BİZE ULAŞIN
Dış gebelikte yumurta rahimde değil yumurtalık kanalında döllenir. Yani hamile olduğunu düşünen kadınlar aslında sahte bir gebelik yaşarlar. Dış gebelik ülkemizde 100 kadından sadece 2'sinde görülen nadir bir hastalıktır. Dış gebelik belirtileri de normal gebelikteki gibi mide bulantısı, kusma, adet gecikmesi ya da kanda gebelik testinin pozitif çıkması gibi durumları içerir. Dış gebelik genelde gebeliğin 5 ile 14. haftaları arasında ortaya çıkar. Doğurganlık çağında olan ve cinsel olarak aktif olan her kadın ektopik (dış) gebelik riski taşır ve genellikle dış gebeliğin nedeni belli değildir. Ancak daha önce dış gebelik yaşayan kadınlar daha fazla risk altındadır.İşte dış gebelik hakkında belirtilerden tedavisine kadar merak ettikleriniz.
Dış gebelik nasıl anlaşılır? Dış gebelik çoğu zaman normal gebelikle karıştırılır çünkü semptomları aynıdır. Ancak bazı noktalarda farklılık gösteren dış gebelik belirtileri eğer kısa sürede fark edilmezse geri dönüşü olmayan durumlarla karşılaşılmasına sebep olabilir. Bu nedenle dış gebelik belirtileri ahkkında bilgi sahibi olmak tedavi için gerekli adımların daha hızlı atılmasına yardımcı olabilir.
1. Vajinal kanama
Dış gebelik yüzünden görülen vajinal kanamalar regl dönemindeki kanamalarla aynı değildir. Dış gebelikte görülen kanamalar ara ara durup tekrar başlar. Rengi açık ya da koyu olabilir. Gebeliğinin farkında olmayan kadınlar bu kanamaları normal regl kanaması sanarak önemsemeyebilirler ancak bu ciddi bir dış gebelik belirtisidir. Peki dış gebelikte adet olunur mu? Normal şartlarda dış gebelikte adet görülmesi beklenen bir durum değildir ancak olması da muhtemeldir. Adet olmasına rağmen şiddetli sancıyla acile başvuran hastaların dış gebelik riski göz önüne alınarak Beta HCG değerleri kontrol edilir.
2. Karın ağrısı
Dış gebelikte karın ağrısıyla karşılaşabilirsiniz. Tipik olarak tek tarafta ağrı daha baskındır. Aniden veya kademeli olarak gelişebilir ve kalıcı hale gelebilir. Yahut ara sıra kendini gösterip yok olabilir. Karın ağrısının, mide mikrobu ya da gaz sıkışması gibi birçok nedeni olabilir. Bu yüzden karın ağrısı tek başına dış gebeliğin belirtisi olarak değerlendirilmemelidir.
3. Omuz ağrısı
Omuz ağrısı omzunuzun sona erdiği, kolunuzun başladığı yerde görülen ve oldukça acı veren bir ağrıdır. Genellikle ağrı yattığınız zaman daha da artar. Tam olarak neden ortaya çıktığı bilinmemekle birlikte, dış gebeliğin bir iç kanamaya neden olabileceğine dair bir işaret olabilir, bu yüzden bu tarz şikayetleriniz varsa mutlaka bir hekime muayene olmalısınız.
4. İdrara çıkmada zorlanma
Eğer idrara çıkarken zorlanıyorsanız ve idrar yollarınızda yanma varsa bu durum bir dış gebelik habercisi olabilir. Ayrıca ishal de görülebilir. Mesane ve bağırsak düzeninizde bazı değişiklikler yaşamanız hamilelik sırasında normaldir ve bu semptomlar idrar yolu enfeksiyonları ve mide rahatsızlıklarından kaynaklanabilir. Ancak bu belirtiler aynı zamanda dış gebelik belirtisi olduğu için durumun normal gebelikten kaynaklanıp kaynaklanmadığının tespit edilmesi hayati önem taşır.
Dış gebelik, döllenmiş bir yumurtanın, genellikle fallop tüplerinden birinde yani rahmin dışında kendini implante ettiği durumdur. Fallop tüpleri yumurtalıkları rahme bağlayan tüplerdir. Bir yumurta fallop tüplerine yapışırsa, bir bebek haline gelemez ve hamilelik devam ederse sağlık için büyük risk teşkil edebilir. Böyle bir durumda ne yazık ki, hamileliği kurtarmak mümkün değildir. Genellikle ilaç veya ameliyat ile çıkarılmalıdır.
