BİZE ULAŞIN
Prof. Dr. Canan Karatay sağlık konusunda yaptığı uyarıları ve önerileriyle dikkat çekiyor. Stres ve kaygıya karşı doğal çözüm yollarını aktaran Karatay, böyle bir durumda nelere dikkat edilmesi gerektiğini de anlattı. Ünlü profesör, insan sağlığının en büyük düşmanlarından olan stresin oluşumunda en önemli etkenin uykusuzluk olduğunu belirtti.
Stresin tetiklenmesinde genellikle göz ardı edilen çok önemli etkenler var. Onları şöyle sıralayabiliriz, eğer uykusuzsanız, o zaten vücut için çok büyük bir strestir. Gün boyu bunun acısını çekersiniz. Uyku çok önemli. Uyuyabilmek için melatonin hormonu gerekiyor. Melatonin hormonunun dengesi bozulursa uyuyamazsınız. Bu hormonun dengesini bozan da şekerdir, insülin yüksekliğidir ve kortizol hormonudur. Onun için şeker en tatlı zehirdir. Şeker dediysem, bunlar sadece tatlılar değil vücuda girdiğinde şeker olan tahıl, un, ekmek gibi gıdalardır.
İnsan vücudu için en önemli streslerden biri ağır spordur. Eğer deli danalar gibi koşuyorsanız, vücut geliştirme yapıyorsanız stres hormonu kortizol salgılanır. Bu hormon ne yapar? İnsülin direncini yükseltir, sizi şeker hastası yapar. İşte vücuttaki stres bu. Onun için sakin yürüyün, yavaş yavaş yürüyün. Araştırmalar günde 20 dakika yavaş tempoda yürümenin, antidepresanlardan çok daha faydalı olduğunu göstermektedir.
Akıllı binalarda pencereler açılmıyor. Klimalar var. 20’nci katta oturmak stres kaynağı. Bahçeli evler sağlıklı. Bizim zamanımızda gecekondular vardı. Tek katlı bahçe içinde evler vardı. Biz çocukluğumuzdan bu yana hep bahçelerde büyüdük.
Stresi azaltmada güneş çok faydalı, gün ışığı çok önemli. Yazın günler uzun olduğu için herkes daha mutlu. Kuzey ülkelerinde geceler çok uzun sürer. O zaman stres de artar. Bu bilimsel olarak ispatlanmıştır.
Doğa ile iç içe olduğunuz, doğayı tanıdığınız zaman bilin ki stres daha az olacaktır. Gün doğuşunu, batışını seyretmek, gökyüzünü, Ay’ı tanımak. Bunlar doğal antidepresanlardır.
Mesela bir hanım denize girerken güneş koruyucu sürüyor. ‘En iyi firmanın, en lüks kremi olsa bile o koruyucuyu içebilir misiniz?’ diye soruyorum size. O krem vücudunuz tarafından emiliyor veya deterjanı soluyorsunuz, akciğerlerinizde kana karışıyor. Süt veren anne o kremden kullanıyor, cildinden emiliyor. Sütünden bebeğine geçiyor. O bebek daha 2-3 aylık. Yazık günah daha karaciğeri gelişmemiş.
‘Stresim var’ diye illa antidepresan almaya gerek yok. İlaçlar da stresi artırıyor. Bu ilaçlar uzun süre kullanıldıklarında beyni de bozuyor. Acil durumlarda kısa süreli alınabilir ama sürekli olmaz. Maalesef bugün 12 yaşındaki çocuklara bile veriyorlar.
Beslenme stresle başa çıkmada çok önemli. Yoğurt çok önemli. En doğalı sirke. Ev sirkesi, ev turşusu, ev yoğurdu, doğal kelle paça ve kemik suyu. Vücutta biriken ağır metalleri atmayı sağlıyor bunlar. Vücut asitse eğer, asit vücutta stres daha çok olur.
Bağırsak sağlığı stressiz bir yaşam için çok önemli. Bağırsakları ve vücudu alkali kılmamız lazım. Bağırsaklardaki dost bakterileri korumamız lazım. Su içmek de çok önemli.
Topraktan çıkan besinlerde artık mineral kalmadı. Çünkü topraklara o kadar tarım zehri sıkıldı ki bunlar vücutta bağırsak florasını bozup stresi başlatan faktörler. Aynı şekilde evlerde kullanılan deterjanlar, yumuşatıcılar, çamaşır suları. Hepsi bir faktör.
Sevdiklerinizle birlikte olmak, sıkıntılarınızı onlarla paylaşmak en önemlisi onlara sarılmak stresi önler. Kadınlar ve erkekler gerek özel gerekse iş hayatından dolayı; çocuklar da özellikle sınav sistemi nedeniyle yoğun stres altında. Çalışma yerlerindeki mobingler çok stres yaratıyor. Bilhassa kadınlara çok baskı yapılıyor. Çocukların ise imtihan stresi var. Hepsi ilkokuldan itibaren imtihanla karşı karşıya. Sınav dünyanın en gereksiz olayı. İnsanların çocukluk ve gençliklerini yaşamaları lazım. Ben çok üzülüyorum. Doğayı tanımıyorlar. Annelerinin ellerinden tutup AVM’lere gidiyorlar. Spor salonlarına, dershanelere gidiyorlar. Doğadan tamamen uzaklar. Bence en büyük stres budur.
İyi bir müzik dinleyin. Ben özellikle stresli durumlarda mutlaka klasik müzik dinlerim. Hastanede de Mozart dinleyerek hasta bakarım. Mozart stresimi çok azaltır. Tabii bizim kendi müziğimiz de var. Halk müziğimiz, halk danslarımız çok önemli.
