BİZE ULAŞIN
Teknoloji dünyasındaki gelişmeler ve yenilikler sayesinde her gün karşımıza bir başka teknolojik kavram çıkmaktadır. Bu kavramlardan biri de deepfake terimidir. Deepfake teknolojisi günümüzde sanat camiasından çalışma hayatına kadar birçok farklı alanda karşımıza çıkan bir teknoloji türüdür. Teknoloji dünyasındaki yenilikler doğru kullanıldığında insan hayatına fayda sağlarken yanlış kullanıldığında ciddi zararlar verebilir.
Teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte insan hayatına birçok farklı terim girmiştir. Bu terimlerden biri de deepfake denilen, yapay zekâ teknikleri kullanılarak meydana getirilen, yaygın olarak ses veya videoları değiştirmek amacıyla kullanılan bir teknolojidir. Bu noktada Türkçe anlamı açısından deepfake ne demek konusu gündeme gelebilir. Bu kavram deep ve fake kelimelerinin yan yana gelmesiyle oluşmuş bir sözcüktür. Deep sözcüğünün Türkçe karşılığı “derin” olarak karşımıza çıkarken fake kelimesi ise “sahte” manasını taşımaktadır.
Deepfake teknolojisi kullanılırken yapay zekâ tekniklerinden yararlanılmaktadır. Herhangi bir bireyin bu teknoloji sayesinde bir video içerisine eklenebilmesi mümkündür. Bu ekleme işlemi izinsiz yapıldığında büyük sorunların ortaya çıkmasına sebebiyet verebilmektedir. Bu teknoloji yalnızca insanları video veya fotoğraflara eklemekle kalmaz, ses kayıtlarını kullanarak yeni bir ses kaydı oluşturma özelliğine de sahiptir. Deepfake yapma işleminde otomatik kodlayıcılar ve yapay sinir ağları kullanılmaktadır. Bu yapay sinir ağlarıyla herhangi bir şahsın suratının ya da sesinin farklı açılardan görüntüleri elde edilmekte bu görüntüler ile videolar oluşturulabilmektedir.
Deepfake teknolojisinde kullanılan araçlar yapay zekâ metotları olduğundan fazlasıyla riski de beraberinde getirmektedir. Bu noktada deepfake nasıl tespit edilir konusu karşımıza çıkabilir. Deepfake teknolojisiyle herhangi bir bireyin sesi ya da yüzü kullanılarak yeni ve gerçeğinden ayırt edilmeyecek şekilde bir ses kaydı ya da video meydana getirilebilmektedir. Bir ses kaydında, videoda veya fotoğrafta bu teknolojinin kullanılıp kullanılmadığını öğrenmenin bazı metotları mevcuttur. Bu metotlar genel olarak şu şekildedir:
Bir video içerisinde bu teknolojinin kullanılıp kullanılmadığını anlamanın ilk metodu videodaki kişinin gözlerini hiç hareket ettirmemesi ve kırpmamasıdır.
Video içerisinde yer alan kişinin mimik hareketleri videodan bağımsız olarak hareket edebilir.
Video içerisinde yer alan kişinin ilk başta sesi gerçek gibi gelebilir. Ancak dikkatli incelendiğinde sesteki sahtelik ortaya çıkabilir.
Videoda kullanılan kişinin cilt yapısı, yüz hatlarındaki değişiklik veya saçlardaki hareketlilik video teması ile uyum göstermeyebilir.
Videolarda piksellik oldukça önemli bir konudur. Deepfake teknolojisi kullanılarak hazırlanan bir video içeriğindeki piksellerde düzensizlik oluşabilir.
Deepfake teknolojisi amacına uygun kullanılmayıp farklı ve kötü amaçlar için kullanıldığında ciddi problemlere yol açma potansiyeli yüksek olan bir teknolojidir. Reklamcılık alanından pazarlama alanına, hizmet tanıtımlarından ünlü kişilere kadar birçok alanda kullanım sıklığının artması olasılığı vardır. Özellikle iş dünyasında kullanıldığında ciddi maddi zararların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu bağlamda deepfake suç mu konusu akıllara gelebilir.
Bu teknoloji aracılığıyla video, ses kaydı veya fotoğraflarda herhangi bir şahsın yüzü kullanıldığında bu durum hukuken kişilik haklarına saldırı manasına gelir. Hukuk alanında kişiliğin korunması temel prensip olduğundan izinsiz bir şekilde birinin yüzünü veya sesini kullanıp deepfake yapmak suç olarak kabul edilmektedir.
