BİZE ULAŞIN
50'den fazla çeşidi bulunan mantar, vücudun birçok yerinde oluşabilir ve ileri evrelerde değilse mikroskop ile bakılarak görülecek kadar küçük boyutlarda olabilir. Üreyebilmek için nemli ve sıcak bölgeleri tercih eden bu küçük organizmalar genelde terliklerde, ayakkabılarda, havlularda, halka açık duşlarda, yüzme havuzlarında, umumi tuvaletlerde, havlularda ve spor salonlarında görülür. Bu noktada mantar hastalığı bulaşıcı mıdır sorusuna yanıt vermek gerekirse net bir şekilde bulaşıcı olduğunu söyleyebiliriz. Zira halka açık yerlerde hijyen koşullarına dikkat edilmemesi, başkalarının giyeceklerini ya da ayakkabısını giymek hastalığın bulaşması için yeterli sebeplerdir. Birçok kişinin yaşadığı bu rahatsızlıkta tedavi yolları ve tırnak mantarı ilacı neler bir görelim.
Doktorunuz ağızdan alınan ya da tırnaklarınıza uygulayabileceğiniz ilaç reçete edebilir.
Oral antifungal ilaçlar. Bu ilaçlar genellikle ilk tercihtir çünkü enfeksiyonu topikal ilaçlardan daha hızlı temizlerler. Bu ilaçlar, yeni bir tırnağın enfeksiyondan arındırılmasına yardımcı olur, enfekte olan kısmı yavaşça değiştirir. Genellikle bu ilacı altı ila 12 hafta boyunca alırsınız. Ancak tırnak tamamen büyüyene kadar tedavinin sonucunu görmezsiniz. Bir enfeksiyonu ortadan kaldırmak dört ay veya daha uzun sürebilir. Bu ilaçlarla tedavi başarı oranları 65 yaşın üzerindeki yetişkinlerde daha düşüktür. Oral antifungal ilaçlar cilt döküntüsünden karaciğer hasarına kadar yan etkilere neden olabilir. Bu tür ilaçlarla ne yaptığınızı kontrol etmek için zaman zaman kan testlerine ihtiyacınız olabilir. Doktorlar bunları karaciğer hastalığı veya konjestif kalp yetmezliği olan veya belirli ilaçları alanlar için tavsiye etmeyebilir.
İlaçlı oje. Doktorunuz antifungal bir oje reçete edebilir. Enfekte tırnaklarınıza ve çevresindeki cilde günde bir kez uygulayabilirsiniz. Yedi gün sonra, problemli bölgeyi alkolle temizleyip tekrar oje sürmeniz gerekecektir. Bu tip ojeyi neredeyse bir yıl boyunca günlük olarak kullanmanız gerekebilir.
Tırnak yatağının mantar enfeksiyonundan kaynaklanan kalınlaşmış, sarımsı ve çirkin görünümlü tırnaklar çok fazla hayal kırıklığına ve utanmaya neden olabilir. Ayrıca biraz korkuya neden olabilirler. Ayak tırnakları neredeyse bir soğuk algınlığı veya grip kadar bulaşıcı değildir, ancak belirli koşullar altında kişiden kişiye aktarılabilir. Bu yüzden doğal tedavileri de uygulayabilirsiniz.
Mentollü krem. Topikal bir merhem olan mentollü kremleri tercih edebilirsiniz. Bu kremler öksürük baskılaması için tasarlanmış olsa da, aktif bileşenleri, kafur ve okaliptüs yağı, ayak tırnağı mantarının tedavisinde yardımcı olabilir. Kullanmak için, etkilenen bölgeye günde en az bir kez az miktarda uygulayın.
Snakeroot özü. Ayçiçeği ailesindeki bitkilerden yapılan bir antifungaldir. etkilenen bölgeye ilk ay için her üç günde bir, ikinci ay için haftada iki kez ve üçüncü ay için haftada bir kez uygulayın. Snakeroot özünü (yılan özü) online alabilirsiniz.
Çay ağacı yağı. Antifungal ve antiseptik yetenekleri olan esansiyel bir yağdır. Bazı küçük ölçekli klinik çalışmalar çay ağacı yağının ayak tırnağı mantarına karşı etkili olabileceğini göstermiştir. Kullanmak için, çay ağacı yağını doğrudan etkilenen tırnağa günde iki kez bir pamuklu çubukla uygulayın.
Sirke. Ayak tırnağı mantarı tedavisi için sirkeyi destekleyen sadece anekdot kanıtlar vardır. Yine de, denemek için oldukça güvenli bir ev ilacıdır. Kullanmak için, etkilenen ayağı bir parça sirke içinde günde 20 dakikaya kadar ılık suya batırın.
Sarımsak. Sarımsak bazı antifungal ve antimikrobiyal yeteneklere sahiptir. Etkilenen bölgeye günde 30 dakika kıyılmış veya ezilmiş sarımsak koyarak ayak tırnağı mantarını tedavi edebilirsiniz.
Vücudunuzun nemli olan her noktasında çıkmaya meyilli bir yapıya sahip olan mantarın birçok çeşidi vardır. Ayak mantarı olarak bilinen tinea pedis, en çok rastlanan mantar çeşididir. Yaygınlığının aksine çok önemsenmez ama tedavi edilmediği zaman mikrobik hastalıkların oluşumuna zemin hazırlayabilir ve tırnaklara kadar yayılabilir.
