Genellikle böbrek ilk takılır takılmaz, idrarın görülmesiyle böbreğin çalıştığı belirlenir. Sonrasında hasta diyalize bağımlı olmaktan kurtulur ve yaşamına canlı bir böbrekle devam eder. Diyalizde ise sıkıntılı bir süreç vardır. Hasta, haftanın 4 günü 3 saat boyunca diyalize girmek zorunda kalmaktadır. Bu da hem sosyal açıdan sıkıntı yaratmakta, hem de çeşitli hastalıklara zemin hazırlamaktadır. Çocuk yaştaki hastalar diyalize girdiğinde, büyüme gelişme geriliği olmaktadır. Ama nakil olduktan sonra büyümelerinde gözle görülür bir fark başlar.
BÖBREK NAKLİ İÇİN BAĞIŞÇILAR NASIL SEÇİLİR?
Böbrek naklinde, böbrek kaynağı olarak iki seçenek bulunmaktadır. Bunlardan birincisi kadavra, ikincisi de canlı donördür. Kadavra, yoğun bakımda olan, beyin ölümü tanısı konmuş ve ailesinin organlarını bağışladığı kişilerdir.
Canlı donörler ise, dördüncü dereceye kadar akrabalardan izin verilen donörlerdir. Ülkemizde ve Avrupa'da sıklıkla canlı donörler kullanılmaktadır. Özellikle ülkemizde donör kaynağının yüzde 95'i canlı donördür. Organ bağışı azlığı nedeniyle kadavradan nakil oldukça azdır.
BÖBREK NAKLİ KİMLERE YAPILIR?
Böbrek nakli, son dönem böbrek yetmezliği olan bütün hastalara, ameliyat olmalarında bir sakınca yoksa yapılır. Böbrek nakli yapılan hastalar, ömür boyu bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullandığı için, bu ilacı kullanmasına engel teşkil eden hastalığı olan hastalara da böbrek nakli yapılamamaktadır.
Ameliyata engel bir durum yoksa, anestezi alabilecekse ve damarsal bir problem yoksa, bütün hastalarda en iyi tedavi seçeneği böbrek naklidir.
BÖBREK NAKLİ GEREKTİREN RAHATSIZLIKLAR NELERDİR?
Dünyada böbrek yetmezliğinin en sık görülen sebebi, hipertansiyon ve şeker hastalığıdır. Ülkemizde de diyalize giren hastaların çok büyük bir kısmını şeker hastaları ve hipertansiyon hastaları oluşturmaktadır. Bunun dışında böbreğin parankimini tutan primer hastalıklar da diyalize sebep olan hastalıklardır. Ayrıca ürolojik sebeplere bağlı kronik böbrek yetmezlikleri yaşanmaktadır.
Çocuklarda ise, idrar torbasından böbreklere idrar kaçması şeklinde olan hastalık, çocukların diyalize girmesine ve son dönem böbrek yetmezliğine en sık sebep olan hastalıktır.
BÖBREK NAKLİNİN KOMPLİKASYONLARI NELERDİR?
Böbrek nakli cerrahisi, ülkemizde son yıllarda gelişmiştir. Böbrek nakli ameliyatlarında çok nadir görülen komplikasyonlar vardır. Bunlardan en önemlisi ameliyat sonrası ameliyat bölgesinde görülen kanamadır. Karın içine dolan idrar olabilmektedir.
Yara yerinde bir takım enfeksiyonlar, yara yerinde ödemler veya yara yerinde fıtıklaşma olabilir. Ancak son dönemde bunlar oldukça az görülmektedir.
BÖBREK NAKLİ SONRASI NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
Böbrek nakli diğer ameliyatlara çok benzemez. Çünkü vücudumuzda yabancı bir organ vardır ve o yabancı organ yaşatılmaya çalışılmaktadır. Vücuda en ufak bir mikrop girdiğinde dahi vücut tepki gösterir, aynı şekilde yabancı organa karşı da vücut bir takım tepkiler göstermektedir. Bu tepkileri yenmek ve böbreği uzun süre yaşatabilmek için hastaların bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılmaktadır.
Bağışıklık sistemi baskılanan hastalarda, toplumda gözüken bazı hastalıklar daha ağır cereyan edebilir. Bundan dolayı hastalar ömür boyu bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullandıklarını unutmamalı ve ona göre yaşamalıdır. Hijyen konusunda çok dikkat etmeleri gerekir. Dişlerini düzenli fırçalamalı, tırnaklarını kesmeli, tuvalet alışkanlıklarını düzenli yapmalıdırlar. İlk 3 ayda toplum içerisine çok karışmamaları gerekmektedir. 3 aydan sonra bu kişiler genelde normal hayatlarına dönebilirler. Diğer önemli bir konu ise, hayat boyu kullanacakları bir ilaç olduğu için, doktorlarının dediklerini düzenli yapmaları ve kontrollere uymaları gerekmektedir.
BÖBREK NAKLİ KONUSUNDA YANLIŞ BİLİNENLER NELERDİR?
Böbrek naklinde bilinen ve halk içerisinde konuşulan birçok konu vardır. Bunlardan en önemlisi vericiye bir zarar olur mu anlayışıdır. Donör uygun seçilirse, gerekli testlerden geçilirse ve donör olduğuna karar verilirse, nakilden hiçbir zarar görmemektedirler.
Şeker hastalarının, Hepatit B ve C hastalarının nakil olamadığı sanılmaktadır. Bu hastalar da böbrek nakli olabilmektedirler.