BİZE ULAŞIN
Tarihte en çok can kaybına neden olan ve en büyük ölçekli depremler şu şekilde ortaya çıkıyor:
1968 Dashte Bayaz ve Firdevs Depremi – İran
12 bin kişinin hayatını kaybettiği bu iki büyük depremde önce Dashte Bayaz şehri 7,3’le vuruldu ve bölgede yer alan 5 köy yerle bir oldu. Bu depremden henüz 24 saat geçmeden bu kez 1 Eylül’de, Firdevs şehri 6,4 şiddetindeki depremle sarsıldı. Bu kez 175 köy ağır hasar gördü.
1976 Tangshan Depremi - Çin
Tarihin en ölümcül depremlerden biri, kuzeydoğu Çin’de yer alan Tangshan kentinde 28 Temmuz 1976 yılında, sabaha karşı saat 03.42’de gerçekleşti. Sarsıntı riskinin fazla olmadığı düşünülen bir bölgede meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki deprem, 240 binden fazla insanın ölümüne yol açtı.
1986 Mexico City Depremi – Meksika
19 Eylül tarihinde gerçekleşen 8,4 büyüklüğündeki deprem 10 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Tam 412 binanın yıkıldığı ve 3 binden fazlasının ağır hasar gördüğü deprem ülkeyi 4 milyar dolarlık maddi zarara uğrattı. Bu depremin yarattığı en büyük olumsuzluklardan biri ise şehirde bulunan büyük hastanelerin kullanılamaz hale gelmesiydi.
1988 Spitak Depremi – Ermenistan
Gümrü Depremi olarak da adlandırılan Spitak Depremi, o tarihte Sovyetler Birliği bünyesinde bulunanErmenistan'ın Spitak bölgesinde 7 Aralık 1988 günü yerel saatle 11:41’de meydana geldi. Kamu binaları (özellikle okullar ve hastaneler) 7,2 şiddetindeki depreme dayanamadı ve bu durum 20 bin insanın yaşamına mal oldu.
1999-Marmara Depremi - Türkiye
17 Ağustos depremi, tüm Marmara Bölgesi'nde, Ankara'dan İzmir'e kadar geniş bir alanda hissedildi. Resmi raporlara göre, 17.480 ölüm, 23.781 yaralı oldu. 505 kişi sakat kaldı. 285.211 ev, 42.902 iş yeri hasar gördü. Resmi olmayan bilgilere göre ise yaklaşık 50.000 ölüm, ağır-hafif 100.000'e yakın yaralı olmuştur. Ayrıca 133.683 çöken bina ile yaklaşık 600.000 kişiyi evsiz bırakmıştır. Yaklaşık 16 milyon insan, depremden değişik düzeylerde etkilenmiştir. Bu nedenle Türkiye'nin yakın tarihini derinden etkileyen en önemli olaylardan biridir. Deprem gerek büyüklük, gerek etkilediği alanın genişliği, gerekse sebep olduğu maddi kayıplar açısından son yüzyılın en büyük depremlerinden biridir. Depremin Türkiye'nin önemli bir sanayi bölgesi olan Marmara Bölgesi'nde meydana gelmiş ve çok geniş bir coğrafyayı etkilemiş olması, ülkede büyük sıkıntılara neden olmuştur.
2004 Sumatra Depremi – Endonezya
16 Aralık’ta Endonezya’nın Sumatra Adası'nın batı kıyısı açıklarında denizin 40 kilometre derinliğinde meydana gelen afet, Richter ölçeğine göre 9,0 büyüklüğüdeydi. Sonrasında yaşanan tsunami felaketiyle trajedinin boyutları derinleşti. Tsunami, Hint Okyanusu’na kıyısı olan 11 ülkede büyük can kaybına yol açtı. Can verenler resmi verilerle 227 bin 898 olarak açıklandı.
