHMET ÖZ ANLATIYOR
51) STRESE KARŞI İLK SİLAH ISPANAK
Yeni yılda yenmeniz gereken düşmanlardan biri stres. Uyku ve hafıza sorunlarının, kötü ruh halinizin, hatta karın bölgenizdeki yağlanmanın bile strese bağlı kortizol hormonundan kaynaklandığını biliyor muydunuz? Şimdi en yakın markete ya da semt pazarına gidin, alışveriş sepetinizi size vereceğim stressavar önerilerle doldurun. Örneğin ıspanak… Bu yeşil yapraklı mucize sebzedeki magnezyum, vücudun kortizol üretimini dengelemeye yardımcı. Bence içinde ıspanak ve turunçgillerden bir meyve bulunan harika bir salata yapabilirsiniz. Aralara bir de ceviz atarsanız, bilin ki kendinize salata değil, ilaç hazırladınız.
52) KURU FASULYEYLE RAHAT UYKULAR
Fosfatidilserin maddesi de kortizolün vücuttaki olumsuz etkilerini azaltıyor. Kuru fasulye seviyorsanız çok şanslısınız çünkü fosfatidilserin zengini bu besinle yeni yılda hem uyku döngünüzü düzeltebilir hem de sinirlerinizi yatıştırabilirsiniz.
53) PORTAKAL VE AVOKADO BİRLEŞİNCE
2014’te stresli hissettiğiniz anlarda karbonhidrat yerine turunçgil tüketmeye çalışın. Müthiş bir öğün oluşturmak istiyorsanız portakal ve avokadoyu bir yemek kaşığı zeytinyağıyla karıştırın. Tekli doymamış yağlarla yüklü bu lezzetli besinler karın bölgenizdeki yağların parçalanmasına da yardımcı olacak.
54) OMEGA-3 İLE PAMUKTAN DA HAFİF
Canınız mı sıkkın? Keyfiniz mi yok? Gergin mi hissediyorsunuz? Ne gam! Kendinize uskumru balığından bir dürüm yapın da görün bakın içindeki Omega-3 sizi nasıl pamuk gibi yapıyor.
OSMAN MÜFTÜOĞLU ANLATIYOR
55) TEFLONİST BİRİ OLUN
Tabii ki yeni yıl önerilerinin içine mutlaka ama mutlaka iflah olmaz bir ‘teflonist’ olmayı da eklemelisiniz. Bunun anlamı şu: Ne yapın edin, strese karşı bedeninizi ve ruhunuzu adeta teflon bir yalıtkanla zırhlayın. Eleştiriler, kıskançlıklar, çelme takmalar, ayak oyunları, nahoş bakışlar sizi mümkün olduğu kadar az etkilemesin.
56) RUHUNUZU BESLEYİN
Yeni yılda sağlık planınızın bir yerlerine mutlaka ama mutlaka ‘ruhu besleme’ maddesini de ekleyin. Özellikle metropol yaşamında ruhlarımız daha çok ilgiye, şefkâte muhtaç hale geliyor. Aileniz, dostlarınız, arkadaşlarınız ve diğer sevdiklerinizle daha sık bir arada olmanız, eğlenmeye, dinlenmeye, gezip tozmaya daha çok zaman ayırmanın bir yolunu bulmanızda fayda var. Bu konuda ana tavsiyem şu: Yavaşlayın!
57) YAVAŞLADIKÇA HIZLANIRSINIZ
Yavaşlarsanız daha kolay ve daha güçlü büyür, daha çok ve çabuk çoğalırsınız. Kalabalıkların içinde kaybolmazsınız. Bu yıl işleri biraz ağırdan alın ve yavaşlayın
58) AZALMA ZAMANI DEĞİL
Olan bitenden az etkilenmenin, dolayısıyla endişe ve kaygıyı azaltmanın yolu sosyalleşip çoğalmaktan geçiyor. Dost ve arkadaşlarla bir araya gelin. Çoğalın.
59) TEBDİL-İ MEKÂNDA FERAHLIK VAR
Bu sene hava değişimine çıkma, farklı ve yeni havalar soluma geleneğinizi devreye sokun. Farklı sular için, farklı manzaralar seyredin, farklı sesler dinleyin. Zenginleşin.
