Aşırı kilolar, anne olmaya engel midir?

Çoğu kadın, anne olmayı yaşamın en büyük hediyesi olarak görüyor. Fazla kiloları nedeniyle mutlu bir yuva hayaline ulaşamayan anne adayları açısından ise obezite cerrahisi, adeta yeni bir hayatın anahtarı… Bu nedenle çoğu hasta, obeziteden kurtulmayı yeniden doğmak olarak tanımlıyor. Obezite cerrahisi alanındaki başarısıyla tanınan Doç. Dr. Halil Coşkun, aşırı kilolardan kurtulmak ve anne olmak isteyenlerin izlemesi gereken yolu anlattı.

-Her geçen gün şişmanlıyor muyuz? Dünyada ve ülkemizde obezite konusunda durum nedir?

-İşlenmiş gıdaların ucuz ve ulaşılabilir hale gelmesi, dünyada yetersiz beslenme sonucu yaşamını kaybedenlerin sayısını büyük ölçüde azalttı. Öte yandan aşırı beslenme ve buna bağlı gelişen hastalıklar sonucu yaşanan ölümler artmış durumda. Obezite oranları gelişmiş ülkelerin yanı sıra orta ve düşük gelirli ülkelerde de yükseliyor. Şişmanlık, en az kanser türleri kadar büyük bir tehlike yaratıyor ve ciddi rakamlara ulaşan sağlık harcamalarına neden oluyor. Fazla kilolara eşlik eden sağlık sorunlarını kalp hastalıklarından diyabete, eklem rahatsızlıklarından solunum sistemi problemlerine kadar uzanan bir liste olarak sıralayabiliriz. Ülkemizdeki duruma baktığımızda ise TÜİK’in 2014 yılı verilerine göre her 5 kişiden birinin aşırı kilolu olduğunu görüyoruz. Erkek nüfusunun yüzde 15,3’ü, kadınların ise yüzde 24,5’i obez tanımının içerisinde yer alıyor.

-Aşırı kilolar, anne olmaya engel midir?

-Öncelikle aşırı kilonun tanımını yapmamızda yarar var. Vücut Kitle İndeksi değeri 30’un üzerinde olanlar, tıbbi olarak obez ya da aşırı kilolu olarak kabul edilir. Obeziteye çoğu zaman çeşitli sağlık sorunları eşlik eder. Kişinin diyabet, kalp hastalıkları, tansiyon gibi rahatsızlıklarının olması hem anne adayı hem de bebek için doğumu çok daha riskli bir hale getirecektir. Kilo nedeniyle merdiven çıkmakta zorlanan ya da uyku apnesi yaşayan bir kadın da öncelikle sağlığına kavuşmayı ister. Aşırı kilo sadece estetik bir problem değil, mutlaka tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunudur. Anne olmaya engel olabileceği gibi özgüven ve sosyal izolasyon gibi faktörler düşünüldüğünde baba olmaya da engel olabilir.

Kilolarını bir aile kurmasının önünde engel olarak gören, sağlık sorunları nedeniyle hamileliği erteleyen ya da ilk doğumunda aldığı kilolar nedeniyle ikinciye cesaret edemeyen farklı öykülere sahip hastalarımız var. Tedavinin ardından hayatlarını çoğunlukla yeniden doğmak olarak tarif ediyorlar. Bedenleri, sağlık durumları, hayat tarzları büyük ölçüde değişiyor ve bebek sahibi olmak isteyenler için yaşamlarında yer açılıyor.

-Obezite nasıl tedavi edilir?

-Kilo kaybı sağlamak için diyet, egzersiz, yaşam tarzı değişikliği, ilaç tedavisi gibi çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Bu yollar denenmiş ve bir sonuç alınamamışsa endokronoloji uzmanı tarafından yapılacak incelemelerle kilo vermeye engel bir durum olup olmadığı incelenir. Kişinin durumu ve var olan hastalıkları da değerlendirilerek obezite cerrahisi uygulamalarını da içeren bir tedavi planı oluşturulur. Obezite cerrahisini, Vücut Kitle İndeksi 40’ın üzerinde olanlarda ya da Vücut Kitle İndeksi 35-40 arasında olup hipertansiyon, uyku apnesi gibi yan hastalıkları bulunanlarda tercih ediyoruz. Tüp Mide, Gastrik Bypass ve Mide Balonu gibi cerrahi uygulamalarla yüz güldüren sonuçlar alıyoruz. Kilo kaybıyla birlikte Tip 2 Diyabet, Kolesterol, Karaciğer Yağlanması ve Hipertansiyon gibi kiloya bağlı sağlık sorunlarında da iyileşme sağlanıyor.

-Anne olma hayali kuranlar, obezite tedavisinin ardından nasıl bir yol izlemeli?

-Kalıcı bir etki sağlanabilmesi için hastanın ameliyat sonrasında uzman bir ekip tarafından düzenli olarak takip edilmesi gerekir. Hasta, beslenme ve egzersiz açısından yeni bir yaşam tarzına geçmeze kilo almaya başlayabilir. Hamilelik sürecini de kilo alma zamanı diye esnek davranılabilecek bir zaman olarak değerlendirmemek gerekir. Obezite cerrahisinin ardından gebe kalmak isteyen hastalarımıza 18 ay beklemelerini tavsiye ediyoruz. Beslenmede önemli bir değişik olduğu için verilen kilonun sabitlenmesi vücudunun yeni bir dengeye kavuşması için bu süre gereklidir. Ameliyat sonrasında kadınlarda B12, demir, kalsiyum ve D vitamini eksiklikleri görülebilir. Annenin ve bebeğin yeterli besini alabilmesi çok önemli… Kilo kaybının hızlı olduğu dönemde gebe kalmaktan özellikle kaçınmak gerekir. Gebelik zamanının belirlenmesi için mutlaka doktorunuza danışmanız tavsiye edilir. Gebelik boyunca da doktor ve bariatrik diyetisyen kontrolünde olmak sezeryan ihtiyacını azaltacaktır.

Kilolu anne adayları hamilelikte nasıl beslenmelidir?