2005 Keşmir Depremi – Pakistan
8 Ekim 2005’te Pakistan’ın Muzaffarabad şehri yakınlarında meydana gelen deprem 7,6 büyüklüğündeydi. 79 bin kişi hayatını kaybetti ve toprak kaymaları sonucu 4 milyon kişi evsiz kaldı. 7,6 büyüklüğündeki deprem Türkiye saati ile 7:50'de oldu ve 1 dakika 19 saniye sürdü. Ölü sayısı resmi kayıtlarda yaklaşık 75 bin kişi olarak belirtildi. Merkez üssünün İslamabad'ın 95 kilometre kuzeydoğusundaki Keşmir bölgesi olduğu bildirildi. Deprem, Hindistan ve Afganistan'da da etkili oldu.
2008 Siçuan Depremi - Çin
Siçuan depremi, Çin Halk Cumhuriyeti'nin Siçuan eyaletine bağlı Ngawa Tibet-Çiang Özerk ilinin Vençuan ilçesinde 12 Mayıs 2008 tarihinde yerel saatle 14:28'de meydana geldi. Çin Sismik Araştırmalar Merkezi ve Amerikan kaynakları, depremin şiddetini 7,8 olarak belirledi. Yaklaşık 70 bin kişinin öldüğü depremden sonra Çin'de üç günlük yas ilan edildi. Bu afet Çin'de 1976 yılında meydana gelen ve yaklaşık 250 bin kişinin öldüğü Tangshan Depremi’nden sonraki şiddeti ve can kaybı en büyük olan depremdi.
2010 Haiti Depremi
12 Ocak 2010 Salı günü, yerel saatle 16:53'te, Haiti açıklarında Richter ölçeğine göre 7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremin merkezine yaklaşık 15 km uzaklıkta olan Haiti’nin başkenti Port-au-Prince harabeye döndü. Haiti Cumhurbaşkanı Rene Preval, depremin yol açtığı hasarı "akıl almaz" diye niteledi. Depremden bir yıl önceki kasırga felaketinin yaralarını sarmaya çalışan Haiti, dünyanın en yoksul ülkelerinden biri.
2011 Tohuku depremi – Japonya
11 Mart 2011 Cuma günü, yerel saatle 14:46'da (Türkiye saatiyle 07:46'da), Japonya’nın kuzeydoğusundaki okyanus açıklarında 9,0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremin ardından da en yüksek düzeyde tsunami uyarısı yapıldı.
Japon NHK televizyonu, denizden gelen dalgalarla birlikte gemilerin, otomobillerin, kamyonların, elektrik direklerinin, yoğun çamur tabakasıyla birlikte kıyıdan içlere doğru topluca sürüklendiği görüntüleri de yayınladı. Birçok ülke için tsunami uyarısı yapıldı, ancak sekiz metreye kadar ulaşan dalgaların Japonya dışında zarar verdiği ülke olmadı.
2013 Pakistan Depremleri
Eylül 2013'te Pakistan'ın Belucistan bölgesinde 7,8 büyüklüğünde deprem oldu. Sarsıntı sadece Pakistan'da değil, Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de de hissedildi.
Belucistan yüzölçümü bakımından Pakistan'ın en büyük bölgesi. Ancak aynı zamanda nüfus yoğunluğu en düşük bölge.
Bölge daha önce de, Nisan'da 7,8 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Felakette en az 30 kişi ölmüştü.
2015 - Nepal Depremi
2015 Nepal depremi, 25 Nisan 2015'te yerel saatle 11:56'da Nepal'de meydana gelen 7,8 veya 8.1 Mw büyüklüğünde bir deprem. 1934'ten beri ülkede yaşanan en şiddetli depremdir. Deprem sonucunda en az 6.000 kişi öldü ve 12.000 kişi yaralandı.
2016 - Japonya Depremi
Japonya'nın güneyinde meydana gelen 6.4 şiddetindeki depremde en az 9 kişi öldü, yüzlerce kişi de yaralandı. Depremin şiddetiyle birçok bina yıkıldı ve bazı bölgelerin elektrikleri kesildi.
Kaynak: Aljazeera Türk, BBC Türkçe, Vikipedi
