Yeni vergiler kanunlaştı

Mynet Güncelleme

26.12.2003 00:36

Listeye Ekle

TBMM Genel Kurulu'nda, 2004 yılı vergilerinin bazılarında indirim, bazılarının kaldırılması ve bazılarının da düzenlenmesini öngören yasa tasarısı kabul edildi.

Yeni yasaya göre, bazı vergi oranlarında önemli artışlar öngörülüyor. Özelikle lüks oto ve uçak, helikopter sahibi olanlar ilk gelen tasarıya göre yüzde 20-100-200 oranında daha fazla vergi ödeyecek, buna karşılık eski oto ve motor gücü düşük olan oto sahipleri daha az vergi ödeyecek.

Öte yandan, yine AK Parti Grubu'na mensup verdikleri bir önerge ile otomobil vergilerinin kiminde indirim, kiminde artırım yapılırken, bazıları da sabit tutuldu. Böylece otomobil vergileri, tasarı yasalaşmadan 3 kez değişti.

Yasayla, gıda bankacılığı yapacaklara vergi istisnası getiriliyor. Bu yeni hüküm çerçevesinde fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışta bulunanlar bağışlarını gider olarak gösterebilecek ve aynı zamanda KDV'den de muaf olacaklar.

Öte yandan, tescilli vakıfları onaracaklara da vergi muafiyeti getiriliyor. Yine yeni yasayla, motosikletlerden 2004'nın vergileri Nisan ve Temmuz aylarında 2 eşit taksitle alınacak. Ayrıca yeni yasayla kablolu yayınlarda abonelere 1 milyon, Digiturk abonelerine de sabit pakette yine 2-2.5 milyon lira oranında yansıyacak bir Özel İletişim Vergisi adı altında vergi getiriliyor. Yasayla, temizlik vergisi bundan böyle tüketilen su oranında su faturalarına eklenecek. Ancak Bakanlar Kurulu, bunu dörtte bir oranında indirmeye veya yarısına kadar artırmaya yetkili olacak.

Genel Kurul'da, yeni vergilerle ilgili yasa tasarısının oylamasına 260 milletvekili katılırken 243 milletvekili 'Kabul' 16 milletvekili 'Red' 1 milletvekili ise çekimser oy kullandı ve tasarı bu oylamayla kanunlaştı.

UNAKITAN: "FAİZ GELİRLERİNDEN VERGİ ALIYORUZ, ALMAMA GİBİ BİR DURUM YOK"

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, TBMM Genel Kurulu'nda 2004 yılı ve sonrasında uygulanacak olan yeni vergilerle ilgili tasarının kabulü sırasında yaptığı açıklamada, önemli adımların atıldığını belirterek, "Faiz gelirlerinden biz vergi alıyoruz. Vergi almama diye bir durum yok. Yalnız devlet tahvillerinden devlete yük gelecek diye almıyoruz" dedi.

Unakıtan, milletvekillerinin soru ve cevaplarına da yer verdiği konuşmasında şunları söyledi:

"Çok konuşulan bir husus var, bu faiz gelirlerinden vergi alınmıyor meselesi. Faiz gelirlerinden biz vergi alıyoruz. Vergi almama diye bir durum yok. Yalnız devlet tahvillerinden devlete yük gelecek diye almıyoruz. Bunu da değerlendirmeye devam ediyoruz. Faizlerden stopaj vergisi alıyoruz. 17.6, bu 18'e geliyor. Brütlerden aldığımız için netinden daha fazlaya geliyor. Repo gelirlerinden de yüzde 22 gelir alıyoruz. Dolayısıyla beyanname almamak için sermaye gelirlerine kolaylık sağlayalım diye, sermayeyi de çok fazla ürkütmemek yazım. Hem vergini alacaksın hem de bunu kolaylıkla alacaksın. Zora sokmadan. Yoksa almıyoruz diye AK Parti adalete riayet etmiyor gibi sözleri kabul etmek mümkün değil. Daha fazla alınır veya daha az vergi alınır bunu ekonomik politikalara göre hep birlikte tayin ederiz."

Unakıtan açıklamalarında, daha önceki açıklamalarında değindiği gibi tasarının neler getirdiğini de anlattı. Konuşmasının son bölümünde ise, iktidar muhalefet bütün milletvekillerine verdikleri destekten dolayı teşekkür ederek herkesin yeni yılını kutladı. Ardından kürsüye AK Parti Grup Başkanvekili Faruk Çelik geldi ve o da herkesin yeni yılını kutladı.

