BİZE ULAŞIN
Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkiler, Erivan cephesinin sözde 'Ermeni Soykırımı' meselesi ve Karabağ işgali hasebiyle birçok kez akamete uğradı. 30 yıllık Karabağ işgalinin gölgesinde yürütülen ikili ilişkilerde inişli çıkışlı dönemler yaşandı.
Azerbaycan'ın Karabağ'da kazandığı iki zafer sonrası Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerde bir yakınlaşma ve yumuşama gözlemlendi. Günümüzde de bunun etkileri gözlenebilirken Ermeni gazetesi The Armenian Weekly'de çıkan bir haber, iki ülke arasındaki yeni döneme gölge düşürecek mahiyette. Stepan Piligian'ın kaleminden çıkan yazıda hem Atatürk hem de Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında skandal ifadeler yer alıyor.
Ermeni gazetesi The Armenian Weekly'de Stepan Piligian imzalı bir haberde, Atatürk ve Erdoğan'la ilgili çirkin ifadelere yer verildi.
Piligian'ın söz konusu ifadeleri şu şekilde:
"Barış için çıktığımız sonsuz yolculukta, bir umut ve kaygı haftası daha yaşandı. İncil'de adı geçen Ararat'ın gölgesinde yaşamak, ama aynı zamanda zalim Türklerin barbarlığına katlanmak zorunda kalmak bizim için hem acı hem de tatlı bir şans oldu. İttihat paşaları döneminden acımasız Kemal'e ve şimdi de ırkçı fırsatçı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a kadar Türkiye, barışçıl Hıristiyan halkının başına bela oldu."
Türkiye ile Ermenistan arasında diplomatik bir yumuşama dönemine girildiği sırada, Piligian'ın haberi yumuşama dönemine gölge düşürecek mahiyette.
Piligian, başlatılan yeni döneme ilişkin skandal ifadeler kullandı:
"2024 yılında Ermenistan kendisini güneydeki, doğudaki ve batıdaki Türk komşularıyla hâlâ bulunması zor bir barış arayışında buluyor. Türkler bugün geleneksel kıyafetlerini batılı kıyafetlerle değiştirerek, NATO ve Birleşmiş Milletler üyesi olarak faaliyetlerini meşrulaştırıyorlar. Bu, pan-Türk hakimiyet geleneklerinde bölgesel hegemonya kurma niyetlerini gizlemek için mükemmel bir uygarlık maskesidir."
Azerbaycan'ın zaferiyle sonuçlanan İkinci Karabağ Savaşı'nın ardından Türkiye-Ermenistan ilişkileri yeni bir sürece girdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Karabağ zaferinden sonra Türkiye ile Ermenistan ilişkilerinde yeni sayfa açılabileceği mesajını vermeye başladı. Erdoğan, 16 Haziran 2021'de Azerbaycan Meclis Binası'nda yaptığı konuşmada, Kafkaslardaki barış ve huzurdan yalnız Azerbaycan'ın değil Ermenistan da dahil olmak üzere tüm bölge ülkeleri ve dünyanın kazançlı çıkacağını belirtti. Türkiye ile sınırların açılmasının Ermenistan'a çok sayıda faydası olacağını dile getiren Erdoğan, "Ermenistan, Azerbaycan ile problemlerini çözdükçe Türkiye olarak biz de gereken adımları atacağız." değerlendirmesinde bulundu. Erdoğan, 25 Ağustos 2021'de Malazgirt Zaferi'nin 950. yılı nedeniyle düzenlenen törenler kapsamındaki buluşmada, büyükelçilere yaptığı hitapta, "Dağlık Karabağ'daki işgalin sona ermesiyle bölgemizde kalıcı barış adına yeni bir fırsat penceresi açıldığını, Ermenistan'ın bunu değerlendirmesi halinde bizim de gerekeni yapacağımızı ifade ettim." dedi.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'dan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın mesajlarına olumlu yanıt geldi. Paşinyan, 8 Eylül 2021'de yaptığı açıklamada, Erdoğan'ın Ermenistan ile ilişkileri normalleştirmeye yönelik açıklamalar yaptığını belirterek, "Bu açıklamalarda Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkileri normalleştirme olasılığını görüyoruz. Türkiye ile ilişkileri normalleştirme, kara ve tren yolu ulaşımını tekrar hayata geçirmeyi istişare etmeye hazırız. Böyle bir görüşmeye hazırız ve bunu daha da genişletebiliriz" ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 13 Aralık 2021'de TBMM'de yaptığı konuşmada, Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde yeni bir dönemin başladığının sinyallerini verdi. Konuşmasında Çavuşoğlu, Ermenistan'la normalleşme adımları için karşılıklı özel temsilciler atanacağını ve Erivan ile İstanbul arasında da charter uçuşların yeniden başlayacağını duyurdu. Çavuşoğlu, 15 Aralık 2021'de Birleşik Arap Emirlikleri ziyaretinin ardından AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin eski Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç'ın Ermenistan Özel Temsilcisi olarak görevlendirileceğini söyledi.
Bu adımın ardından Ermenistan, 18 Aralık' 2021'de Parlamento Başkan Yardımcısı Ruben Rubinyan'ı, Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesi kapsamında özel temsilci olarak atadı.
Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde yeni sayfa açılması umudunu yeşerten son adım ise Erivan'dan geldi. Ermenistan, İkinci Karabağ Savaşı'nda Azerbaycan'ı desteklemesi nedeniyle Aralık 2020'den bu yana Türk ürünlerine uygulanan ambargoyu 1 Ocak 2022'de kaldırdı.
44 günlük İkinci Karabağ Savaşı'nın ardından Rusya öncülüğünde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan bir bildiri imzaladı. Bu bildirinin en önemli maddelerinden biri Azerbaycan ile Nahçıvan'ı birleştirecek olan Zengezur koridorunun faaliyete geçirilmesi oldu. Dolayısıyla bu koridorun açılması uzun vadede bölgede petrol ve doğalgaz boru hatları ile enerji nakil güzergahı konularında büyük önem taşıyor.
Ulaşım ve altyapı çalışmaları açısından Zengezur koridoru önemli çünkü bu güzergah diğer ulaşım noktalarına oranla daha kısa bir mesafe sunuyor. Zengezur özellikle tarihi İpek Yolu olarak bilinen güzergahın canlandırılacak olması hasebiyle Doğu ve Batı dünyasındaki ticarete dahi yön verebilecek bir etkiye sahip. Koridorun özellikle Türkiye ile bağlantısının olması da önem arz ediyor. Zira bu bağlantı aynı zamanda “Turan Koridoru” olarak da bilinen İstanbul’dan Türkistan’a kadarki güzergahın da tek adresi. Haziran 2021’de imzalanan Şuşa Beyannamesi’nde de bu konunun yer almış olması koridorun normalleşme sürecinin önemli bir kısmını oluşturduğunun en önemli göstergesi.
(AA-TRT HABER)
