BİZE ULAŞIN
İşsizlik maaşı ya da işsizlik ödeneği, bazı nedenlerden dolayı kendi isteğiyle çalışmaya devam edemeyen ya da yeteneği ve kusuru dışında çalışma hayatı devam etmeyen yani iş sözleşmesi sona eren kişilerin aldığı ödenektir. İşsizlik maaşı, iş sözleşmesi sona eren kişilerin çalışmadıkları sürede aldıkları maaştır. İşsizlik maaşı almak isteyen kişilerin belli şartları karşılaması gerekir. Emekli olmak için gereken tüm koşulları yerine getirmiş olan pek çok kişi çalışma hayatından çeşitli sebeplerden ötürü ayrılmak istememektedir. Dolayısıyla emekli olmasına rağmen çalışırken, emekli olmadan önce sahip olduğu hakların devam edip etmediğini bilmek dikkat edilmesi gereken konulardan biridir. Peki, emekliler işsizlik maaşı alabilir mi?
Kanuna göre işsizlik maaşını alabilmek için bazı koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu koşullardan biri de işsizlik sigortası primidir. Emekli çalışanlardan işsizlik sigortası kesilmediğinden işsizlik maaşından yararlanamazlar. Ülkemizdeki emekli istihdamı düşünüldüğünde bu sorunun cevabı önem arz etmektedir. Şöyle ki, bir kişinin işsizlik sigortasından faydalanabilmesi hem hizmet ya da iş sözleşmesine bağlı olarak çalışması hem de işsizlik sigortası primi ödemiş olmasına bağlıdır.
Emekli olan kişiler, bir işverene bağlı olarak çalıştıkları ve sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalıştıkları için işsizlik maaşı alamazlar. Yani emekliler, işsizlik sigorta primi ödemediği için işsizlik sigortası kapsamından yararlanamaz ve işsizlik maaşı almaya hak kazanamazlar. Bu durum 4447 sayılı Kanun'un 52/1 maddesi gereğince, işsizlik maaşı alırken aynı zamanda yaşlılık maaşı alanların ödenekleri kesilir şeklinde açıklanmıştır. Emekli olan kişi işsizlik maaşı şartlarını karşılasa da karşılamasa da işsizlik maaşı alamaz.
Emekli olmadan önce işsizlik maaşı alan kişiler, emekli maaşı almaya başladığında işsizlik maaşından yararlanamaz. Dolayısıyla emekli maaşı işsizlik maaşını etkilemektedir. İşsizlik maaşı kesildiği zaman tekrardan başlatılmaz. İşsizlik ödeneği alan bir kişi maaşı aldığı sürece herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık maaşı alırsa, bu kişilerin ödenekleri emeklilik nedeniyle kesilir. Alınan işsizlik maaşı emekli maaşını ücret olarak etkilemese de işsizlik maaşı alırken emeklilik durumu söz konusu olursa işsizlik maaşı kesilir.
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmek isteyen kişilerin aldığı emekli maaşı hakkında çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Daha önce emekli olduktan sonra herhangi bir işte sigortasız çalışan kişiler çeşitli endişeler duyardı. Bunun önüne geçebilmek için Sosyal Güvenlik Destek Pirimi (SGDP) ile yaşlılık aylığı almaya başlayan çalışanların hizmet akdine yaşlılık maaşı kesilmeden devam edilebilmesini sağlayan kanunlar çıktı. Dolayısıyla emeklilerin çalışma hayatını devam ettirmeleri açısından önemli adımlar atıldı. Emekli olmaya hak kazanan kişi emekli olduktan sonra SGDP öderse emekli aylığı kesilmez ancak bu ödeme herkes için mümkün değildir. Kişilerin emekli aylığı alıp aynı zamanda SDGP ödeyerek çalışabileceği 4A, 4B, 4C'ye göre değişiklik gösterir.
Emekli olan kişi çalışmaya devam ederse maaşından kesinti yapılır. Çalışmayı bıraktıklarında da SGDP geri ödenmez. Devlet memuru olarak çalışanların SGDP kesintisi emekli maaşından yapılır, emekli maaşından kesinti yapılarak çalışmaya devam edebilirler. Kendi iş yerinde çalışan emeklilerin emekli aylığından kesinti olmaz, prim ödemezler. Özel üniversitelerde çalışanlar ya da ücretli öğretmenlik yapanlardan ve tarım çalışanlarından da SGDP kesintisi yapılmaz.
Malulen emekli olanlar sigortalı olarak çalıştırılamazlar. Eğer sigortalı çalışmaya başlarlarsa emeklilik maaşı kesilir. Malulen emekli almaya başladıkları andan itibaren işsizlik maaşı için yeterli koşullara sahip olsalar dahi işsizlik sigortası pirimi yatırılamadığından işsizlik maaşı alamazlar.
