Kırım'da büyükelçilik krizi

Türkiye - Rusya Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanı, AK Parti Ankara Milletvekili Salih Kapusuz ile Dostluk Grubu üyeleri CHP Mersin Milletvekili Ali Rıza Öztürk ve MHP Adana Milletvekili Ali Halaman, Moskova’ya düzenledikleri gezi çerçevesinde Rusya’da yaşayan Türk vatandaşları ile bir araya gelerek sorunlarını dinledi.

Türkiye’nin Moskova Büyükelçiliği binasında yapılan toplantıya çok sayıda Türk işadamının yanı sıra Rusya’da eğitim gören Türk öğrenciler ve Rusya’daki ilk sivil toplum kuruluşu olarak kabul edilen Moskova Türk Kadınlar Organizasyonu üyeleri katıldı. Toplantının açılış konuşmasını yapan Kapusuz, Rusya’ya geliş amaçlarının her ne kadar ikili ilişkilerin daha ileriye gidiş sebebi ile olsa da Rusya’da yaşayan Türk toplumu ile hasret gidermek, dertleşmek ve sorunlarını dinlemek istedikleri için böyle bir toplantı yapmaya karar verdiklerini belirtti.

Moskova’da yoğun bir tempo içerisinde olacaklarını ve sonrasında uzun yıllardır ihmal ettikleri Başkırtistan’a geçeceklerini ve Ufa’da çeşitli temaslarda bulunacaklarını belirten Kapusuz, şunları söyledi:

"Geliş sebebimiz; ilişkilerin gelişmesi, pekiştirilmesi. Var olan bazı problemler konusunda karşılıklı konuşmalarımız gerekiyor. 1 Aralık’ta da sayın Putin, Cumhurbaşkanımızın davetlisi olarak Ankara’ya geliyor. Üst Düzey İşbirliği Konsey (ÜDİK) toplantısının alt çalışmaları bitmek üzere. Geçtiğimiz hafta Toplumsal Forum olarak Antalya’da bir toplantı yapıldı. Bugün KEK Başkanı Enerji Bakanımız Taner Yıldız Bey, burada KEK toplantılarına katılacak. Bürokrat arkadaşlarımız karşılıklı olarak buradaki muadilleri ile görüşmelerini yapıyor. Bütün bu çalışmaların sonucu o ÜDİK dediğimiz o toplantıda liderler seviyesinde taraflar karşılıklı olarak masanın iki tarafına oturuyor, her iki taraf problemlerini, yapılan işlerin geldiği noktayı, eksik noktayı, nereye gitmesi gereken noktası ile ilgili görüşmeler yapılırken bir de baş başa üst düzey ikili görüşmeler yapılıyor. Dünyanın bugünkü konjonktürdeki pozisyonu, özellikle Rusya’nın uluslararası camia nezdindeki son pozisyonu bizim bu ilişkilerimizi hem ilginç, hem önemli hem gelecek adına çok tarihi görüşmeler ve toplantılar olduğunu Rus tarafı bizden daha iyi idrak etmiş durumdalar. Bu toplantılara daha fazla önem veriyorlar. Biz de önem veriyoruz. Bu coğrafyada Türkiye ile Rusya’nın hakikatten bir takım sıkıntılı problemli konuları var. Coğrafya, bölgemizdeki tercihlerimizde politikalarımızda aynı çizgide olmadığımız birçok konumuz var. Ama bütün bunlara rağmen Rusya ile olan ilişkilerimizi iyi bir şekilde götürmeye daha iyi bir noktalara taşımaya özel gayret sarf ediyoruz. Tek taraflı değil iki taraflı bu gayret devam ediyor."

Yaklaşık 17 yıldır Kırım’da inşaat işi yaptığını belirten bir iş adamının da, Kırım’ın yeni statüsünden dolayı eskiden Kırım’dan bir saat süren İstanbul yolculuğunun artık 15 saate ulaştığını ve THY’nin buna çözüm üretmesini talep etmesi ve eskiden hizmet aldıkları Türkiye’nin Kiev Büyükelçiliği’nden mi yoksa Rusya tarafındaki Türk Büyükelçiliği’nden mi hizmet alacaklarını bilmediğini söylemesi üzerine, Kapusuz, şöyle dedi:

"Biliyorsunuz biz Rusya ile ilişkilerimizde çok açık diplomasi uyguluyoruz. Kendilerine hiç bir şeyi dolambaçlı ve üstü kapalı konuşmuyoruz. Bizim uluslararası hukukun gereği olarak bu tür işgallere razı olmadığımızı kabul etmediğimizi doğru bulmadığımızı mutlaka çözümün masada ve demokratik usullerle ve hukuka uygun şekillerle olması gerektiğini kendilerine de ifade ediyoruz. Dolayısı ile şu anda ciddi olarak uluslararası için sıkıntılı bir hale geldi Ukrayna meselesi. Biz de Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü savunuyoruz. Bizim resmi olarak devlet duruşumuz ve söylemimiz bu kadar nettir. Fakat yeni bir durum var. Bu fiili durumu elbette resmi olayların çözümü ile beraber paralel düşünmek doğru değil. Onun için THY olarak 90-100 uçuşa sahipmişiz. Rus tarafının da mutabakatı ile ilave yöntem geliştirmeleri mümkünse Rus toprakları üzerinde bu mümkündür. Dediğiniz gibi Krasnodar oraya çok yakındır ve başka noktalarda var."

"KÜLTÜR MERKEZİ KONUSUNDA TOP BİZDE"

Moskova Türk Kadınları Organizasyonu (MTKO) Başkan Yardımcısı Emel Çeçen, açılması planlanan Yunus Emre Türk Kültür Merkezi ile ilgili faaliyetlerin hızlandırmasını istemesi üzerine Kapusuz, şöyle dedi:

"Bu kültür merkezi konusu yıllardır uğraştığımız, uğraşmanın sonucu da sona yaklaştığımız bir çalışma alanıdır. Biliyorsunuz Rusya daha önce ülkesindeki birçok kültür merkezini kapattı. İngiliz kültürü kapattı, Amerikan kültürü kapattı. Biz o dönemde gayret ettik ki burada Türk Kültür Merkezi Yunus Emre’yi açabilelim diye. Sayın Büyükelçimden bilgi aldım, arkadaşlarım buradaki gayretli çalışmalarını en ileri noktaya taşımışlar. Birçok alternatif hazırlamışlar. Ama siyasi bir kararın çıkması gerekiyor. Rusya tarafında bir problem yok, o problemler aşıldı, anlaşmalar yapıldı ve Rusya’nın Türkiye’de Kültür Merkezi’nin açılışına katıldık ve orada açılmış oldu. Aynı şekilde bizim için bizim tarafımızda, topun bizde olduğu bir çalışmanın sonuçlanması gerekiyor. Ben döndüğümde ilgililerle, başbakanımız ile de konuşacağım bu konuya artık nokta konulması lazım. Burada hem eğitim açısından hem kültür açısından hem dil açısından acil ihtiyaç. Bu ihtiyacı biz başından beri hem biliyoruz, hem inanıyoruz hem de çok yararlı olacağını düşünüyoruz. Belki bunun ile birlikte bundan sonraki ikinci aşamada; o konuda da Sayın Büyükelçiliğimiz çalışıyor, bir de okul meselemiz var. Siz söylemden ben söyleyeyim... Rusların oradaki çabalarından ve taleplerinden biliyorum ki Türk-Rus evliliklerinden birçok çocuğumuz var. O çocuklar orada Türkiye’de yaşadıkları için Rus kültüründen kopmasınlar istiyorlar. Onun için kültür merkezleri ve dernekler açıyorlar, yetmiyor bir de okul talepleri var. Okulda da hem Türkçe hem de Rusça öğrenilsin kendi kültürlerinden de kopmasınlar istiyorlar. Aynı ihtiyaç bizim için de geçerli."

"OKUL AÇILACAKSA DEVLET TARAFINDAN OLMALI"

Yılardan bu yana Rusya’da yaşayan ve Türk okulu açılması için büyük bir çaba harcayarak bu istemi dosyalayarak gelen her yetkiliye bıkmadan sunan iş kadını Nuran Aydın’da açılacak okulun özel şahıslar tarafından değil devlet tarafından olması için çaba sarf ettiklerini hatırlatarak bu konuda yardım istiyoruz sözleri üzerine Türkiye-Rusya Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanı Salih Kapusuz, şöyle dedi:

"Burada her kademeden vatandaşımız var. Biraz da dağınık. Koskoca coğrafya ve bu coğrafyada dağılmış, gelir seviyesi iyi olanlardan zayıf olanlara kadar değişik kademelerdeki kardeşlerimiz var. Belki bazıları kolej tipi lüks bir eğitim vermek ister, bazıları da imkânlar dar olduğu için normal bir eğitim almak. Hem Türkçeyi hem Rusçayı rahatlıkla öğrenebilmek tercihleri ile karşılaşmış olabiliriz. Ama bizim önceliğimiz ihtiyacı tam karşılamazsa bile; dil olarak da kültür olarak da Yunus Emre bizim için büyük bir fırsat olacak. Ama burada kalmamız lazım, arkasından da mutlaka okula geçmemiz lazım. İş adamlarımızda burada özel okul açabilirler imkanları var ama burada beklenti odur ki benim kanaatim daha çok büyükelçiliğin, devletin burada bir girişimi olarak bu işin olması tercihler arasında."