Dış gebeliğin oluşması için pek çok sebep vardır ancak bazı durumlarda nedeni bulmak zorlaşabilir. Ancak her durumda dış gebelik kadın için büyük bir risk oluşturur ve bir an önce tedavi altına alınması gerekir.
1. Daha önce dış gebelik geçirilmiş olması
Eğer bir kadın daha önce dış gebelik geçirdiyse bu durumun bir daha tekrarlanması olasıdır. Bu yüzden bu durumdan şüphelenen kadınların tedbiri elden bırakmamaları ve sık sık kontrole gitmeleri gerekir. Hastalığın kısa sürede tedavi edilmesi hayati önem taşır, bu yüzden daha önce dış gebelik yaşamış olan bir kadın olası bir duruma karşı mutlaka doktora görünmelidir.
2. Kısırlık tedavisi
Kısırlık yani tüp bebek tedavisi yumurtanın sperm tarafından vücut dışında bir yerde (laboratuvar ortamında) suni olarak döllenmesidir. Kısırlık tedavisinde embriyolar, implantasyon aşamasında, fallop tüpüne girebildiğinden, IVF (İn vitro Fertilizasyon) tedavisi sırasında embriyo transferinden kaynaklanan bir dış gebelik olasılığı vardır.
3. Endometriozis
Endometriozis kronik bir hastalıktır ve endometriuma benzer bir dokunun rahim dışına yerleşmesi şeklinde tanımlanır. Endometriozisin neden dış gebelik riskini artırdığı bilinmese de endometriozis olan kadınlarda endometriozis olmayan kadınlara oranla 2 kat daha fazla dış gebelik görüldüğü de yapılan araştırmalarda ortaya koyulmuştur.
4. Sigara içmek
Yapılan bir araştırmada, sigara içenlerin fallop tüplerinde protein PROKR1 düzeyinin daha yüksek olduğu ortaya konulmuştur. Protein, rahimde implantasyona yardımcı olmak için yararlıdır, ancak fallop tüplerinde ortaya çıktığında döllenmiş bir yumurtanın ilerlemesini engelleyebilir, bu da dış gebelik riskini artırabilir. Bu yüzden normal gebelik şansını artırmak için sigara kullanımının azaltılması ya da tamamen bırakılması gereklidir.
Dış gebeliğin tedavisi kişinin sağlığı açısından oldukça önem taşımaktadır. Bu yüzden teşhis ne kadar çabuk olursa dış gebeliğin yaratmış olduğu riskler de ortadan kalkar. Uygulanacak tedavi yöntemleri hastanın genel durumuna Beta HCG düzeyine ve dış gebeliğin boyutlarına göre değişiklik göstermektedir. Doktorunuz duruma göre ilaç tedavisinden cerrahi yöntemlere kadar sizin için en uygun tedavi sürecini başlatacaktır.
1. İlaç tedavisi
Dış gebelik nasıl sonlandırılır sorusunun cevabı ilk aşamada ilaç tedavisidir. Dış gebeliğin ilaçla tedavisi, erken dönemde fark edilen dış gebeliklerde ve karın içerisinde devam eden bir kanama yoksa tercih edilmektedir. Çocuk sahibi olmayı düşünen kişiler üzerinde "methokreksat" adı verilen kanser vakalarında kullanılan bir ilaç tercih edilir. İlaç tedavisinin dış gebelik üzerindeki başarı oranı oldukça yüksektir. %80-85 civarında iyileşme sağlar. Ancak bu tarz hastalarda Beta HCG takibi yapmak gerekir ve sonuç negatif görülene kadar kontrole devam edilir.
2. Cerrahi tedavi yöntemi
Dış gebelik için uygulanan 2 çeşit cerrahi yöntem mevcuttur. Birinci seçenekte dış gebeliğin geliştiği fallop tüpünün tamamının alınması şeklindedir. Bu dış gebelik ameliyatı "salpenjektomi" olarak adlandırılır ve genellikle tüp parçalandığı zaman tercih edilir. İkinci seçenekte ise eğer tüpler zarar görmediyse sadece dış gebelik materyali alınır. Bu ameliyata da "salpingostomi" adı verilir. Bu iki cerrahi müdahale de laparoskopik yöntemlerle yapılır.
3. Bekleme tedavisi
Bekleme tedavisinde de hastalık kimi zaman kendiliğinden yok olabilir. Eğer hastanın genel durumu beklemeye uygun ise bir süre beklemesi önerilir. Ancak hasta acil durumlarla ilgili bilgilendirilir. Devamlı Beta HCG düzeylerinin kontrolü yapılarak sıfırlanması beklenir.
