Şişkinlik, toplumda sıkça görülen bir problemler arasında bulunuyor. Bağırsaklar içerisinde aşırı hava birikimi ile oluşan bu durum, çeşitli nedenler sonucunda ortaya çıkabiliyor. Özellikle yediğimiz yiyecekler şişkinliklere yol açan temel nedenler olarak görülüyor. Yemekler içerisinde bulunan içerikler, mide ve bağırsak sindirimini zorlaştırarak gaz toplanması gibi rahatsızlıklara sebep olabiliyorlar. Gaz yapan yemekler içerisinde bulunan bazı besin türleri bağırsaklardan zor emilirler ve bu nedenle bakteriler tarafından parçalanırlar. Bakterilerin besinleri sindirdikleri bu süreçte ise gaz üretilir.
GAZ SIKIŞMASI VE ŞİŞKİNLİK İÇİN YAPILACAKLAR
- Şişkinlik ve gaz sıkışması sorunu yaşayan kişiler, genellikle midede yiyeceklere karşı artan hassasiyete sahiptir. Bu nedenle, daha küçük ve az öğünler halinde yemek çok faydalı olabilir.
- Besinleri iyi çiğnemek çok önemlidir. Besinlerin küçük parçalar halinde iyice çiğnenmesi yutulan hava miktarını da azaltacaktır.
- Bazı yiyecekler diğerlerinden daha fazla gaza veya şişkinliğe neden olduğunu anlamak için bir yiyecek günlüğü tutulmalıdır.
- Sakız çiğnemek, pipet kullanmak, konuşurken veya acele yemek de artan miktarda hava yutulmasına neden olduğu için gaz sıkışmasına neden olur.
- Gaz sıkışmasına neden olan ksilitol, sorbitol ve mannitol gibi tatlandırıcılardan uzak durulmalıdır.
- Kabızlık, şişkinliği ve gaz sıkışmasını artırır. Artan su alımı ve fiziksel aktivite kabızlığa karşı etkili olabilir.
- Probiyotik takviyeleri, bağırsaktaki bakteri ortamını iyileştirdiği için gaz ve şişkinlik semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
- Şişkinlik ve gaz sıkışması ayrıca sindirim sistemindeki kasların işlevinin değişmesinden de kaynaklanabilir. Kas spazmlarını azaltmaya yardımcı olabilecek ‘antispazmolitik’ adı verilen ilaçların yararlı olduğu belirlenmiştir. Nane yağı, benzer şekilde işlev gördüğüne inanılan doğal bir maddedir. Nane yağının, en azından IBS hastalarında şişkinlik ve diğer sindirim semptomlarına karşı etkili olduğu bilinmektedir.
- Simetikon etken maddeli ilaçlar; şişkinlik, gaz ve gerilmeyi azaltır. Lubiproston ve linaklotide etken maddeli ilaçlar ise kabızlık sorunu yaşayan irritabl bağırsak sendromundaki şişkinliğin azalmasını sağlamaktadır.
GAZ YAPAN YİYECEKLER
FASULYE
Baklagiller ailesinden bir besin olan fasulye, içeriğindeki protein ve lif miktarları sayesinde sağlığa katkıda bulunan bir yiyecek türüdür. Bununla birlikte fasulye içerisindeki alfa-galaktozidler, FODMAP besinleri içerisinde yer alan ve şişkinliğe sebep olan bir şeker grubudurlar. FODMAP gıdaları, sindirim sistemi içerisindeki bakteriler tarafından fermente edilerek gaz oluşumuna sebep olan içerikleri tanımlarlar. Sağlıklı kişilerde bu yiyeceklerin belirgin bir rahatsızlığa yol açması beklenmez. Fakat özellikle huzursuz bağırsak sendromu gibi hastalıklara sahip bireylerde, FODMAP listesinde yer alan gıdaların tüketimi nedeniyle şişkinlik, kramp ve ishal gibi çeşitli semptomlar görülebilir. Bu nedenle, karında gaz toplanması gibi şikayetlere sahip bireylerin fasulye tüketiminde dikkatli olmaları önerilir.
SÜT ÜRÜNLERİ
İçeriğindeki protein ve kalsiyum sayesinde oldukça besleyici olan süt, laktoz hassasiyeti bulunan kişilerde ciddi rahatsızlıklara sebep olabilir. Laktoz intoleransı olarak adlandırılan bu durum ise tüm dünyada %75 oranında bir toplumu kapsar. Peynir, yoğurt, tereyağı gibi süt türevi besinler içerisinde de laktoz bulunur. Laktoz intoleranslı bireylerde bu tür gıdaların tüketimine bağlı olarak gaz oluşumu, karın ağrısı ve ishal gibi semptomlar ortaya çıkabilirler. İçerisine laktaz enzimi eklenen süt ürünleri tercih edilerek bu problemlerin önüne geçilebilir. Ek olarak soya, hindistan cevizi ve badem gibi diğer bitkisel süt kaynakları ile yapılan tatlı ve diğer yemekler tüketilebilir.
TURPGİL SEBZELER
Brokoli, karnabahar, lahana gibi turpgil sebzeler, faydalı vitamin ve mineraller içermekle birlikte bazı kişilerde şişkinliğe neden olarak gaz yapabilir. Böyle durumda turpgiller yerine ıspanak, marul, kabak gibi farklı sebze alternatiflerini yiyebilirsiniz.
İŞLENMİŞ GIDALAR
Endüstriyel gıdalar içerisinde bulunabilen yapay tatlandırıcı maddeler, sindirimi zor ve bu nedenle gaz, kramp ve ishal gibi çeşitli sağlık problemlerine yol açabilen içeriklerdir.
MERCİMEKLİ YEMEKLER
Demir, bakır gibi minerallerden ve protein bakımından zengin olan mercimek, sağlığa çeşitli katkıları bulunan bir baklagil türüdür. Fakat mercimek de FODMAP listesinde yer alan bir besindir. Bununla birlikte, yemeğe katılan mercimeğin önceden yıkanması sayesinde FODMAP içeriği hafifletilebilir. Ek olarak, mercimekte bulunan yüksek lif oranı da özellikle sık lif tüketmeyen bireylerde şişkinlik oluşturabilir.
BİZE ULAŞIN
