BİZE ULAŞIN
Otizm genellikle çocukluk döneminde fark edilen bir durumdur ancak bazen belirtiler daha sonraki yaşlarda da ortaya çıkabilir. Bireyler genellikle başkalarıyla etkileşime girmekte, duygusal ifadeyi anlamakta ve esnek düşünmekte zorlanabilirler. Bu durum hayatları boyunca devam edebilir, ancak erken müdahale, terapi ve destekle bireylerin yaşam kalitesini artırmak mümkündür. Otizm her bir bireyin özel bir hikayesi ve değeri olduğunu hatırlatır. Bu benzersiz perspektifin, toplumun çeşitliliğini zenginleştirdiğini anlamak, otizmle ilgili farkındalığı artırmak ve bu bireyleri daha iyi anlamak için ilk adımdır.
Otizm spektrum bozukluğu (OSB) sosyal etkileşim ve iletişimde zorluklara neden olan bir gelişimsel bozukluktur. OSB beynin işleyişindeki farklılıklardan kaynaklanır. OSB'nin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. OSB'nin tam bir tedavisi yoktur ancak erken müdahale ve destek, OSB'li kişilerin yaşam kalitelerini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
OSB'li kişiler için kullanılan tedaviler, eğitim, terapi ve ilaç tedavisini içerebilir. Eğitim OSB'li kişilerin sosyal becerileri, iletişim becerileri ve bilişsel becerileri geliştirmelerine yardımcı olur. Terap, OSB'li kişilerin duygularını yönetmelerine ve başa çıkma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. İlaç tedavisi OSB'li kişilerin aşırı hareketlilik, dürtüsellik veya dikkat eksikliği gibi semptomlarını yönetmelerine yardımcı olabilir. OSB'li kişilerin aileleri ve öğretmenleri de destek için önemlidir. Aileler ve öğretmenler OSB'li kişilerin ihtiyaç duydukları desteği almasına yardımcı olabilirler.
Otizm spektrum bozukluğu taşıyan bireylerin yaşamları, ailelerinin, eğitimcilerinin ve toplumun destek ve anlayışına ihtiyaç duyar. Empati, sabır ve açıklık, otistik bireylerle iletişim kurmak ve onların potansiyellerini desteklemek adına temel unsurlardır. Otizmle ilgili farkındalığın artması toplumun bu bireyleri kucaklamasını ve onlara saygı göstermesini sağlayarak daha kapsayıcı bir dünya yaratmamıza yardımcı olabilir.
Otizm spektrum bozukluğu (OSB) geniş bir belirti yelpazesine sahip olabilir ve her bireyde farklılık gösterebilir. Yetişkinlerde otizm belirtileri genellikle çocukluktan itibaren devam eder, ancak bu belirtiler yaşla birlikte evrilip değişebilir. Yetişkinlikte otizm belirtileri genellikle daha hafif ve daha iyi gizlenmiş olabilir. Ancak otizmin genel belirtileri, sosyal etkileşim, iletişim ve davranış alanlarında gözlemlenebilir. Otizmin yaygın belirtileri:
Otizm belirtileri genellikle erken çocukluk döneminde fark edilebilir, ancak bazı durumlarda belirtiler daha sonra ortaya çıkabilir. Otizmin şiddeti ve belirtilerin kombinasyonu kişiden kişiye büyük ölçüde değişebilir. Erken tanı ve uygun destekle birlikte bireyler, güçlü yanlarını geliştirebilir ve yaşamlarını daha bağımsız bir şekilde sürdürebilirler. Otizm belirtileri olan bir bireyin uzman bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmesi ve gerektiğinde destek alması önemlidir.
Otizmin etiyolojisi tam olarak anlaşılamamış olsa da genetik, çevresel ve nörolojik faktörlerin bir kombinasyonu olduğuna inanılmaktadır. Her otistik bireyin özel yetenekleri, ilgi alanları ve güçlü yanları vardır. Kimisi matematikte üstün yeteneklere sahipken diğeri sanatsal yaratıcılıkta parlak olabilir. Bu çeşitlilik otizmi bir engel olarak değil farklı bir bakış açısı olarak görmemize olanak tanır. Bazı OSB'li kişilerde belirtiler doğumdan hemen sonra veya 12 aya kadar fark edilebilir. Ancak çoğu OSB'li kişide belirtiler 18-24 ay arasında ortaya çıkar. OSB'nin en erken belirtileri arasında şunlar bulunur:
3 yaşında otizm belirtileri çocuğun yaşı ve gelişim düzeyine göre değişiklik gösterebilir. Örneğin bazı 3 yaşındaki otizmli çocuklar konuşmaya başlamamış olabilirken diğerleri basit cümleler kurabilir. Bazı 3 yaşındaki otizmli çocuklar sosyal etkileşim kurmaktan hoşlanabilirken, diğerleri sosyal etkileşimden kaçınabilir. 3 yaşında otizmin kesin teşhisi için çocuğun bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerekir. Bu değerlendirme çocuğun davranışlarının gözlemlenmesi, ailenin ve öğretmenlerin gözlemlerinin alınması ve çocuğun dil ve bilişsel becerilerinin değerlendirilmesini içerebilir.
3 yaşında otizm anlaşılması için çocuğun aşağıdaki belirtilerden herhangi birini gösterdiğini gözlemlemek önemlidir. Bu belirtilerden herhangi birinin görülmesi çocuğun otizmli olabileceği anlamına gelmez. Ancak, bu belirtilerden birkaçının görülmesi, çocuğun otizm açısından değerlendirilmesi için bir uzmana danışılması gerektiğini gösterir:
