BİZE ULAŞIN
Enes Çırtlık / Mynet Özel Derleme - 1899 dizisi, 17 Kasım'da Netflix'te yayınlandı ve dikkat çeken yapımlardan biri olmayı başardı. Karışık ve bir o kadar da gizemli olaylarla ilgi çeken Dark'ın yapımcıları Baran bo Odar ve Jantje Friese'inelinden çıkan 1899, 8 bölüm halinde yayınlandı. Dizi, yayınlaması ile birlikte ise hem sosyal medyada hem de normal hayatta simülasyon teorisini ve "Acaba bir simülasyonda mı yaşıyoruz?" sorusunu tekrar gündeme taşıdı.
Bu noktadan sonrası ciddi anlamda spoiler içerebilir.
1899, Londra'dan New York'a doğru yola çıkan bir buharlı gemideki yolcuların, denizde sürüklenen ikinci bir gemi keşfettikten sonra gizemli bir bilmeceyle karşı karşıya kalmalarını anlatıyor. Ancak dizi, birçok insanın Matrix ile özdeşleştirerek hayatına soktuğu simülasyon kavramına önemli bir bakış atıyor, hatta ana noktasını bundan oluşturuyor.
Öncelikle simülasyon teorisi ya da simülasyon argümanı nedir? bundan bahsedelim. Halihazırdaki halini 2003 yılında Nick Bostrom'un yayınladığı bir makale ile alan Simülasyon argümanı (simülasyon hipotezi veya simülizm), gerçekliğin bir simülasyon olduğunu ileri sürüyor. Simülasyon argümanına göre, bu simülasyonun içinde olanlar, bir simülasyonda olduklarının farkına varmadan vakit geçiriyor.
Uzay Yolu, Karanlık Şehir, The Thirteenth Floor, Matrix, Gerçeğe Çağrı, Başlangıç, ve Tron gibi seyirlik yapımlarda bu konu işlendi. Son olarak (bizce) 1899'da simülasyon teorisine bir bakış attı.
Geçmiş dönemlerde ise gerçeklik, en az bugün olduğu kadar sorgulandı. Gerçekliğin bir illüzyon olduğuna dair çok sayıda fikir ortaya atıldı. Bunlardan biri, 1989'da belirdi. Efsanevi fizikçi John Archibald Wheeler, evrenin temelde matematiksel olduğunu ve bilgiden doğuyormuş gibi görülebileceğini öne sürdü.
Takvimler 2003 yılını gösterdiğinde İngiltere'deki Oxford Üniversitesi'nden filozof Nick Bostrom simülasyon hipotezini formüle etti. Bu, aslında bir simülasyonda yaşıyor olmamızın oldukça muhtemel olduğunu savunuyor.
Öyle ki gelişmiş bir uygarlık, simülasyonların gerçeklikten ayırt edilemeyecek kadar karmaşık bir teknolojiye sahip olduğu ve katılımcıların bir simülasyon içinde olduklarının farkında olmayacağı bir noktaya ulaşmış olabilir.
MIT'den fizikçi Seth Lloyd ise tüm evrenin dev bir kuantum bilgisayarı olabileceğini öne sürerek simülasyon hipotezini bir sonraki aşamaya taşıdı. Hemen hemen herkesin hatırlayacağı bir söz ise Elon Musk tarafından 2016'da söylendi. Musk, "Muhtemelen bir simülasyondayız" dedi.
1899 ile simülasyon fikrinin yine konuşulmaya başlanması, "Yaşadığımız evren bir simülasyon mu, Acaba bir simülasyonda mı yaşıyoruz?" gibi soruları tekrar gün yüzüne çıkardı. Herkes bu soruların cevaplarını merak etmeye başlarken, "Evrenin gerçekten bir simülasyon olduğunu varsayarsak, bunu kanıtlamak için simülasyon içinden ne tür deneyler yapabiliriz?" diye düşünen Portsmouth Üniversitesi'nden Fizikçi Melvin Vopson sıradışı bir fikir ortaya attı.
Melvin Vopson, evrenin bir simülasyon olup olmadığını kanıtlamak için bir deney yapmaya karar verdi. Bilginin kütlesi olduğuna inanan Vopson'a göre, eğer simüle edilmiş bir evrendeysek, etrafımızdaki her yerde çok sayıda bilgi parçası vardır. Bu bilgi bitleri kodun kendisini temsil eder. Dolayısıyla, bu bilgi bitlerini saptarsak simülasyon hipotezini kanıtlayabiliriz.
Vopson'ın söylemek istediği size tuhaf gelebilir. Ancak Vopson, söz konusu deney için gereken mali desteği sağlayabilmek için bağış toplamaya bile başladı.
185 bin sterlin bağış toplama hedefi koyan Vopson, şimdilik ancak 5 bin 328 sterlin toplayabildi.
(Kaynaklar: The Conversation, İndiegogo)
