BİZE ULAŞIN
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında yaşamını yitiren onlarca insan için ülkenin çeşitli yerlerinde toplu mezarlar kazılıyor. Savaşta Rus askeri birliklerinin bombardımanı nedeniyle pek çok sivil de yaşamını yitiriyor. Yetkililer savaş bittikten sonra ölülerini yeniden gömeceklerini söylüyor.
Günlerdir yoğun Rus topçu ateşine maruz kalan liman kenti Mariupol'da belediye başkan yardımcısı Serhiy Orlov, BBC'ye aceleyle toplu mezarlar kazmak zorunda kaldıklarını belirterek "Ölülerimizi, kent dışında oldukları için mezarlıklara gömemiyoruz. Çünkü bu bölgeler Rusların denetiminde" dedi.
Orlov, kentin artık kullanılmayan eski mezarlığının da yeniden açıldığını belirtti.
Mauripol Belediyesi, pazar günkü açıklamasında kentte ölen sivillerin sayısının 2100'ü aştığını söyledi.
İnsani koridorların açılmasına yönelik çabalara rağmen Rus bombardımanının sürmesi nedeniyle toplu tahliyeler gerçekleştirilemedi.
Orlov, toplu mezarlara kaç kişinin gömüldüğüne dair ellerinde kesin veri olmadığını ancak bir mezara 67 kişinin gömüldüğünü söyledi.
11 gündür elektrik ve gazın kesik olduğu kentte binlerce kişinin evlerinin bodrumunda yaşadığını belirten Orlov, bazı kişilerin ölülerini avlulara ya da bahçelerine gömmeye başladığını, belediyenin temizlik ekiplerinin yollardan ceset topladığını anlattı.
Başkent Kiev'in kuzey batısındaki Buha kasabasında bir kilisenin yanında toplu mezar açıldı. Milletvekili Mihailyna Skorik-Şkarivska, bu mezara 60'dan fazla kişinin gömüldüğünü söyledi.
İrpin'de görevli bir doktor, bu kişilerin gömülme videosunu Facebook üzerinden paylaştı.
BBC'ye konuşan Mihailyna Skorik-Şkarivska, ölenler için hastanede bir ayin düzenlediklerini, bazı cesetlerin kimliğinin belirlenemediğini söyledi:
"Kimse akrabalarının nerede olduğunu bilmiyor. Gönüllülerin yardımıyla ölenlerin kimliklerini teşhis edip yakınlarını bulabileceğimiz bir dijital platform oluşturmaya çalışıyoruz."
Toplu mezarların yeniden ortaya çıkması Ukraynalılar için büyük bir şok.
İkinci Dünya Savaşı'nda Yahudilerin ve Sovyet partizanlarının Naziler tarafından öldürülmesi ve Holodomor'da - Ukrayna'da 1930'larda Sovyetler'in tahıl ve büyükbaş hayvanlara el koyması sonucu çıkan kıtlık- milyonlarca insanın hayatını kaybetmesi, Ukraynalıların hafızasında önemli bir yere sahip.
Skorik-Şkarivska, "Amcam 92 yaşında. Bugün olanları çocukluğundaki savaş dönemine benzetiyor. Ölülerimizi Hristiyan adetlerine uygun olarak dualarla toprağa vermemiz çok önemli" dedi.
Ukrayna'nın kuzeyindeki Harkov, Çernihiv ve Sumi kentleri Rus birliklerinin kuşatması altında.
Günlerdir devam eden bombardımda birçok sivil yaşamını yitirdi.
6 Mart'ta Oleksandra Matviiçuk adlı bir aktivist Twitter'de bir sipere yerleştirilmiş tabutların fotoğraflarını paylaştı.
Matviiçuk bu fotoğrafın altına "Rus bombardımanında ölen siviller siperlere gömüldü. Yatsevo'daki ana mezarlık Rus işgalciler tarafından sürekli bombalandığı için ölenler Yalivşhiyna Ormanı'nda toprağa verildi" diye yazdı.
Çernihiv Belediyesi Genel Sekreteri Oleksandr Lomako da BBC'ye yaptığı açıklamada, Rus hava saldırıları ve topçu ateşinin devam etmesi nedeniyle, hayatını kaybedenlerin geçici bir mezarlığa defnedildiğini belirterek "Savaştan sonra ölülerimizi yeniden gömeceğiz" dedi.
Kentte ölen sivillerin sayısının 200 civarında olduğunu belirten Lomako şöyle devam etti:
"Çernihiv'deki bir hava saldırısında 45 kişi öldü. En ağır saldırı buydu. Ortalama her hava saldırısında yedi sivil ölüyor. Uçaklar apartmanlara her gece üç-dört bomba atıyor. Bombalardan biri hastaneye isabet etti. Ama hastane hâlâ hizmet veriyor. Kentin dış mahallelerinde onlarca apartman hedef alındı.
Toplu mezarların yanı sıra sivillerin alelacele gömüldüğü vakalar da var.
İrpin'de bir anne ve oğlu, Rus bombardımanına hedef olan bir apartmanın avlusuna gömüldü.
Birçok Ukraynalı bu mezarın fotoğrafını sosyal medyada paylaştı. (BBC Türkçe)