İŞTE YENİ YILDA YENİ VERGİLER

- 1 milyar ila 100 milyar lira arasındaki vergi alacakları için tebligat yerel düzeyde yapılacak. Fazla veya yersiz olarak tahsil edildiği anlaşılan vergilerle konusunda 'Red' ve iadeler ile ilgili amme alacaklarının türü, ödeme zamanı ve safhaları kriter alınarak topluca veya ayrı ayrı düzenleme yapma konusunda Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

- Amme alacaklarının gecikme zammı oranı aylık yüzde 4 olarak belirlendi. Her ay kesirlerine isabet eden gecikme zammında ise artık günlük hesaplama yapılacak. Ayrıca, asgari gecikme zammı miktarı ise 1 milyon olarak belirleniyor.

Bakanlar Kurulu, gecikme zammı oranını yüzde 10'una kadar indirmeye, gecikme zammı oranı ile gecikme zammı asgari tutarını 2 katına kadar artırmaya, vadesinde ödenmeyen amme alacaklarının tahsilinde bileşik faiz yöntemi hesaplatmaya ve gecikme zammını aylar itibarıyla farklı olarak belirlemeye yetkili kılındı. Yine indirim hakkına sahip mükelleflerin fazla ödedikleri vergiyi indirim yoluyla giderememeleri durumunda iade olarak alabilmeleri için Maliye Bakanlığı'na yetki verildi.

- Serbest bölgelerdeki hizmetler KDV ödemeyecek. Yine deniz ve hava taşıma araçları için verilen hizmetler, gümrüklü sahada olup olmadığına bakılmaksızın kısmi istisna kapsamına alınırken, hurda ve atık teslimlerinde kısmi istisna getiriliyor.

KABLO TV ÜCRETİ ARTACAK

- Kablo ve ve uydu platformundan yayın hizmetleri ise yüzde 15 oranında özel iletişim vergisine tabi olacak. Böylece kablo TV ve Digiturk aboneleri her ay yüzde 15 oranında Özel İletişim Vergisi ödeyecekler. Bakanlar Kurulu, yüzde 25 oranını yüzde 10'a indirmeye ve kanuni oran kadar artırmaya, yüzde 15 oranını ise yüzde 10'a kadar indirmeye ve yüzde 25'e kadar artırmaya yetkili kılınıyor. Bu uygulama ile kablolu yayınlarda abonelere 1 milyon, Digiturk abonelerine de sabit pakette yine 2-2.5 milyon lira ek yük gelecek.

- Cep telefonu aboneliğinin ilk tesisinde 20 milyon lira ayrıca özel iletişim vergisi alınacak.

- Spor-Toto, Skor-Toto, Süper-Toto, Spor-Loto, Gol 7 ve benzeri oyunlarda her kolon için 20 bin lira, Şans Topu, On Numara ve benzeri oyunlarda her bir kolon için 40 bin lira, Sayısal Loto oyununda her bir kolon için 80 bin lira alınacak. At yarışlarında oynanan her bilet için de 80 bin liradan az olmamak üzere bilet bedelinin yüzde 10'u vergi olarak alınacak. Bunların dışında her türlü müşterek bahislerde de katılma bedelinin yüzde 10'u alınacak. Bakanlar Kurulu bu tutarları 10 katına kadar artırmaya ve sıfıra kadar indirmeye yetkili olacak.

- Faiz, repo ve devlet iç borçlanma senetlerinden elde edilen gelirler için 2004 yılında da vergi ödenmeyecek.

GIDA BANKASINA VERGİ MUAFİYETİ

- Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığı'nca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda maddelerinin teslimi ve maliyet bedeli, KDV ve gelir vergisinden muaf olacak.

- KDV'de indirimli orana tabi işlemleri bulunan mükelleflere yüklenip indiremedikleri verginin ancak yıl sonunda iadesine imkan getirildi. Vergi borcu, SSK prim borcu, kamu kurumlarından mal ve hizmet alımına ilişkin borcu bulunan mükelleflere, yıl içinde de iade imkanı getiriliyor. Öte yandan, mahsup edilecek vergisi, vergi borcu olmayan ya da nakit iade talebinde bulunan mükelleflere ancak yıl sonunda iade edilebilecek.

- Yurtiçi teslim ve ifaları kısmi istisna kapsamına giren mal ve hizmetler, KDV'den tam istisna kapsamından çıkarılacak. Haksız KDV iadesi alınmasını zorlaştırmak için nakit iadesi yaptırmama konusunda Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

İLK KEZ TEKNOLOJİ BÖLGELERİNE VERGİ MUAFİYETİ

- Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyette bulunan girişimciler ile yönetici kuruluşlar, gelir ve kurumlar vergisinden muaf olacak.

- Serbest meslek faaliyetinin sürdürülebilmesi için yapılması zorunlu olan harcamalar genel giderler kapsamına alınıyor. Ayrıca bu alanda vergi indirimi sağlanacak. Hizmetli ve işçilere ilişkin iaşe, tedavi ve ilaç giderleri ile sigorta primleri ve emekli aidatları da indirim sağlanabilecek.

- Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösterecek olan şirketlerin 2013 yılı sonuna kadar bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları kurumlar vergisinden istisna edilecek. Bu bölgelerde yazılım ve Ar-Ge alanında faaliyet gösterecek mükelleflerin bu alanlarda sağlayacakları kazançları da gelir ve kurumlar vergisinden
istisna edilecek.

BEYANNAMELER

Yasaya göre, kanun hükümlerine göre resmi dairelere verilen diğer beyannamelerin ücretleri şöyle oldu:

1. Yıllık gelir vergisi beyannameleri 15 milyon,

2. Kurumlar vergisi beyannameleri 20 milyon,

3. Muhtasar, KDV ve diğerler beyannameleri 10 milyon(bu rakam daha önce 13 milyondu, önerge ile indirildi) ile belediyelere verilen ve SSK'ya verilen sigorta prim bildirgeleri 8 (bu rakam daha önce 10 milyondu, önergeyle indirildi) milyon, gümrük idarelerine verilen beyannameler ise 20 milyon (bu rakam daha önce 30 milyondu, önergeyle indirildi) oldu.

VAKIF RESTORESİ İÇİN YAPILACAK BAĞIŞLARDAN VERGİ ALINMAYACAK

- Vakıflar Genel Müdürlüğü idaresi ve denetiminde bulunan mazbut vakıflar ile belediyeler dahil kamu kurum ve kuruluşları adına kayıtlı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından tescili yapılmış bulunan eserlerin bakımı ve restorasyonu için yapılacak bağış ve yardımların tamamı gelir ve kurumlar vergisinden istisna tutulacak.

- Mahsup imkanı olmadığı için iadesi gereken vergilerin devlet harcaması kategorisinde değerlendirilmesine son veriliyor.

- Mahsup işleminde ve gecikme zammı uygulanmasında yıllık gelir vergisi beyannamesinin verildiği tarih esas alınacak.

KURUMLAR VERGİSİNDE ORAN YÜZDE 33

- Kurumların 2004 yılı kazançlarının vergilendirilmesinde uygulanan kurumlar vergisi oranı yüzde 33 olarak uygulanacak.

- Özel hesap dönemine tabi kurumlar, 2004 yılında sona eren hesap dönemlerinin kurumlar vergisi tutarını, bu oranı kullanarak hesaplarını yapacaklar ve bu kurumların geçici vergilerinin hesaplanmasında bu oran baz alınacak. Yasa yürürlüğe girdiği tarihten önce kapanmış vergilendirme dönemlerine ilişkin geçici vergi yüzde 30 oranı kullanılarak hesaplanacak. Bakanlar Kurulu'na vergi nispetini yüzde 50 oranında artırmaya ve tekrar kanuni orana kadar indirme yetki de veriliyor.

MOTORLU TAŞITLAR VERGİLERİNDE SÜRPRİZLER

- Otomobil, kaptıkaçtı, arazi araçları ve motosikletler, yaş ve silindir hacmi kriterlerine göre vergiye tabii tutulacak. Otomobiller silindir hacimlerine göre, 9 farklı grupta derecelendirilecek. Minibüs, otobüs gibi araçlarda vergilendirmede artık kriter istiap haddi yerine taşıtların teknik belgelerindeki azami toplam ağırlık baz alınacak. Yine taşıtlarla ilgili yaş belirlemesinde tescil belgesinde yazılı olan model yılında bir yaşında olduğu kabul edilerek, buna göre vergilendirme işlemine gidilecek.

MOTOSİKLETLERE DE İLK KEZ VERGİ KONULDU

- Motosikletler için de motorlu taşıt vergisi ödeme zorunluluğu getirildi. Buna göre motosiklet sahipleri 2004 yılının Nisan ve Temmuz aylarında iki eşit taksitle motorlu taşıt vergisi ödeyecekler.

- Motosikletlerde ise, yaş ve motor silindiri hacmine göre 10 milyon lira ile 600 milyon lira arasında değişen miktarlarda vergi ödenecek. Panelvan ve motorlu karavanlardan yaş, silindir hacmi yaş ve motor hacmine göre 150 milyon lira ile 600 milyon lira arasında değişen miktarlarda motorlu taşıtlar vergisi alınacak.

- Uçak ve helikopterler sahipleri ise ağırlığına ve yaşına göre 2 milyar 400 milyon lira ile 20 milyar lira arasında değişen miktarlarda vergi verecek.

MAHSUPLAŞMA

- Motorlu taşıtlar ek vergisinin taksitlerini kısmen veya tamamen ödeyen mükelleflerden, bu ödemeleri mahsup veya iade edilmemiş bulunanlar ile 4962 sayılı kanunun 21. maddesine göre taşıt vergisini ödeyen mükelleflerin ödediği tutarların, 2004 yılı için tahakkuk edecek olan motorlu taşıtlar vergisinden mahsup edilmesi öngörülen yasada, mahsuptan sonra ödenmesi gereken vergiler ise 2004 yılı taksit aylarında ödenecek.