60) AİT OLMANIN GÜCÜ
Beden ve ruh arasındaki en güçlü yapıştırıcının inanç ve manevi zenginlik olduğunu unutmayın. Duanın, inanmanın, güçlü ve zengin bir manevi hayatın, ait olmanın gücünden bu yıl her zamankinden çok faydalanabiliriz.
61) BU YIL YORGUNLUK ÇEKİLMEZ
Yapacak çok iş var, 2014’ü yorgun geçirmeyin. Yorgun hissediyorsanız da, vücudunuzu ihmal etmeyin. Sebebe yönelik tedavi en doğru olanı.
62) YORGUNLUK ADRESLERİ FARKLI
Doğru adrese gidin. Yorgunlukta sorun kansızlıksa demir veya B12 eksikliğini gidermeden, kalp yetmezliğiyse bir kardiyoloji uzmanının tedavi planını uygulamadan, tiroid tembelliğiyse tiroid hormonu desteklerini kullanmadan, depresyonsa bir psikiyatrın desteğini almadan çözemezsiniz.
63) KOLUNU KALDIRAMAYANA DOĞAL ÇARELER
“Peki yorgunluk için kullanabileceğim herhangi bir destek yok mu” diyorsanız, doktorunuzla konuşmak kaydıyla, şunları bir kenara not edin: CoQ10, B12 vitamini, ginseng ve magnezyum.
64) AEROBİK RAHATLATIR
Spor meselesini hemen ikiye ayıralım. Yaş elliyi geçti mi egzersize beslenmeden daha da dikkat göstermek, öncelik vermek gerekli. Özellikle aerobik egzersizler –yürüyüşler, yüzme, bisiklete binme, doğa gezileri- zaman zaman direnç egzersizleriyle birleştirildiğinde yaşlanmayı yavaşlatma ve yaşlılık sorunlarını geciktirmede beslenmeden daha etkili.
65) YAŞLANMAK ŞART DEĞİL
Ben özellikle yürümenin yaşlılığı engellemede en önemli ve en etkili ilaç olduğunu düşünüyorum. Hızlı yaşlanmanın temel belirleyicilerinden olan insülin direncini kırmak, kilo problemi ile mücadele etmek, Alzheimer’den, kemik kırıklarından, kas erimelerinden korunmak, uyku sorunlarını engellemek, daha keyifli uykular uyuyup her sabaha daha dinç uyanmak, düzenli egzersiz alışkanlığıyla bire bir ilişkili.
ANDREW WEIL ANLATIYOR
66) BİRAZ TERLEMEK LAZIM
Hastaların bana sıklıkla soruyor: “Ne kadar egzersiz yapmalıyım, hangi sıklıkta yapmalıyım”. Bunun en basit cevabı şu: Her gün. Kardiyo egzersizini her gün yapmalısınız. Bu öyle bir aktivite olmalı ki kalbiniz biraz daha hızlı atmalı, nefesiniz biraz daha hızlanmalı ve cildinizde az da olsa terlemeyi hissetmelisiniz.
67) HIZ ÖNEMLİ
Size illa bir spor salonuna yazılmanızı önermiyorum. Mevcut günlük aktivitelerinizi biraz daha hızlandırabilirsiniz. Bahçe işleriyle uğraşmak da kardiyo egzersizidir, evinizi temizlemek ya da markete hızlı yürüyüşle gitmek de. Önemli olan bu günlük işleri hangi hızla yaptığınız.
68) HAFTADA BEŞ, GÜNDE OTUZ
Kalp sağlığınıza maksimum fayda için bu hızlı tempodaki egzersize 30 dakika boyunca devam etmiş olmanız gerekiyor ve bunu da haftada en az beş kez yapmalısınız.
69) AZ AMA AĞIR İDMAN OLMAZ
Egzersizde düzenlilik çok önemli. Spor salonlarına arada bir gidiyorsanız, iyi yapmıyorsunuz. Çünkü haftada bir kez altmış dakika yapacağınız ağır bir egzersizin sağlığınıza faydası pek yüksek değil.
MEHMET ÖZ ANLATIYOR
70) 13 SAATİ GEÇMEYİN
Spor yapmak iyi güzel de, süre de önemli. Haftada 13 saatten az spor yaparsanız vücut yaşlanmaz. Bu uzun bir süre; ancak 13 saati geçerseniz spor sizi yaşlandırabilir.