ERMENİ MESELESİ

Toplantıda birçok konuya değinen Salih Kapusuz, önümüzdeki yılın sözde Ermeni meselesi için yüzüncü yıl olduğunu ve bu kapsamda birçok ülkede ve Rusya’da çeşitli gayretlerin olduğunu bildiklerini dile getirerek, şöyle dedi:

"Önümüzdeki yıl 2015 malumunuz. Sözde soy kırım olarak bilinen Ermeni meselesindeki yüzüncü yıl. Bu vesile ile bir takım gayretlerin ülkelerde ve bu ülkede sürdürüldüğünü de biliyoruz. Ancak bizim tutum, davranış ve görüşümüz çok net ve açık. Arkadaşlarımız Meclis tarafından hazırlanan hem Türkçesi, hem de Rusçası olan küçük bir broşürümüzü verecekler. Makul bir mesaj olsun diye ki çevrenizde bulunan insanların belki bu konuda ilgisi alakası olan olmayan önemli değil; bilgi vermek adına onlara ulaştırma fırsatı olursa doğru olur kanaatini taşıyorum. Çünkü uluslararası bazı çevreler Türkiye’yi sözüm ona köşeye sıkıştırmak için bir gayretleri var. Biz onlara şu çağrıyı yaptık ve tekrar da ediyoruz, “Bu konuda hiç rahatsızlık duyabileceğimiz hiçbir yönümüz yok. Tarihte olmuş bir olay. Bu olayla ilgili her türlü inceleme ve araştırma yapılsın. Ama ön yargıya dayanılmasın, hatta bunu parlamentolar siyasetçiler değil, bu işin uzmanları, hocalar, akademisyenler yapsın. Bunlar çalışınlar varsa ortaya bir şey getirsinler. Aksi taktirde bir ülkede olmayan bir şeyi ve yahut ta sadece Ermeniler ile ilgili değil koskoca Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde bu olayların yaşanmadığını söylemek mümkün değil, ancak bir soy kırım olarak değil. Binlerce Müslümanın, gayri Müslim’in, bunların içerisinde Ermenilerinde o savaş halinde kaybedildiği malumunuzdur. Başbakanımız şimdiki cumhurbaşkanımız bu tarihi olayla ilgili olarak üzüntülerini de ifade etmiştir. Hatırlayın 1970’li yıllardan sonra 30 tane bizim diplomatımızı münhasıran Ermeni-Taşnak ve bazı örgütler katlettiler. Şehit ettiler. Biz bütün bunlara rağmen çağrı olarak şunu söylüyoruz, ‘Bu konu ile ilgili olarak bütün arşivler açılsın, incelemeler yapılsın. Tek endişe taşımıyoruz. Elbette ülkelerin tarihinde birçok sıkıntılı dönemler var, Osmanlı’nın çökme döneminde de sıkıntılar yaşandı."

MOSKOVA’YA ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVELİK BAKANLIĞI MÜŞAVİRLİĞİ AÇILIYOR

Son dönemlerde sık görülmeye başlanan işçi-patron arasındaki anlaşmazlıklarından doğan sıkıntıları çözebilecek bir merciinin olmayışı, birçok müşavirliğin olmasına rağmen neden hala Rusya Büyükelçiliği’nde bir Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müşaviri’nin olmadığı sorulduğunda ise Kapusuz, Büyükelçi Ümit Yardım’ın “Böyle bir çalışmamız var ve 1 Aralıkta bir arkadaşımız gelip başlayacak” demesi, üzerine bu müjdeyi de salondakilerle paylaştı.

Ayrıca toplantıda Rus üniversitelerden mezun olan öğrencilerin denklik konusunun kolaylaştırılması ile ilgili talep, Türk-Rus evliklerinden doğan erkek çocukların askerlik sorunu ve Rusya’da çalışan Türk vatandaşların maaşlarından emekli sandığı kesintisi yapılmasına rağmen ne Türkiye’de ne de Rusya’da bu haktan faydalanamadıkları konuları da katılımcılar tarafından Türkiye-Rusya Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanı, Salih Kapusuz ve beraberindeki Dostluk Grubu üyelerine iletildi.

DHA