Hematokrit nedir? Kanda HCT düşüklüğü neden olur?

Mustafa Berk Dabanca

30.09.2023 04:15

Listeye Ekle

Hematokrit (HCT) kandaki hücrelerin ve plazmanın yüzdesini ölçen bir kan testi sonucu olarak tanımlanır. Bu test, kandaki hücre yoğunluğunu belirlemek için kullanılır ve genellikle "HCT" veya "Hematokrit" olarak adlandırılır. Düşük HCT değerleri anemi veya başka sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Tedavi altta yatan nedenin belirlenmesi ve uygun önlemlerin alınmasıyla mümkün olur.

Hematokrit nedir? Kanda HCT düşüklüğü neden olur?

İçindekiler

HCT nedir?
HCT düşüklüğü ne anlama gelir?
HCT düşüklüğü hangi hastalıklara yol açar?
HCT düşüklüğüne ne iyi gelir?

HCT değeri kanın ne kadarını hücreler ve ne kadarını plazma olarak taşıdığını gösterir ve bu vücudun oksijen taşıma kapasitesi hakkında önemli bilgiler sağlar. HCT eritrositlerin (kırmızı kan hücreleri) yoğunluğunu ölçer. Normal bir HCT seviyesi erkeklerde ve kadınlarda farklılık gösterebilir çünkü cinsiyet, yaş, hamilelik gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Genel olarak düşük HCT seviyeleri anemi (kansızlık) veya başka bir sağlık sorunu belirtisi olabilir.

HCT nedir?

HCT hematokritin kısaltmasıdır. "Hematokrit nedir?" sorusuna şu yanıtı verebiliriz: Hematokrit, kırmızı kan hücrelerinin hacminin, toplam kan hacmine oranını ifade eden bir değerdir. Kırmızı kan hücreleri, oksijeni dokulara taşıyan hücrelerdir. Hematokrit değeri genellikle bir yüzde olarak ifade edilir ve cinsiyete göre değişebilir. Kadınlarda normal kabul edilen değer %35-45 arasında değişkenlik gösterirken erkeklerde bu rakam %39-50 arasındadır.

"Tam kan sayımında HCT nedir?" sorusu ise şu şekilde cevaplanabilir: Tam kan sayımı sonuçlarında HCT (Hematokrit) değeri kanın hücrelerle dolu olan bölümünün toplam kan hacmine oranını ifade eder. HCT kanın yoğunluğunu ve kırmızı kan hücrelerinin oranını belirlemek için önemli bir ölçüttür. HCT seviyesini etkileyebilecek faktörler şunlardır:

Yaş ilerledikçe HCT seviyeleri yükselir.
Kadınlarda HCT seviyeleri erkeklere göre daha düşüktür.
Hamilelik sırasında HCT seviyeleri yükselir.
Bazı ilaçlar HCT seviyesini etkileyebilir.
Bazı tıbbi durumlar HCT seviyesini etkileyebilir.

HCT düşüklüğü ne anlama gelir?

HCT düşüklüğü kandaki kırmızı kan hücresi sayısının azalması anlamına gelir. Kırmızı kan hücreleri oksijeni dokulara taşıyan hücrelerdir. HCT düşüklüğü vücudun dokularına yeterli oksijen taşınamaması anlamına gelir. HCT düşüklüğünün birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:

Anemi: Anemi, kandaki kırmızı kan hücresi sayısının veya hemoglobin seviyesinin azalması durumudur. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıyan kısmıdır.
Kan kaybı: Kan kaybı, kandaki kırmızı kan hücresi sayısını azaltır. Kan kaybı, kaza, yaralanma, ameliyat veya bazı tıbbi durumlar nedeniyle olabilir.
Kronik hastalıklar: Bazı kronik hastalıklar, kırmızı kan hücresi üretimini azaltabilir. Bu hastalıklar arasında böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği ve kanser yer alır.
İlaçlar: Bazı ilaçlar, kırmızı kan hücresi üretimini azaltabilir. Bu ilaçlar arasında kemoterapi ilaçları, bazı antibiyotikler ve bazı ağrı kesiciler yer alır.

HCT düşüklüğü aşağıdaki belirtilere neden olabilir:

Yorgunluk
Halsizlik
Soluk cilt
Baş ağrısı
Düzensiz kalp atışları
Nefes darlığı

HCT düşüklüğü hangi hastalıklara yol açar?

HCT düşüklüğü vücudun dokularına yeterli oksijen taşınmasına neden olur. Bu durum aşağıdaki sağlık sorunlarına yol açabilir:

Yorgunluk: HCT düşüklüğü vücudun dokularına yeterli oksijen taşınamaması nedeniyle yorgunluk ve halsizliğe neden olur.
Soluk cilt: HCT düşüklüğü cildin soluk görünmesine neden olur.
Baş ağrısı: HCT düşüklüğü baş ağrısına neden olabilir.
Düzensiz kalp atışları: HCT düşüklüğü kalp atışlarının düzensiz olmasına neden olabilir.
Nefes darlığı: HCT düşüklüğü nefes darlığına neden olabilir.

HCT düşüklüğü aşağıdaki ciddi sağlık sorunlarına da yol açabilir:

Kalp hastalığı: HCT düşüklüğü, kalp krizi ve inme riskini artırabilir.
Ciddi enfeksiyonlar: HCT düşüklüğü, enfeksiyonlara karşı savunmayı zayıflatarak ciddi enfeksiyonların gelişmesine neden olabilir.
Görme sorunları: HCT düşüklüğü, görme sorunlarına neden olabilir.

HCT düşüklüğüne ne iyi gelir?

HCT düşüklüğüne iyi gelen şeyler altta yatan nedene bağlıdır. Anemi nedeniyle HCT düşüklüğü varsa anemi tedavisi uygulanır. Kan kaybı nedeniyle HCT düşüklüğü varsa kan kaybının kaynağı tedavi edilir. Kronik hastalıklar nedeniyle HCT düşüklüğü varsa kronik hastalık tedavisi uygulanır. İlaçlar nedeniyle HCT düşüklüğü varsa bu ilaçların dozu azaltılabilir veya değiştirilebilir. "HCT nasıl yükseltilir?" sorusu için HCT düşüklüğüne iyi gelen bazı genel şeyler şunlardır:

Yeterince demir, folat ve B12 vitamini alın. Bu besinler kırmızı kan hücresi üretimi için gereklidir.
Yeterince sıvı alın. Yeterince sıvı almak kan hacmini artırmaya yardımcı olabilir. Yeterince sıvı almak için günde en az 8 bardak su içilmesi önerilir.
Yüksek tansiyon ve kalp hastalığı gibi risk faktörlerini kontrol edin. Bu risk faktörleri, HCT düşüklüğüne neden olabilir.

Yüksek tansiyon ve kalp hastalığı gibi risk faktörlerini kontrol etmek için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsenmesi önemlidir. Bu düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve stresi yönetmeyi içerir.