71) VÜCUT OKSİTLENİRSE
Yani günde iki saatten fazla sporla yaşlanma riski mevcut. Çünkü vücutta oksitlenme olur. Tıpkı demirin paslandığında eskimesi gibi, vücudun iç kısmı da hareket edince paslanmaya başlar. Günde iki saatten az spor yapınca, vücut kendini tekrar dengeleyebilir. Vücuttaki vitamin ve antioksidanlar, oksitlenmeyi durdurur. İki saati geçince vücut zarar görmeye başlar.
72) BUHURLA NASIL HAFİFLENİR?
2014’te ağrıları da yenebilirsiniz. Vücudumuzu günlük aktivitelerde kullandığımızda kaslarımız iltihaplı kimyasallar üretir ve bu da ağrılara neden olur. Bu kimyasalları bloke etmek için iki çözüm var. Birincisi bitkisel rahatlatıcı bez. Eski çağlardaki sağlıkçılar kas ağrılarını hafifletmek için bandajların içinde buhur, mür ve yağı kullanırdı. Eczaneden alabileceğiniz buhurlarla ağrılarınız sadece dakikalar içinde dinecek.
73) BİR PAPAYAYLA İKİ KUŞ
Bir öneri daha… Papaya, bir taşla iki kuş vurmanızı sağlayacak. Hem yangıyı azaltıyor, hem de içindeki A, C ve E vitaminleri sayesinde ağrıların hafiflemesine yardımcı oluyor.
74) SEKSİN ÖMRÜ UZADI
Aklınızdan çıkarmayın; insanların üçte biri, isterse 85 yaşına kadar seks yapabilir. Yani vücut insanı o yaşa rahat rahat götürür. Mesele kendine bakmakta.
ANDREW WEIL ANLATIYOR
75) SAĞLAM KAFA SAĞLAM VÜCUTTA
Yaşam süresinin artmasıyla birlikte beyin sağlığını korumak artık daha da önemli hale geliyor. 2014’te aklınızı korumayı asla ihmal etmeyin; artık önceliğiniz o.
76) MİS KOKULU ÇİLEKLE HAFIZA DESTEĞİ
Düzenli olarak yaban mersini veya çilek yemek beynimizi yaşlılıktan kaynaklanan etkilerden koruyor. Bu tür meyveler, kan-beyin bariyerini geçerek beynin hafıza ve öğrenme yeteneklerinden sorumlu bölgelere fayda sağlıyor.
77) FIRINDA BALIK BEYNİ ÇALIŞTIRIR
Haftada bir balık yemeniz hem beyin sağlığınızı koruyor, hem de Alzheimer’a yakalanma riskinizi düşürüyor. Ama beyin için faydalı olması istenen balığın kızartılmamış, fırında pişirilmiş, olması gerek.
78) ÇARE HİNDİSTAN’DAN
Yemeklerinize zerdeçal ilave edin. Hindistan’ın yaşlı köylüleri muhtemelen zerdeçal ile beslendiklerinden dünyanın en düşük Alzheimer oranlarına sahip.
79) AKLI İŞLETİM SİSTEMİYLE İŞLETİN
Eğer beyninizi gerçekten çalıştırmak istiyorsanız önerebileceğim zekâ egzersizi şu: Ya yeni bir bilgisayar işletim sistemi ya da yeni bir lisan öğrenin.
ALPER HASANOĞLU ANLATIYOR
80) DAHA İYİ BİR SEVGİLİ OLMAK İÇİN…
“2014’te daha iyi bir sevgili olmak için yapmalı” sorusuna cevabın anahtarı Almanca konuşulan ülkelerde yapılan bir çalışmadan gelsin. Bu çalışmada beş ile on beş yıl arasında değişen sürelerle birlikte yaşayan ve kendilerini mutlu olarak tanımlayan dört bin üzerindeki çiftten, mutluluklarını sağlayan etkenleri saymaları istenmiş ve insanların en çok dillendirdikleri 13’ü belirlenmiş. En başta şunu söylemek zorundayım, bu etkenler arasında aşk yok. Cinsellik de son sıralarda.
