BİZE ULAŞIN
Fazla kilolardan arınmak, vücudu fit tutabilmek ve sağlıklı bir bedene sahip olmak için yapılabilecek birçok diyet bulunur. Kişilerin bünyelerine ve çeşitli özelliklerine göre kişiye has olarak diyetisyen tarafından belirlenmesi gereken bu diyetleri bazı yan ürünler ile desteklemek de gerekebilir. BCAA adı ile bilinen aminoasit hem ülkemizde hem de dünyada kullanım son derece yaygın bir üründür. Ancak kişilerin bilinçsizce tüketmesi kişilerin özel durumlarına göre farklı yan etkilere de neden olabilir. Bu yüzden uzman bir doktora danışmadan bu tür ürünlerin kullanılması doğru değildir.
İngilizce Branch Chain Amino Acid ifadesinin kısaltılmış hali olan BCAA, dünya genelinde en yaygın olarak kullanılan protein türlerinden biridir. Türkçe açılımı “Dallı Zincirli Amino Asit” anlamına gelir. Bu tür amino asitler, üç amino asitten oluşan ve özel olarak sınıflandırılan bir gruptur. İnsan vücudundaki proteinleriin yaklaşık % 40’ı BCAA’lardan oluşur. Hayatın yapı taşı olarak da adlandırılan amino asitler, proteinleri oluşturabilmek için bir araya gelir. Kaslar başta gelmek üzere proteinler, sinir sistemi, peyin, deri, saç ve kanın temel yapısal bileşenlerini oluşturur.
Kas yenilenmeleri ya da yapılanmaları için BCAA’ya ihtiyaç vardır. BCAA içeriğinde lösin, valin ve izolosin isimlerinde üç farklı türde amino asit bulunur. Bedenin protein ihtiyacını karşılama konusunda son derece etkili olan BCAA özellikle sporcular için en gerekli ve vazgeçilmez olduğu bilinen takviyeler arasında yer alır. Kişilerin kendi bünyelerine göre ihtiyaçları olan tüm gıdalar ya da mineraller olabilecek en doğal biçimde alınmalıdır. Bir uzman yardımı ile kişilerin bünyelerine en uygun olan takviye belirlenmeli ve doktorun verdiği şekilde kullanılmalıdır. BCAA takviyelerinin ne zaman ve hangi dozda kullanılacağı da önemlidir.
BCAA takviyeleri genelde spordan ya da egzersizden önce, egzersizlerden sonra ya da egzersiz arasında tüketilebilir. Bir saatten fazla süren sportif çalışmalarda bazı sporcular hareket halinde iken de BCAA alabilirler. Bazı sporcular planlanandan daha hızlı şekilde kas geliştirmek için de günde birkaç kez BCAA aldığı bilinir. Ancak bu takviyenin kullanımı da uzman bir doktora danışarak olmalıdır. Hangi zaman diliminde, ne şekilde tüketileceği doktor tarafından belirlenmelidir.
Her besinin ya da gıda takviyesinin gereğinden fazla miktarda ya da yanlış ve bilinçsizce tüketilmesi durumunda olabileceği gibi BCAA tüketimi de bazı durumlarda kişilere yarar sağlamak yerine zarar verebilir. BCAA’nin de bilinen bazı yan etkileri vardır ve bu etkiler duruma ya da kişiye göre değişiklik gösterebilir. BCAA’nın en bilinen bazı yan etkileri şunlardır:
Günlük BCAA dozunun tespiti uzman bir doktor tarafından yapılmalıdır. Ancak genel olarak BCAA takviyesi 5 – 10 gram dozunda alınır. Kişilerin beden özellikleri ve bünyeleri değişiklik gösterdiği için kişiye özel bir kullanım oranı belirlenmesi doğru olacaktır. Aynı şekilde BCAA’nın kullanım şekli ve kullanım zamanı da doktor tarafından kişiye göre belirlenmelidir. Her gün haftada bir ya da ay içinde kaç kez tüketileceğini doktor bazı tetkiklerden sonra belirlemelidir.
Doktor tarafından belirlenen doza göre BCAA günde kaç ölçek alınacaksa bu dozun üzerinde alınması sakıncalı olabilir. Genel olarak toz halinde sayılan BCAA takviyeleri su ile karıştırılarak içilir.Toz hali dışında tablet ya da kapsül formunda satılan BCAA’lar da vardır. Uzun süreli kullanımda güvenli olduğu tespit edilen BCAA takviyesi uzman bir doktora danışılmadan kullanılmamalıdır.
Genel olarak ve sıklıkla spor yapan kişiler tarafından kullanılan BCAA takviyesi spordan önce ya da sonra hatta spor sırasında da kullanılabilmektedir. Kas gelişimine destek olduğu, egzersiz performansını yükselttiği bilinen BCAA’nın kas yıpranmalarını da azalttığı kabul edilir. BCAA yerine protein tozu, glutamin, HMB (Beta,hidroksi,beta,metilbutirat) de kullanılabilir. Ayrıca keratin, omega 3 yağ asitleri de BCAA yerine kullanılabilen diğer takviyelerdir.
