BİZE ULAŞIN
Jennifer Russo
Aşırı yemeniz uyku bozuklukları ile karşılaşmanıza neden olabilir mi? Uyandığınızda kendinizi yatağınızdan başka bir yerlerde buluyor musunuz? Uyandıktan sonra tekrar uyuyamıyor musunuz? Bu belirtilerden harhangi birine sahipseniz, sıkça karşılaşılan uyku bozukluğu sorununuz olabilir.
Sağlıklı bir yaşamın ana kriteri yeterince uyumaktır. Çoğu yetişkin için, bunun anlamı bir gece de 8 saat uyumak demektir, çocukken ise daha çok uykuya ihtiyaç duyulur. Yeterli uyku kişinin zinde kalmasını ve verimli olmasını sağlar.
Gece yarısı atıştırmaları
Düzenli uyuyan insanlar ve önce birşeyler atıştırmadan tekrar uyuyamayabilirler. Geceleri atıştıran diğer insanlar birşeyler yediklerinin farkında bile olmayabilirler, uyur gezer bir durumda yiyebilirler. Her iki tip gece yarısı atıştırması da "gece yeme sendromu" olarak adlandırılır.
Buna rağmen uykusunda yiyenlerin çoğu açlık hissetmez, yüksek yağlı, şekerli ve kalorili yiyecekleri, doğal olmayan karışımları yeme ihtiyacı duyarlar. Lisansüstü Tıp çalışmalarına göre, bu tip insanlar yemek yerken dikkatsizdirler ve karmakarışık yerler. Bazı gece yeme alışkanlığı olanlar yenilmeyen parçaları bile yerler. Uyku halindeyken yemek yiyenlerin çoğu sağlıklı beslenmelerine rağmen kilo aldıkları için şaşırırlar ve gece yediklerine dair parçalar bulduklarında uykularında yediklerini farkederler. Bu bozukluk yetişkinlerden daha çok gelişkin çocuklar arasında yaygın olarak görülür. Gece yarısı atıştırmaya alışkın yetişkinler olsa bile, bu alışkanlık zor olsa da bırakılabilir. Gece yeme sendromuna sahip kişilerin üçte ikisi kadınlar.
Rüyaları yaşamak
Rüya görüyorken yatakta hareket ettiniz mi? Uykusunda tekme atarak, koşarak yataktan kalkan kişiler, rüyada olduklarını bilseler bile REM davranış bozuluğu sorunları bulunabilir.
Normal REM uykusu boyunca vücut kasları hareket etmez. Ancak bazı REM davranışsal bozuklukları olan kişilerde, bu durum ortadan kalkar ve vücutları rüyalarındaki gibi hareket etmeye başlar. Bu tür bozukluğun % 90'ının erkeklerde daha sık görüldüğü belirtiliyor.
Rüyasında hareket edenler, genellikle yenilenmiş olarak uyanırlar ve gece yediklerini hatırlamazlar.Bu bozukluk hastalar ya da eşi için incitici olabilir. Çoğu REM davranışsal bozuklukları olan hastaları tedavi eden ilaç tedavileri vardır.
Uyurgezerlik
Uyuyan kişilerin nasıl dolaştığını hayal etmek zor olabilir, Amerikalıların yüzde 18'i uyurgezer.. Erkekler ve kadınlar aynı oranda uyurgezer olsa da, erkeklerin böyle bir durumda kendilerini daha çok incittikleri belirtiliyor. Yetişkinlerden daha çok çocuklarda (özellikle erkeklerde) ortaya çıkan bu durumdan çoğu insan büyüdükçe kurtulabiliyor. Uyurgezerlik genetik olabiliyor ve gelecek nesillere aktarılabiliyor. Rahatsızlık parasomni olarak değerlendiriliyor. REM uykusu sırasında olmaz, uyurgezerler rüyada değildirler. Parasomni uyku ile uyanıklık arasında bir durumdur. Uyurgezerler uyanmada zorlanabilir ve yürürken uyandıklarında onlar için aşırı karışık bir durum olabilir.
Araştırmalar uyurgezre kişilerin, aşırı yorgun olduklarında yürüklerini gösteriyor. Özellikle gece uykularının 3'te 1'inde bu durumla karşılaşılıyor. Uyurgezerlik yolculuğu ani bir durma, uyanma ile sona erebilir yada kişi yatağına geri dönerek uyumaya devam edebilir.Çoğu uyur gezer yataklarından ayrıldıklarının bile farkında olmazlar ve dolaştıktan sonra yine yataklarına geri dönerler.
Uyurgezerlerin serüvenleri hareketin derecesine göre değişir. Uyurgezerler bazen sadece yatakta otururlar, evlerinin etrafında yürüler ya da en kötüsü evlerinden ayrılır ve kendilerini tehlikeye atarlar. Bazı uyurgezerler bir saldırganla karşılaşırlarsa tehlikeli bir duruma düşebilirler. Çarpma ya da düşme sonucu kendilerini de incitebilirler ama çoğunun şaşırtıcı bir şekilde durumu iyi yönettiği söylenebilir. Kişinin aşırı yorgun olduğu zamanlarda da ortaya çıkabilen uyur gezerlik, iyi dinlenmek gerekir. Oldukça aktif uyurgezerlerin odalarında onları rahatsız eden etken olup olmadığından emin olunmalı ve pencereden dışarı çıkma ihtimaline karşı zemin katta uyumaları sağlanmalı. Hipnoz ya da uzman tavsiyeleri çoğu uyurgezerin başarıyla tedavi edilmesini sağlarken, ilaçlarla bu tür durumların oluşması engellenebilmektedir.
Uykuda Konuşmak
Uykuda konuşma uyuyan kişinin uykusunda başka bir bölüme geçişi sırasında ortaya çıkar. Uyuyan kişi REM uykusu sırasında da, rüyasındaki konuşmayı yüksek sesle yapabilir.
Uykuda konuşmak nadir ve kısa sürelidir. Diğer taraftan gece uykuda konuşmak, olağanüstü bir durum ya da düşmanca olabilir. Gece konuşanlar anlattıklarını hatırlamazlar. Uykuda konuşanlar için zararlı olmayan bu rahatsızlık, yataktaki diğer kişileri bıktırabilir.
Uyku Bozukluğu - Insomnia
Insomnia - Uyku bozukluğu uyuyamama ya da uyandıktan sonra yeniden uykuya dalamama sorununa neden olan oldukça sık karşılaşılan bir rahatsızlıktır. Huzursuzluk, depresyon ve diğer uyku sorunları gibi çeşitli faktörler 'insomnia'ya neden olabilir. Bazı kişiler, günlük yaşamlarındaki baskıları ve sorumlulukları yaşamlarından çok uzak tutamaz ve yatağa kadar taşır. Ulusal Uyku Vakfı'na göre psikolojik faktörler, kişinin uyumasını etkileyebilir ve çoğu insan uyku sorunları için stresin etkili olduğunu düşünür.
Deliksiz Uyku
Uyku bozukluklarıyla yaşayan çoğu insanın normal uyuyabilmesi için tedavi edilmesi gerekir. Büyükşehirlerde uyku sorunları hakkında eğitim almış uzmanlar ve uyku merkezleri bulunuyor. Eğer uyku bozukluğunuz olduğunu düşünüyorsanız, uyku durumunuzun ve tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi önemlidir. Doğru bir tedaviyle, deliksiz bir uyku uyuyabilirsiniz.