- Kamyonet, kamyon, çekici, ve benzeri araçların istiap haddi esasına göre vergilendirileceği düzenlemede, damga vergisi tutarlarında her yıl yeniden değerleme ile yapılan artış hesaplamalarının kolay tahsil edilebilmesi için tutarların yüzde 5'ini aşmayan kesirler dikkate alınmayacak.

ÇEVRE TEMİZLİK VERGİLERİ SU FATURALARINA

- Konutlara ait çevre temizlik vergisi, su faturasıyla tahsil edilecek.

- Büyükşehir belediyesine dahil bulunmayan belediyelerin sınırları ve mücavir alanları içinde bulunan binaları kullananlardan su tüketim bedeli üzerinden alınmakta olan çevre temizlik vergisi kaldırılıyor.

- Daha önce bazı binalar için sağlanan vergi muafiyetleri aynı şekilde korunurken edilirken, muafiyet kapsamına, Darülaceze ve benzeri kuruluşlar ile Kredi ve Yurtlar Kurumu'na ait yurt binaları da dahil edildi.

- Konutlara ait çevre temizlik vergisinin, su tüketimi esas alınmak suretiyle metreküp başına 100 bin lira olarak hesaplanacak ve faturalarda su bedelinden ayrı olarak gösterilerek tahakkuk ettirilecek.

- Eğitime katkı paylarına göre tahsil edilen tutarların yüzde 25'i, bu payların kanuna ilave edilmesi nedeniyle, 2010 yılına kadar 8 yıllık kesintisiz ilköğretim hizmetlerinde kullanılmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı payı olarak ayrılacak.

NAKDİ KAĞITLARA İLİŞKİN İSTİSNA HÜKMÜ

- Bankalar ve yurt dışı kredi kuruluşlarından sağlanan ve ortalama vadesi bir yıl ve daha uzun süreli nakdi yatırım kredileri nedeniyle düzenlenen kağıtlara ilişkin istisna hükmü, süreye bağlı yatırım kredisi ayrımı kaldırılarak, bankalar ve yurtdışı kredi kuruluşlarıyla uluslararası kuruluşlardan sağlanan kredilerin temini ile bunların geri ödenmesi sırasında kredi kuruluşlarıyla müşteri arasında düzenlenen kağıtları ve bu mahiyetteki şerhleri de kapsayacak şekilde düzenlenecek. Ayrıca kredi işlemlerinin maliyetlerinin azaltılmasını hedefleyen bu istisna, kredinin kullanımı sırasında düzenlenecek kağıtları kapsamayacak.

- Sermaye şirketlerinin kuruluş ve sermaye artırımı işlemleri kapsamında ticaret sicili, noter ve tapuda yapılacak işlemler için harç alınmayacak.

- Yurt içi ve yurt dışı kredi kuruluşları ile uluslararası kurumlarca adlandırılan krediler ve bunların teminatları ile ilgili noterde, tapuda ve diğer kuruluşlarda yapılacak bütün işlemler de harca tabi olmayacak. Kadastro yenileme çalışmalarından da yeniden harç alınmayacak.

VİZEYE ÜCRET

- Türkiye'ye gelmek için vize almak isteyen yabancılardan 'müracaat ve işlem parası alınacak'.

- Silah tezkeresi, vesika ve ruhsatnamelerden alınan eğitime katkı payı ve özel işlem vergisi, harçlar kanununa eklenecek ve yivsiz tüfek ruhsatnameleri de harç kapsamına alınacak.

- Bireysel emeklilik sisteminde faaliyet göstermek üzere kurulan şirketlerin Hazine Müsteşarlığı'ndan alması zorunlu olan faaliyet ruhsatları da harçlar kanunu kapsamına alındı.

- Ehliyet almak için başvuruda bulunanların, ehliyeti alana kadar geçici olarak kullandıkları K sınıfı sürücü belgeleri için harç ödeme zorunluluğu kaldırılırken, A1, A2, B, F ve H sınıfı sürücü belgelerinden 100 milyon lira harç parası alınacak.

YENİ OTOMOBİL VERGİLER ŞÖYLE

Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları:

1300 cc ve aşağısı

(1-3 yaş) 250 milyon lira,

(4-6 yaş) 175 milyon lira,

(7-11 yaş) 100 milyon lira,

(12-15 yaş) 75 milyon lira,

(16 yaş ve yukarısı) 30 milyon lira.

1301-1600 cc

(1-3 yaş) 400 milyon lira,

(4-6 yaş) 300 milyon lira,

(7-11 Yaş) 175 milyon lira,