BİZE ULAŞIN
Kanda yer alan eritrositler üzerlerinde birçok antijen türü bulundururlar. Sınıflandırma da bu antijen türlerine göre yapılır. Her insanda bulunan kan A, B, AB ve 0 olarak sınıflandırılır. Bu türlerden ayrı ve bağımsız olmak kaydıyla kandaki RH değeri pozitif ya da negatif olabilir. RH ifadesi kimyadaki rodyum elementinin simgesidir. Bu faktör eritrositlerin üzerinde yer alan özel bir tür proteindir.
Kişilerin kan grupları doğdukları andan öldükleri ana kadar asla değişiklik göstermez. Kan grupları tüm dünyada 0, A, B ya da AB şeklinde sınıflandırılmıştır. Ancak bu kan grupları pozitif ya da negatif olabilir. Genel olarak Rh değeri negatif olan kan grupları daha az ve daha zor bulunduğu bilinir.
Ülkemizin nüfusuna göre kan grubu dağılımı ağırlıklı olarak A Rh pozitiftir. A Rh pozitif kan grubunun ülkemiz nüfusundaki yüzde oranı kırka yakındır. En az görülen kan grubu ise yüzde bir oranı ile AB Rh negatif kan grubudur. Eğer bir kan grubuna çok fazla ve sıklıkla rastlanıyorsa o kan gurubuna olan ihtiyacın da fazla olduğu görülür. Ancak her an her türden kan grubuna ihtiyaç duyulabilmektedir. Kan gruplarının bulunma sıklıkları ve durumları ülkeden ülkeye de değişiklik gösterebilmektedir.
Acil durumda olan bir hastanın ihtiyaç duyduğu kanın sağlanabilmesi için kan veren kişinin kan grubunun kan verilecek kişinin kan grubu ile uyumlu olması gerekir. İhtiyacı olan hasta bizzat ya da yakınları tarafından kan merkezinden talepte bulunur. Bu talep doğrultusunda ve gönüllüler sayesinde hastaya kan sağlanır. Talepte bulunulan kan merkezleri, gönüllü şekilde kan bağışı yapmış olan kişilere ait kan örneklerini test ederek hangi kan grubu olduğunu tespit eder. Kan merkezlerinde bu işlemi yapan birim Gruplama Laboratuvarıdır. Her zaman acil ihtiyaç halinde değil kanın tazelenmesi gerektiği, mevcut kanın sağlıklı olmadığı durumlarda da kişiye kan takviyesi yapılabilmektedir.
Türkiye’de en zor bulunan kan grubunun AB negatif olduğu bilinmektedir. Dünya genelinde de bu durum benzerlik gösterir. En çok bulunan kan grubu O Pozitif en az bulunan kan grubu ise AB negatif kan grubudur. Az bulunan kan grubuna sahip kişiler acil durumlar ile karşılaşırlarsa ve kan takviyesi gerekirse önce aileden kişilerden destek beklenir. Çünkü zor bulunan bir kan grubu türüdür ve acil durumlarda ihtiyaç duyulması halinde bu kan grubuna sahip kişilere hemen ulaşılamayabilir. Kan gruplarının bulunma sıklıkları ve kolaylıkları en zordan en kolaya doğru şu şekilde sıralanabilir:
Kan ihtiyacı söz konusu olduğunda gönüllü olarak kan veren kişilerin kan ihtiyacı olan kişinin kan grubu ile uyumlu bir kan grubuna sahip olması önemlidir. Türkiye’de her yıl çeşitli sebeplerle ve ciddi oranlarda kan ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle bazı kişiler ve kurumlar düzenli olarak kan bağışında bulunur. Ancak yapılan bağışlar sonucunda elde edilen kanlar ihtiyaç sahiplerinin kan gruplarına uyumlu olduğu sürece kullanılabilir. Kan grupları arasındaki kan transferi durumu şöyledir:
