IŞİD Kerkük'e saldırıyor
IŞİD, Irak'ın petrol zengini kentinin güneybatısından büyük bir saldırı başlattı, kent merkezinde de bombalı saldırı gerçekleştirdi. Koalisyon uçakları sabah saatlerinden itibaren bölgeyi bombalıyor.
IŞİD, dün akşamdan itibaren kentin güneybatısından büyük çapta bir saldırı başlattı. Bu bölgede Kuzey Petrolleri olarak bilinen petrol şirketinin tesisleri ve şirket binaları bulunuyor.
Çatışma sesleri Kerkük kent merkezine kadar ulaşıyor. Koalisyon uçakları da sabah saatlerinden itibaren bölgeyi bombalamaya başladı.
IŞİD sabah saatlerinde ise Kerkük kent merkezinde Irak polis Müdürlüğü ve Kürt Partilere ait asayiş karargahının olduğu bölgeye bombalı bir araçla saldırı düzenledi. Bir grup IŞİD mensubu, kent merkezinde bulunan Kasır Kerkük adlı otel binasına girdi ve orada da çatışmalar başladı.
Anadolu Ajansı’nın güvenlik kaynaklarına dayandırdığı bilgilere göre IŞİD mensupları, gece saatlerinde Kerkük’ün 12 kilometre güneyinde Peşmerge kontrolündeki Tel El Verd, Mektep Halit, Meryembeg ve Molla Abdullah köylerine saldırdı. IŞİD, şiddetli çatışmalar sonrası Mektep Halit ve Molla Abdullah köylerini ele geçirdi. Peşmerge, iki köyü tekrar kontrolüne almak için IŞİD'le sokak çatışmalarına girdi.
Kerkük’ün Türkmen Milletvekili Hasan Turan, Al Jazeera Türk’e yaptığı açıklamada IŞİD güçlerinin dün akşamki yoğun sisten faydalanarak kentin güneybatısından büyük bir saldırı başlattığını açıkladı.
Sis nedeniyle koalisyon uçaklarının uzun süre keşif ve bombardıman uçuşu yapamaması nedeniyle IŞİD’in Peşmerge savunma hattına yüklendiğini söyleyen Turan, bir grup IŞİD mensubunun Kasr Kerkük oteline mevzilenerek kargaşa yaratmaya çalıştığını ve güvenlik güçlerinin gerekli önlemleri aldığını, otelin kuşatma altında olduğunu söyledi.
Peşmerge komutanı öldü
IŞİD mensuplarının zaman zaman bombalı intihar araçlarıyla saldırdığı çatışmalarda Peşmerge 1'inci Tugay Komutanı Şerko Fatih hayatını kaybetti. Peşmerge Bakanlığı, IŞİD'i püskürtmek için bölgeye daha fazla askeri güç sevketti.
IŞİD'in Kerkük'teki saldırıları bölgede bulunan birçok petrol sahasını ve boru hatlarını da tehdit ediyor. Daha önce IŞİD'in havan toplarının vurduğu boru hattında yangın çıkmıştı.
Aşiretler birleşmişti
Dün Kerkük kentinde, Arap, Türkmen ve Kürt aşiret liderleri "Kardeşlik Anlaşması" imzalayarak IŞİD'e karşı birlikte hareket etme ve aralarındaki ihtilafları ortadan kaldırma kararı almıştı.
Taraflar adına açıklama yapan Zengene Aşireti lideri Osman Abdülkerim, "Kerkük'ün selameti ve IŞİD'e karşı tek yürek olmak için “Kardeşlik Antlaşması” imzaladık. Bu anlaşmayla Kerkük'teki tüm etnik ve mezhep ayrımlarına dur diyoruz" demişti.
Abdülkerim, anlaşma kapsamında aşiretlerin, Kerkük çevresini ve şehir merkezini koruyan tüm güvenlik güçlerini destekleyeceğini vurgulayarak, "Ayrıca terör saldırıları, şiddet olayları, araç hırsızlığı, çetecilik ve adam kaçırma olaylarını kınıyor ve reddediyoruz" ifadelerini kullanmıştı.
Irak ordusu boşalttı, peşmerge girdi
10 Haziran'da IŞİD'in Musul'u ele geçirmesinin ardından Irak ordusu birçok bölgeden çekilmiş, Irak ordusunun boşalttığı Kerkük kentine ise peşmerge girmişti.
O tarihten bu yana Kerkük'ün etrafı Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne (KYB) bağlı peşmergeler tarafından dört bir yandan çevrili. Kentin güvenliği de bu peşmergeler tarafından sağlıyor.
IŞİD, Ağustos ayında Kürt bölgesine doğru saldırıya geçmiş ve Sincar, Telafer, Mahmur gibi bölgeleri ele geçirmişti. Peşmerge birlikleri ABD uçaklarının hava desteğiyle de bazı bölgeleri IŞİD'den geri almıştı.
Kerkük neden önemli?
Türkiye'nin Kerkük'e bakışı, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun daha Dışişleri Bakanlığı koltuğuna oturmadan önceki şu sözlerinde gizli: "Kerkük küçük bir Irak'tır, Irak da küçük bir Ortadoğu'dur.”
Kerkük Türkmen Arap ve Kürt nüfusun birlikte yaşadığı bir kent.
Kerkük'teki yoğun Türkmen nüfus da Türkiye'nin önem verdiği konuların başında geliyor. Türkmenler, Türkiye dış politikasının önemli argümanlarından biri. Ankara, Türkmenlerin güvenliği ve Türkmen nüfusun yaşadığı bölgelerde istikrarın sağlanmasına büyük önem veriyor.
Birleşmiş Milletler'e göre Irak'ta yaşayan Türkmen nüfus 2 milyon civarında. Türkmenler ise bu sayının çok daha fazla olduğunu belirtiyorlar.
Kerkük açısından Türkiye için hayati öneme sahip bir diğer nokta ise, Kerkük - Ceyhan petrol boru hattı.
Uluslararası enerji ajansına göre, Irak petrolünün mevcut üretiminin yüzde 40'ı Kerkük'te gerçekleşiyor, ülkenin kanıtlanmış petrol rezervlerinin yüzde 6'sı, potansiyel petrol rezervi oranı ise yüzde 9'u Kerkük'te.
1977'de ilk akışın gerçekleştiği ve yıllık taşıma kapasitesi toplam 70,9 milyon ton olan boru hattı, Ankara - Erbil ilişkileri parlak bir dönem yaşarken Irak petrolünü Türkiye'ye taşıyor.Irak'ta yaşanan son gelişmeler de petrol akışını kesmedi. Her gün yaklaşık 120 bin varillik Irak petrolü Kerkük - Yumurtalık ham petrol boru hattı üzerinden Ceyhan'a ulaşıyor.
Kerkük'ün statüsü
Irak Anayasası'ndaki 140. maddesinde Saddam Hüseyin döneminde Kerkük'ten zorla göç ettirilenlerin geri dönmesi, ardından Kerkük'te yapılacak nüfus sayımı esas alınarak kentin statüsü hakkında bir referanduma gidilmesi öngörülüyordu. Ancak bu madde hiç uygulanamadı.
Merkezi hükümet Kerkük'ü Bağdat'a bağlamak isterken, Kürtler Kerkük'ün Kürt Bölgesi'ne bağlanmasını talep ediyor. Türkmenler ise Kerkük'ün özel bir statüye sahip olmasını istiyor.
Kaynak: Al Jazeera
