BİZE ULAŞIN
Ferti-Jin Kadın Sağlığı ve Yardımcı Üreme Teknikleri Merkezi Klinik Direktörü Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op.Dr. Seval Taşdemir, Mynet okurları için yazdı. Bebeğinizin sağlıklı olması için gebelik döneminde sigarayı mutlaka bırakmanız gerekir.
Hamile olduğumu düşünüyorum, hamileliğin belirtileri nelerdir?
Hamileliğin en önemli belirtisi adet gecikmesidir. Bunun yanı sıra bulantı, yorgunluk, göğüslerde hassasiyet, sık idrara çıkma da gebeliğin ilk dönemlerinde sık görülen yakınmalardır.
Altı ay önce doğum yapmama rağmen tekrar hamile olduğumu fark ettim. Tekrar bebek sahibi olmam için çok mu erken?
Hamilelik ve doğumdan sonra vücudun eski haline dönmesi zaman alır. Bebeğinizi emziriyorsanız adetleriniz doğumdan 6 hafta sonra başlayabilir ve tekrar gebe kalabilirsiniz. Doğumdan altı ay sonra tekrar gebe kalmak size fiziksel bir zarar vermez, fakat psikolojik olarak gebeliklerin arasının en az 2 yıl olması önerilir.
Adetim üç hafta gecikmesine rağmen doktorum 8 haftalık gebe olduğumu söylüyor. Bu nasıl olur?
Doktorunuz son adet tarihini referans alarak gebeliğinizin haftasını hesaplar ve yaklaşık doğum tarihini belirler. Döllenme ve gebelik son adet tarihinizden 2 hafta sonrasına denk gelen günlerdeki yumurtlama döneminde gerçekleşir. Buna rağmen kolaylık ve doğru olması açısından gebelik haftası hesaplanmasında son adet tarihi kullanılır.
Bebeğin cinsiyeti nasıl belirlenir?
Bebeğin cinsiyeti döllenme esnasında genetik olarak belirlenir. Kadınlar 2 tane X cinsiyet kromozomu, erkekler ise bir tane X bir tane de Y cinsiyet kromozomu taşır. Eğer yumurtayı döllemeyi başaran sperm X kromozomu taşıyorsa bebek kız, Y kromozomu taşıyorsa bebek erkek olur.
Sekiz haftalık hamileyim ve çok sık başım ağrıyor, ne yapmalıyım?
Gebeliğin ilk onaltı haftasında, kan damarlarında genişleme ve baş ağrısı görülür. Bu ağrıların bir kısmı dinlenme ile geçer. Baş ağrıları genellikle gebeliğin 3.ve 4.ayında kaybolur.
Tahmini doğum tarihi nasıl hesaplanır?
Gebelik son adet tarihinden itibaren 40 haftadır. Son adet tarihine 7 gün ekleyip 3 ay geri gidildiğinde tahmini doğum tarihi bulunabilir; son adet tarihi 5 Mart 2001 olan bir gebenin tahmini doğum tarihi 12 Aralık 2001'dir.
Kendimi çok yorgun ve uykulu hissediyorum, neden?
Bu hormonal ve damarsal değişikliklere bağlı olarak gebeliğin ilk dönemlerinde sık görülen bir durumdur. Bu yakınmalara sık olarak baş ağrısı da eşlik eder. Gebelik ilerlediğinde bu yakınmalar kendiliğinden geçer.
Gebelik testim pozitif fakat adetlerim çok düzensiz , yaklaşık doğum tarihini nasıl hesaplarım?
Adetleri düzensiz olan hastalarda yumurtlama ve döllenmenin ne zaman olduğunu tahmin etmek zordur. Gebeliğin büyüklüğü ve tahmini doğum tarihi son adet tarihine göre değil de ultrasonografik ölçümlere göre belirlenir.
İlk ultrasonografi ne zaman yapılmalı?
Beklenen adet günü geçtikten yaklaşık iki hafta sonra gebelik ultrasonografik olarak tespit edilir ve bebeğin gelişimi izlenir.
Bebeğimin kalp atışlarını duymaya ne zaman başlayacağım?
Bebeğin kalp atışları 10-12. haftalar arasında duyulmaya başlanır. Bebeğinizin kalp atışlarını hekiminiz Doppler cihazı veya Doppler ultrasonografi ile size dinletebilir.
İlk gebeliğim düşükle sonlandı. Tekrar düşük olmaması için ne yapmalıyım?
Gebeliklerin %20'i düşükle sonlanır. Gebeliğin ilk döneminde görülen düşükler genellikle genetik bozukluklara bağlı olur ve bunların önlenmesi mümkün değildir. Ayrıca bazı enfeksiyonlar, progesteron adı verilen hormonun eksikliği ve bağışıklık sistemindeki bozukluklar da düşüklere neden olabilir. Önceki gebeliği düşükle sonlanan kişilere gerekli incelemeler yapılmalı ve bu gebeler gebelikleri süresince doktor kontrolü altında olmalıdır.
Az miktarda lekelenmem (vajinal kanamam) oldu, acaba düşük mü yapıyorum?
Gebe kadınların hemen hemen yarısında gebeliğin ilk 8-12 haftasında lekelenme görülür. Bu gebeliklerin yarısı düşükle sonlanır. Ayrıca dış gebelikte de vajinal kanama görülebilir. Gerekli hormon tetkikleri ve ultrason incelemesi ile kanamanın nedeni ve gebeliğin devam edip etmediği anlaşılır.
Düşüğün bulguları nelerdir?
Vajinal kanama ve takiben kasıklardaki kramplar düşük habercisi olabilir. Uzun süren kanama ve kramplar çoğunlukla düşükle sonlanır. Bu bulgular saptandığında derhal doktorunuza başvurmanız gerekir. İstirahat ve doktorunuzun önereceği ilaçlar düşüğü önleyebilir.
Tekrarlayan düşük nedir?
Yirmici gebelik haftası öncesi ve bebeğin ağırlığı 500 grama ulaşmadan gerçekleşen 2 veya daha fazla sayıdaki düşüğe tekrarlayan düşük denir. Hamileliğin en sık görülen komplikasyonu düşüktür. Birçok kadın çok erken dönemde düşük yaptığından düşüğü ağır bir menstrual kanama zannederek fark edemeyebilir. Gebeliklerin %20'si düşükle sonlanır. Bu durum üreme çağındaki çiftlerin % 5'inde infertilite nedenidir.
Tekrarlayan düşüklerin tedavisi nedir?
Tekrarlayan düşüklerin tedavisi düşük nedenine bağlıdır. Rahimdeki anormallikler için cerrahi tedavi gerekebilir. Bu işlemler histeroskopik ve laporoskopik olarak yapılabilir. Progesteron eksikliğine bağlı düşüklerin tedavisinde progesteron hormonu verilerek başarılı sonuçlar alınabilir. Rahim ağzı yetmezliği düşünülen vakalarda gebeliğin 10.haftasında serklaj (rahim ağzına dikiş atma) işlemi uygulanır.
Bağışıklık sistemindeki bozukluklara bağlı düşükler nasıl tedavi edilir?
Annenin bebeğe ve plasentaya (bebeğin eşine) ait dokulara karşı gösterdiği anormal cevap sonucu düşükler gerçekleşir. Bebeğe ve plasentaya ait proteinlere karşı annede oluşan antikorlar kan yolu ile bebeğe ulaşır ve zarar verir. Normal gebeliklerde mevcut olan bloke edici faktörler bunu engeller. İmmunoterapi ile amaçlanan anne adayında, gelişen bebeği koruyabilmek için gereken bağışıklık sistemi cevabının oluşturulmasıdır.
İmmunoterapi aktif veya pasif yolla sağlanabilir.
Aktif İmmunoterapi (Aktif aşılama); baba adayından alınan kandan ayrıştırılan lenfosit adı verilen hücreler anneye verilerek bloke edici faktörlerin oluşması sağlanır. Bu tedavi ile birçok kadın sağlıklı çocuk sahibi olabilmektedir. Canlı doğum olasılığının artması yanında bu tedavi sonrası elde edilen gebeliklerde büyüme geriliği, erken doğum ve anomali riskinin de azaldığı gösterilmiştir. Bu aşının başarısı annede bloke edici faktörlerin oluşabilmesine bağlıdır. Hastaların %75'inde bu faktörlerin oluştuğu tespit edilmiştir.
Pasif İmmunoterapi (pasif aşılama);
intravenoz immunglobulin uygulaması (damar içine immunglobulin verilmesi) ile yapılır. Genellikle gebelik öncesinde başlanan tedaviye ayda bir kez olmak üzere gebeliğin 28.haftasına dek devam edilir.
Heparin ve bebek aspirini de özellikle pıhtılaşmaya neden olarak düşüğe yol açan bağışıklık sistemi bozukluklarının tedavisinde kullanılabilir.
Kan grubum Rh negatif, bu bir problem yaratır mı?
Kan grubu Rh negatif olan kadın kan grubu Rh pozitif olan bir erkek ile evli ise ve Rh pozitif bir bebek taşıyorsa kan uyuşmazlığı görülebilir. Kan grubu Rh negatif olan bir gebenin kan dolaşımına Rh pozitif kan (bebeğin kanı) karışırsa bağışıklık sistemi uyarılır ve oluşan antikorlar plasentaya geçer. Varolan gebelikte veya sonraki gebeliklerde bebeğe zarar verir. Bu durumun engellenmesi için gebelere 28.haftada RhoGAM adı verilen immünglobulin preparatı uygulanır. Düşüklerde de sonraki gebeliklerin sağlıklı olabilmesi için RhoGAM uygulanmalıdır.
Midem sürekli bulanıyor, bu bulantılar ne zamana kadar devam edecek?
Gebeliğin 8.haftasında başlayan bulantılar 16.haftaya kadar sürebilir. Gebelikte yükselen B-HCG hormonuna bağlı oluşan bulantı çoğul gebeliklerde daha fazla olur. Sık sık ve az yemek ile önlenebilen bulantılar sağlıklı bir gebeliğin göstergesidir.
-Aldığım vitaminler kusmama neden oluyor, bu normal mi?
Vitaminleri tok karnına veya yatmadan önce alırsanız mide bulantısını önleyebilirsiniz.
Trimester ne demek?
Gebelik süresi birinci, ikinci ve üçüncü (ilk, orta ve son) trimester olarak üç döneme ayrılır. İlk trimester ilk 12 hafta, ikinci trimester 12-24. haftalar arası ve üçüncü trimester de 24.haftadan doğuma dek olan dönemdir.
Vajinaya baskı ve sık idrara çıkma hissi normal mi?
Hamilelik döneminde rahim büyüyerek mesaneye baskı yapar. Bu da baskı hissine ve sık idrar çıkmaya neden olur. Bu durum gebeliğin ilk 12 haftasında devam ettikten sonra rahmin yükselmesi ile kaybolur fakat gebeliğin son döneminde tekrar görülür.
Sürekli kabız oluyorum ne yapmalıyım?
Kanda düzeyleri yükselen gebelik hormonları ve dietiniz buna neden olabilir. Bol sıvı alarak ve lifli besinlerden zengin beslenerek kabızlık önlenebilir.
İlk trimesterde kaç kilo almalıyım?
Tüm hamilelik boyunca 8-10 kg alınması sağlıklıdır. Bunun ilk trimestere düşen kısmı yaklaşık 2 kg'dır. Hamileliğin ilk üç ayında fazla kilo alan kadınlar genellikle gebeliğin sonuna dek istenenin üzerinde kilo alırlar.
Ben sağlıklı bir insanım. Sağlıklı bir bebek sahibi olmak için ne yapmalıyım?
Gebelik süresince sağlıklı ve dengeli beslenmek, sigara, alkol ve diğer zararlı maddelerden uzak durmak, düzenli olarak doktor kontrolüne gitmek sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmenize ve sağlıklı bir bebek sahibi olabilmenize yardımcı olur.
Bütün anneler bebeklerinin anormal olacağı hakkında endişeye kapılır mı?
Genellikle gebelerin çoğu doğuma dek zaman zaman anormal bir bebek sahibi olma endişesine kapılır. Majör doğum anomalilerinin görülme sıklığı % 3'tür.
Doğum kontrol hapı kullanırken gebe kaldım. Bebeğime bir zararı olur mu?
Doğum kontrol hapları düzenli kullanıldığında gebelik oluşmaz, çok nadir görülen bu durumda bebek için bazı riskler olsa da yapılan çalışmalar bu gebeliklerin diğer gebeliklere göre daha yüksek oranda anormal bebek doğumu veya düşük ile sonlanmadığını göstermiştir. Gebelik fark edildiği anda doğum kontrol hapı hemen kesilmelidir.
Hamile olduğumu fark etmeden biraz alkol aldım. Bebeğime bir zararı olur mu?
Gebelik henüz fark edilmeden alınan alkol bebeğe zarar vermez fakat gebelik döneminde alkol kullanımına kesinlikle son verilmelidir.
Şiddetli öksürüyorum. Doktorum göğüs röntgeni çektirmemi istedi. Çektirebilir miyim?
Gebelik döneminde çok gerektiğinde karnı çelik yelek ile koruyarak göğüs röntgeni çekilebilir.
Hamileyim ve şiddetli grip geçiriyorum. Ne yapmalıyım?
Soğuk algınlıklarını yatak istirahati yaparak, bol sıcak sıvı alarak, gerektiğinde doktorunuza danışarak alacağınız parasetamol türevi ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçları kullanarak daha hafif geçirebilirsiniz.
Bebeğimin hareket ettiğini ne zaman hissedebilirim?
Bebeğinizin hareketlerini 20.hafta civarında hissedebilirsiniz. Gebeliğin 24.haftasına dek bebeğin hareketlerini hissedemediyseniz mutlaka hekiminize başvurun.
Ultrason ile bebeğimin cinsiyeti ne zaman belli olur?
Bebeğinizin cinsiyeti deneyimli doktorlar ve gelişmiş bir ultrason cihazı ile 12. haftadan itibaren belirlenebilir. 20. haftadan sonra daha kesin olarak bebeğinizin cinsiyetini öğrenebilirsiniz.
Hamileyken seyahat etmek sakıncalı mıdır?
Hamileliğinizin son ayına kadar seyahat etmenizde bir sakınca yoktur, yalnız uzun süreli yolculuklarda sık sık kalkıp dolaşmak ve bol sıvı almak yararlı olur.
Hamileyken kahve içmeyi bırakmalı mıyım?
Fazla miktarda kahve içmenin düşüklere, erken doğuma ve düşük doğum ağırlıklı bebeklere neden olduğunu gösteren çalışmalar vardır. Gebelik döneminde günde bir iki fincandan fazla kahve içilmemesi önerilir.
Hamileyken günlük rutin egzersiz programımı değiştirmeli miyim?
Ağır ve tehlikeli egzersizler yapmadığınız sürece günlük egzersiz programınıza devam edebilirsiniz. Yorgunluk hissettiğinizde egzersiz yapmaya ara vermelisiniz. Karnınıza zarar verebilecek ve dengenin gerekli olduğu egzersizlerden kaçınmalısınız.
Hamileyken saçlarıma perma yaptırabilir miyim?
Perma ve boya için kullanılan maddelerin hamilelikteki etkileri pek bilinmemektedir. Hayvan deneylerinde herhangi bir anomali artışı saptanmamasına rağmen insanlar üzerinde yapılan çalışmalar yoktur.
Hamileyken bilgisayar kullanmak zarar verir mi?
Bilgisayar kullanırken yayılan ışınlardan etkilenmemek için bilgisayardan 50 cm uzakta oturmak gerekir. Bu cihazlar arka ve yanlarından daha fazla ışın yaydıkları için kullanmadığınız diğer cihazlardan da 1 metre uzakta oturmaya özen gösterin.
Dişlerime dolgu yaptırmam gerek. Hamilelik sırasında yaptırabilir miyim?
Tıbbi açıdan gerekli ise dolgu yapılmasında bir sakınca yoktur, bu sırada kullanılan lokal anestezik maddeler bebeğe zarar vermez. Fakat kozmetik amaçlı işlemlerin gebelik sonrasında yapılması önerilir.
Hamile kaldığımdan beri saçımda değişiklikler görüyorum. Saçlarım hamilelikten sonra yine eski halini alacak mı?
Hamilelik döneminde artan hormonlara bağlı olarak saçlarda dökülme görülebilir. Bu durum hamilelik sonlandıktan sonra düzelir ve saçlar eski sağlığına kavuşur.
AFP testi nedir?
Alfafetoprotein (AFP ) bebeğin karaciğerinden salgılanan ve annenin dolaşım sistemine geçen bir proteindir. Bu protein düzeyinin normalin altında veya üstünde olması bebekteki bazı anomalilerin göstergesi olabilir. Bu test gebeliğin 16-18. haftalarında yapılmalıdır.
Amniyosentez nedir?
Amniyosentez bebeğin içinde yüzdüğü sıvıdan örnek alınarak incelenmesi için yapılan bir işlemdir. Otuzbeş yaş üstündeki anne adaylarında, riskli gebeliklerde ve AFP testinin sonucunun normal olmadığı durumlarda bu işlem yapılır. Sıvıdan yapılan incelemelerle bebekteki genetik bozukluklar tespit edilir.
Rahim içi araç varken gebe kaldım ne yapmalıyım?
Gebelik tespit edildiğinde spiral rahimde aşağı yerleşimli ise çıkartılabilir. Eğer rahim içinde yukarı yerleşimli ise çıkartılmaz, gebeliğe bir zararı yoktur.
Dış gebelik teşhisi konan bir arkadaşım var. Ara sıra sağ kasığımda ağrı oluyor. Dış gebelik mi var?
Dış gebelik tüm gebeliklerin %1-2'sinde görülür. Dış gebelik öyküsü, geçirilmiş enfeksiyon veya cerrahi işlem varsa risk %5-10'a yükselir. Kasık ağrısı ve kanamanız varsa doktorunuza başvurmalısınız.
AIDS testi ve hepatit (sarılık ) testi yaptırmalı mıyım?
Kolay bulaşan bir hastalık olmadığı için eğer kan transfüzyonu, şüpheli cinsel ilişki ve ilaç bağımlılığı gibi risk faktörleri yoksa AIDS testi yaptırmanıza gerek yoktur. Fakat ülkemizde oldukça yaygın olan ve gebelikte bebeğe de bulaşabilen Hepatit B enfeksiyonu için testler yapılmalıdır. Anne taşıyıcı ise bebekte enfeksiyon oluşmasını engellemek için doğum sonrası gerekli serum ve aşılar yapılır.
- Hangi laboratuvar testleri mutlaka yapılmalı?
Hamilelik döneminde idrar testi, kan grubu tayini, kansızlığın tespiti için kan sayımı, Hepatit B, Rubella (kızamıkçık), Sifiliz (frengi), Toksoplazma, Herpes vb. gibi bazı enfeksiyonları araştıran testler yapılmalıdır.
- Hamile kaldıktan sonra cildim bozuldu. Ne yapmalıyım?
Hamileliğin ilk döneminde yükselen hormonlara bağlı ciltte değişiklikler görülür. Vücudunuz bu hormonlara alıştıktan sonra cildiniz düzelir.
- Hamileliğim sırasında vücudumda çatlaklar oluşmaması için ne yapmalıyım?
Cildinizin yapısına göre gerilmeye bağlı çatlaklar oluşabilir. Cildinizde çatlakların oluşmasını kesin olarak engelleyen herhangi bir ürün yoktur. Cildin nemli tutulmasını sağlayan kremler çatlak oluşumunu engellemede yararlı olabilir.
İKİNCİ 3 AYLIK DÖNEM
- Karnımın ortasında oluşan koyu çizgi kalıcı mı?
Özellikle açık tenli kadınlarda gebelikte artan hormonlar meme ucunda koyulaşmaya, karnın ortasında koyu renkli çizgi belirmesine ve yüzde lekelenmelere neden olur. Güneşe maruz kalındığında artan bu lekeler ve koyulaşmalar engellenemez. Genellikle doğumdan sonra kaybolur.
- Vajinal akıntım arttı, ne yapmalıyım?
Vajinal akıntı hamilelik sırasında en sık yakınmalardan biridir. Vajinal akıntının rengi ve kokusu önemlidir. Eğer akıntı şeffafsa, kötü kokulu değilse ve kaşıntı yoksa enfeksiyon düşünülmez. Bu akıntı yükselen hormonlara bağlıdır. Pamuklu iç çamaşırları kullanılması ve temizliğe dikkat edilmesi önerilir. Akıntı sarı renkli, kokulu ise ve kaşıntı eşlik ediyorsa enfeksiyon düşünülerek hekime başvurulması ve gerekli tedavinin yapılması önerilir.
- Karnım ne zaman büyüyecek?
İlk gebelikte 16.haftadan itibaren karnın alt kısmında şişlik belli olmaya başlar. Daha sonraki gebeliklerde karın kaslarındaki ayrılmalardan dolayı gebelik biraz daha erken, 12-14.haftalarda belli olmaya başlar.
- Evimize boya yaptırmayı düşünüyoruz zararlı mı?
Ev boyandıktan sonra çok iyi havalandırılırsa zararlı olmaz. Bu ev temizliğinde kullanılan kimyasal maddeler için de geçerlidir. Eğer mesleğinizden dolayı bu maddelere sürekli maruz kalıyorsanız hamilelik döneminde kendinizi ve bebeğinizi korumak için bunlardan kaçınmalısınız.
- Evimde iki tane kedim var. Hamileliğim sırasında problem yaratır mı?
Kediler Toksoplazma gondi olarak adlandırılan ve toksoplazmozis hastalığına yol açan paraziti taşır. Hamilelik döneminde bu parazit alınır ve bebekte enfeksiyon oluşursa, zeka geriliğine, körlüğe ve diğer bazı anormalliklere yol açar. Bu parazit kedi dışkısı ve iyi pişmemiş etler ile bulaşır. Bu parazitle karşılaşan kişiler genelde enfeksiyonu fark etmeden hafif bir grip gibi atlatırlar. Çiğ et yemekten kaçınmak, çiğ etle temas ettikten sonra ağzı ve gözleri ellememek, sebze ve meyveleri çok iyi yıkamak, kedi dışkısı ile temas edileceğinde eldiven kullanmak gibi basit önlemler ile bu enfeksiyondan korunulabilir.
- Suni tatlandırıcı (Nutrasweet) kullanabilir miyim?
Düşük dozlarda alındığında zararlı olmadığı düşünülür. Nutrasweet içeren diet gazlı içeceklerden günde bir adet tüketilmesinin zararlı olmadığı düşünülmektedir.
- Sıcak banyo sakıncalı mı?
Sıcak su vücut ısısını arttırarak zararlı olabilir. Ilık su ile alınacak banyonun hiçbir zararı yoktur.
- Arabada emniyet kemeri takmam sakıncalı mı?
Arabada mutlaka emniyet kemeri kullanmak gerekir. Emniyet kemeri kullanmadığınız zaman bir kaza olursa karnınız direksiyona çarpar ve pelvis kemiklerinde kırık oluşur, plasenta (bebeğin eşi) rahimden ayrılarak bebeğin kaybedilmesine neden olabilir. Karnınız büyüdükten sonra kemeri rahmin aşağısında, pelvik kemiklerin hemen üzerinde kullanmak gerekir.
- Hamileliğim sırasında güneşlenebilir miyim?
Çok dikkatli olarak, kısa süre ve koruyucu kremler kullanarak güneşlenilebilir. Güneş ışınlarının derideki lekelenmeleri arttırdığı unutulmamalıdır.
- Hamileliğim sırasında sakıncalı olan sporlar var mı?
Dengenin önemli olduğu jimnastik, dağcılık ve benzeri sporlardan kaçınılmalıdır. Rahminizin büyümesine bağlı olarak vücudunuzun ağırlık merkezi değişir ve dengenizi kaybedebilirsiniz. Çarpışma riski olan her spordan da uzak durulmalıdır.
- Tükürüğümün arttığını hissediyorum. Bu normal mi?
Fitalizm olarak adlandırılan bu durum artmış tükürük salgısından, azalmış mide hareketlerinden ve mide bulantısına bağlı görülen yutma güçlüğünden kaynaklanabilir. Gebeliğin ilk döneminde daha sık görülür ve gebelik ilerledikçe azalır.
- Doktor kontrolüne daha sık gitmeye ne zaman başlamalıyım?
Yirmisekiz haftadan sonra doktor kontrolleri sıklaşır. Her 2-3 haftada bir kontrole gitmek gerekir. Otuzaltıncı haftadan itibaren her hafta doktor kontrolüne gitmek gerekir.
- Bazen kasıklarımda çok şiddetli ağrılar hissediyorum, neden?
Dış gebelik ihtimali olmadığı zaman bu ağrıların round ligament adı verilen bağın gerilmesinden kaynaklandığı düşünülür. Ağrı genellikle sol tarafta daha çoktur, çünkü rahim sağa doğru hareket ederek soldaki ligamentin gerilmesine neden olur. Ağrı dinlenince azalır. Hamilelikte görülen ağrıların nedeni mutlaka hekim tarafından araştırılmalıdır. Apandisit, yumurtalıkların dönmesi ve plasentanın ayrılması da ağrıya yol açar.
- Anaokul öğretmeniyim, hamilelik sırasında beşinci hastalık geçirmek zararlı mı?
Parvo virüs adı verilen virusun yol açtığı bir enfeksiyon olan beşinci hastalık hamilelik döneminde geçirildiğinde bebeğe zararlı olabilir. Bu virus kırmızı kan hücrelerini parçalayarak zarar verir ve gebeliğin ilk döneminde geçirildiğinde düşüğe neden olabilir. Bu enfeksiyon doğumsal anomalilere yol açmaz. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde enfeksiyon alınırsa 6-8 hafta süresince her hafta ultrasonografik takipler ile bebek değerlendirilerek bebeğin etkilenip etkilenmediği tespit edilir. Bebeğin enfeksiyonu aldığı vakalar kan transfüzyonu (kan verilmesi) ile tedavi edilebilir.
- Hamilelik sırasında aşı yaptırabilir miyim?
Özellikle hamileliğin ilk üç ayında tüm aşılardan kaçınmak gerekir. Kızamık, kızamıkçık ve kabakulak gibi canlı virüs aşıları yaptırmaktan hamile kalmadan üç ay öncesinden itibaren hamilelik döneminde kaçınılmalıdır. Ölü bakteri aşıları salgınlarda ve gerekli olduğu zaman yapılabilir. İnaktive edilmiş virüs aşıları da gerekli olduğunda kullanılabilir. Kuduz riski veya hepatit riski olan durumlarda gebeler aşılanmalıdır. Gelişmekte olan ülkelerde tetanus aşısının uygulanması önerilir.
- Ara sıra çarpıntı ve nefes darlığı hissediyorum, normal mi?
Büyüyen rahim derin nefes almayı güçleştirir. Kalp atım hızı da gebelik döneminde artar. Kahve içilmesi, pozisyon değişiklikleri ve yorgunluk çarpıntıya neden olabilir. Bu şikayetler dinlenince kısa sürede geçer.
- İlk hamileliğim sırasında tansiyonum yükselmişti, ikinci gebeliğimde de bu durum tekrarlar mı?
Hamilelikte tansiyon yükselmesinin çeşitli nedenleri vardır. Pre-eklempsi denilen durumda tansiyon yüksekliğinin yanında özellikle ellerde, bacaklarda ve yüzde ödem (şişlik) de vardır. İdrarda protein tespit edilebilir. Bu durum doğum sonrasında düzelir. İlk gebeliğiniz sırasında pre-eklempsi geliştiyse sonraki gebeliklerinizde gelişme riski % 10-15 'tir.
- Bacaklarımda oluşan mor çizgiler nelerdir?
Örümcek ağı görünümündeki mor lekeler varistir. Bu lekeler artmış östrojen düzeyleri ve artmış damar içi basınca bağlı oluşur. Hamilelerin bir çoğunda görülür. Bazı kadınlarda ayak ve bacaklardaki damarlarda da şişlik ve ağrı oluşur.
- Ellerimde şişlik ve karıncalanma oluyor normal mi?
Ellerde ödeme (su toplanmasına) bağlı olarak karıncalanma hissedilir. Ellerin yukarı kaldırılması ve suya sokulması ile bu yakınmalar azalabilir.
- Hamileliğim sırasında tırnaklarıma oje sürebilir miyim?
Ojelerde sabitleştirici olarak formaldehid denen kimyasal kullanılır, bu maddenin tırnaklardan emilimi fazla olmaz fakat ojenin iyi havalandırılan bir odada sürülmesi önerilir.
- Ara sıra burnum kanıyor, daha sık olarak da dişlerimi fırçalarken diş etlerimde kanama oluyor, ne yapmalıyım?
Artmış damarlanmaya ve artan kan miktarına bağlı olarak bunlar görülür. Kanama bozuklukları olmayan hastalarda önemli değildir.
- Geceleri çok sık rüya ve kabuslar görüyorum, doğal mı?
Hamilelikte artan hormon düzeylerine ve bebekle ilgili kaygılara bağlı olarak kabusların görülmesi normaldir.
- Hangi tarafıma yatarak uyuduğum önemli mi?
Hamilelik sırasında sol tarafın üzerine yatılması önerilir. Birçok kadın sabah uyandığında sırtüstü yatar durumda olduğunu ve bunun bebeğe zararlı olup olmadığını merak eder. Yatarken arkanızı bir yastıkla desteklemeniz sırtüstü pozisyona gelmenizi engeller. Bazı kadınlar sırtüstü pozisyonda yattıklarında karındaki damarların sıkışmasına bağlı olarak ani kan basıncı düşmesi ile kendilerini bayılacakmış gibi hisseder. Tekrar yana yatıldığında bu yakınmalar geçer.
- Doktorum bebeğimin hareketlerini saymamı istedi. Bebeğin hareketlerini her saat saymalı mıyım?
Hayır, her bebeğin kendine göre bir günlük ritmi vardır, günün belli saatlerinde bebek daha aktif olabilir. Gebeler bebeklerinin daha çok hareket ettiği zamanları bilir. Bu saatlerde bebeğin hareketlerine dikkat edilerek her zamankinden bir farklılık varsa doktora haber verilmesi gerekir.