81) DOSTSANIZ YETER
Çalışmada en fazla dillendirilen etken dost olabilmek. Evet, insanlar kendilerini güvende ve emniyette hissettikleri bir ilişki içinde sevgilileriyle dost da olabilmek istiyorlar. Bunun dışında sorunları birlikte çözmek, dayanışmak, konuşabilmek, iyi bir gelir düzeyi, iyi bir ev, iyi komşuluk ilişkileri, eşlerin aileleriyle iyi geçinmesi gibi etkenler var. Yani daha iyi bir sevgili olabilmek için, bizdeki eksikleri fark edip bunu ilişkide tamamlayabilmek gerekiyor.
82) BİZDEN ÖNCE KARŞISI
Şuna dikkat edelim. İlişkide karşımızdaki insanın temel fiziksel ve ruhsal gereksinimlerinin doyurulmasına ne kadar katkıda bulunabiliyorsak, o kadar iyi bir birliktelik yaşarız, o kadar daha iyi bir sevgili oluruz.
83) YENİLSEN DE YENSEN DE
Bazı şeyler elimizde, bazıları değil. Kişinin değiştirebileceği davranış ve tutumlar yanında, iyi bir gelir düzeyi, iyi bir ev gibi doğrudan bize bağlı olmayan kimi etkenler de var. Ekonomik sıkıntılar yaşansa da, sorunları birlikte göğüsleyebilmek, ekonomik zorlukların getirdiği sorunlarla birlikte mücadele edebilmek yakınlığı arttırır. Aklınızda bulunsun.
84) SUÇLAMALAR YORUYOR
Sıkıntılı ilişkilerde, onarmak gereken temel sorunlara bir örnek: Eş terapilerinde, sıkça anlaşmazlık yaşayan, kötü giden ilişkiler sürdüren çiftleri dinlediğimde, yaşanan sorunlar için sık sık karşı tarafı suçladıklarını ve ancak öteki eşin davranış ve tutumlarını değiştirmeleri halinde ilişkinin düzelebileceğini söylediklerine tanık oluyorum.
85) BAŞKA BİR FORMÜL MÜMKÜN
Bir iktidar savaşına dönüşen ilişkilerde, insanların daha katı ve uzlaşmaz bir tutum içine girmeleri kaçınılmaz olur. Eşler, karşı karşıya değil, yan yana olduklarını fark ettiklerinde, istek ve beklentilerini başka türlü formüle etmeleri mümkün.
86) İLİŞKİDE ANAHTAR SORU
Yani daha iyi bir sevgili olmanın anahtar sorusu şu: Sevgilimin kendini daha huzurlu ve mutlu hissetmesi için ben ne yapabilirim?
87) ÇABALAMAK ŞART
Her iki taraf da bu soruyu kendine sorar ve doğru yanıtın farkına varıp hayata geçirmek için çaba sarf ederse, ikisi de eskisine göre çok daha iyi birer sevgili olacak.
ÖZLEM DENİZMEN ÖNERİYOR
88) SAĞLIK VARSA HER ŞEY ÇÖZÜLÜR
Yeni yıl ile evlerde renk cümbüşü ve heyecan, mağazalarda kampanyalar, bir de almazsanız mutsuz hissedeceğiniz güzellikte kıyafetler… Derken cüzdanlardan çıkan kredi kartları havalarda uçuşmaya başlar. Panik yok! Önce sağlık… Sağlıklıysanız şayet para sorunlarınızı çözebilirsiniz.
89) MÜHİM OLAN PARA KARAKTERİNİZ
Para deyince aklınıza ne geliyor? Sizin için para bir ‘araç’ mı yoksa ‘amaç’ mı? Birikim yapmayı mı harcamayı mı seviyorsunuz? Ekstrelerinizi sıkı sıkıya takip mi edersiniz yoksa para sizin için elinizin kiri mi? Çocukken ne gördüyseniz hayat aynı akışta devam eder. Para ile ilişkinizi anlamaya çalışın.
90) ORTAK HEDEF, UZUN EVLİLİK
Kilo vermeye kararlı insanlar buzdolaplarına zayıf bir fotoğraflarını koyarlar. Siz de para ile ne yapmak istiyorsanız onun fotoğrafını koyun cüzdanınıza. Evliyseniz, eşinizle ortak hedefiniz olsun. Yapılan tüm araştırmalar gösteriyor ki, ortak hedefler evliliği daha sağlıklı ve uzun kılıyor. Ev mi, araba mı, tatil mi finansal hedefiniz her ne ise adını koyun ve fotoğrafını cüzdanınıza yerleştirin.
91) KAYBOLMAK İŞTEN DEĞİL
Yoldasınız ve kayboldunuz. Karşınıza çıkan insanlara yol soruyorsunuz. Biri sağ diyor öbürü sol. Bir de bakıyorsunuz aynı yerde dönüp duruyorsunuz. Cüzdanınıza koyduğunuz fotoğraftaki hedefe ulaşmak için yapacağınız plan sizin yol haritanız olacak. Bunun adı da tabii ki bütçe.
92) YAZ TAHTAYA BİR DAHA
Öncelikle gelirinizi bir kenara yazın. Maaş, nafaka ne varsa hepsini... Ardından giderler. Unutmayın! 1 TL bile harcasanız yazacaksınız. Bunun için harcamalarınızı kuruşu kuruşuna yazacağınız bir not defteri edinin. Bir günün sonunda o deftere baktığınızda bakalım size gereksiz gelecek ne harcamalarınız olacak?
93) YANLIŞ BÜTÇE MORAL BOZAR
Büyük ikramiye bana çıkacak diyerek bütçe yapmaya çalıştıysanız geçmiş olsun. İdeal bütçe gerçekçi olmalı. Basit ve esnek olması da önemli. Bütçeye uymadığınız zaman moralinizi bozmayın. Başka bir masraf kaleminden kesinti ile sorunu çözebilirsiniz.
94) 2014 BORÇSUZ BİTSİN
Elinize bir ayna alın. Kendinizle konuşun. Borçlarınızı anlatın. Sonra ailenizle konuşun. Eşler birbirlerinden saklamamalı borçları. Ne kendinizi yargılayın ne de suçlayın. Artık borçları nasıl ödeyeceğinize odaklanın. İşte en zor olan kısım: Karar anı. Bazı şeyleri satmanız, hayatınızdaki bazı şeylerden feragat etmeniz gerekebilir. Bunu en iyi siz bilirsiniz. Yapın. Siz değişmezseniz hayatınız nasıl değişsin?
95) KÜÇÜK LOKMA YE BÜYÜK BORÇ ÖDE
Kilo almamak için küçük küçük lokmaları uzun uzun çiğneriz ya, siz de önce küçük borçlardan başlayın ve başardıkça kutlayın. Her gün daha önce hiç yapmadığınız bir şeyi deneyin. Mesela araba ile işe gitmek yerine toplu taşımayı tercih edin. Kahvenizi satın almak yerine evde kendiniz yapın. Emin olun bu size iyi gelecek.
96) EN FAZLA İKİ KREDİ KARTI
Kredi kartı size 40 gün faizsiz para veren bir ödeme aracıdır. Öncelikle bunu bir anlayalım. Kartlarınızdan size uygun olan iki tanesini seçin ve geri kalanlarıyla vedalaşın.
97) LİMİT SİZSİNİZ
Kredi kartı demişken, unutmayın, limitiniz kadar zengin değilsiniz. “Banka vermiş ne yapalım” demekle olmaz. Kanun mu limit? Yoksa azaltmak yasak mı? Siz kendinizi sınırlayamıyorsunuz madem kartınız sizi sınırlasın. Azaltın limiti.
98) HARCA HARCA NEREYE KADAR
Bu maddeleri size annemim ameliyat odasından yazıyorum. Hastalık var sağlık var. Daha gezilecek görülecek bir dolu yer var. “Daha gelir gideri oturtamadık, birikim de nereden çıktı” demek yok! Bunların hepsi bahane. Gelirinizin bir miktarını harcamadan önce birikime ayırmayı alışkanlık haline getirin. 2.000 TL ile yaşayan biri 1.990 TL ile de yaşayabilir. 10 TL otomatik olarak biriksin. 10 TL’dan ne olur demeyin. Birikim yapmaya alışmış olursunuz. Ne de olsa alışmak sevmekten daha zor.
99) BEKLEMEYİN, YATIRIN
Hayatınızda her şey yolunda ve bir miktar paranız var. Yatırım yapmak istiyorsunuz. Peki beklentiniz nedir? Nasıl bir vade sizin için uygun? Risk sever misiniz? Bu soruların cevabını bankacınızla görüşüp, size uygun yatırımı yapın.
100) ALTIN KURAL
2014’te gelirinizden fazlasını harcamayın. Harcayan iflah olmuyor.