El mantarı olarak bilinen tinea manum ise, eldeki parmakların arasında görülür. Su ile çok temas etmek durumunda kaldıysanız, elleriniz çok terliyorsa ya da deterjan gibi kimyasal ürünlerle haşır neşir oluyorsanız bu mantar ile karşılaşabilirsiniz. Vücut mantarı, yani tinea korporis, ise bedenin herhangi bir noktasında oluşabilir. Kızarıklık, pullanma ya da kaşıntı gibi komplikasyonlarla beraber kendini gösterir. Ülkemizde de çok rastlanan mantar çeşidi olan saçkıran ya da diğer adıyla tinea kapitis ise kafa derisinde veya saçlarda görülür. Daha çok çocuklarda görülse de yetişkinlerde de oluşma ihtimali oldukça yüksektir. Saç dökülmelerine, oluştuğu bölgenin kel kalmasına sebep olabilir. Bunların yanı sıra tırnak mantarı, kasık mantarı, vajina mantarı gibi çeşitli mantar türleri de mevcuttur.
1. Vücudun nemli kalması
Havuzdan ya da duştan sonra vücudunuzu tam olarak kurulamazsanız nemli ortamın varlığıyla mantar oluşumuna uygun bir zemin hazırlamış olursunuz.
2. Ayakkabılar
Sıcak havalarda, kapalı olan ve ayağın hava almasını engelleyen ayakkabıların kullanılması mantar oluşumuna sebep olabilir. Diğer taraftan mantar bulaşıcı bir hastalık olduğu için bu hastalığa sahip birisinin ayakkabısını ya da terliğini giymek de hastalığa uygun bir zemin hazırlayabilir. Bu yüzden başkalarının ayakkabısını giymemeli, giydiğiniz ayakkabıların ayağı çok sıkmamasına ve ayağın hava almasına engel olmamasına özen gösterin.
3. Çok terlemek
Vücudunuzun çok terlemesi ve terin uzun süre vücutta kalması pişik ve mantar oluşumuna neden olabilir.
4. Vücut temizliğine dikkat etmemek
Ayakkabı, çorap, havlu, terlik gibi kişisel eşyalarınızı mümkün olduğunca temiz tutmalı ve başkalarıyla paylaşmamanız gerekiyor. Aynı şekilde vücudunuzu da olabildiğince hijyenik tutmanızda fayda var.
5. Bakım araç gereçleri
Toplu kullanılan bakım araç gereçleri de mantar hastalığının nedenleri arasındadır. Kuaför ve güzellik salonu gibi alanlarda el ve ayak bakımı için kullanılan malzemeler birden fazla müşteri için kullanılıyorsa ve dikkatli bir şekilde temizlenmiyorsa mantar bulaşma riskini artırabilirler.
6. Bulaşma
Bulaşıcı bir hastalık olan mantar size insandan, hayvandan, topraktan ya da eşyadan geçebilir.
7. Dar ve sıkı kıyafetler giyilmesi
Eğer dar ve sıkı kıyafetler giyiyorsanız vücudunuz rahat edemez ve uzuvlarınıza hava akışı zorlaşır. Buna bağlı olarak mantar oluşumu daha kolay hale gelir.
8. Zayıf bağışıklık sistemi
Bağışıklık sisteminin zayıf olması hastalıkların gelişimini kolaylaştırdığı gibi mantar oluşumu için de uygun ortam hazırlar.
1. Kaşıntı
Mantarın en sık rastlanan belirtilerinden birisi kaşıntıdır. Hastalığın oluştuğu bölgede geçmek bilmeyen bir kaşıntı hissi oluşur.
2. Dairesel kırmızı döküntüler
Derinizin üzerinde pul pul, kırmızı döküntüler görebilirsiniz. Bunlar genelde vücudunuzdaki kıvrımlı yerlerde ve az tüylü bölgelerde ortaya çıkarlar.
3. Kırmızı yumrular
Bazı vakalarda mantarın aşırı kaşıntıya sebep olduğu ve buna bağlı olarak cilt üzerinde büyük yaraların oluştuğu gözlenir. Genelde kırmızı yumrular şeklinde gelişen bu yaralar vücudun birçok bölgesinde görülebilir.
4. Pullanma
Kaşınan bölgelerde zaman zaman derinin pullu bir hal aldığını gözleyebilirsiniz.
5. Saç dökülmesi
Kafada oluşan mantar, saç dökülmesine ve oluştuğu bölgede kellik meydana gelmesine sebep olabilir.
6. Su toplama
Eğer mantar kasık bölgesinde oluştuysa kaşıntı ve kızarıklığa ek olarak su toplama gibi bir durumun da ortaya çıkması muhtemeldir.
7. Şiddetli ağrılar
Kasık mantarı gibi bazı mantar çeşitlerinde kaşıntının yanında şiddetli ağrılar hissedebilirsiniz. Vajinal mantar vakalarında ise cinsel ilişki durumunda bir ağrı ortaya çıkabilir.
8. İdrar yaparken yanma hissi
Vajinada mantar hastalığı olması halinde idrar yaparken yanma hissedebilirsiniz.
9. Tırnak uçlarının altında beyaz ya da sarı noktaların oluşması
Tırnak mantarının oluşması halinde tırnakların altında sarı ya da beyaz noktalar ortaya çıkabilir. Buna bağlı olarak tırnağın kalınlaştığı ve renginin zamanla değiştiği gözlenebilir.
10. Parmaklar arasında pişik tarzı görüntü oluşması
Ayakta mantar hastalığının var olması halinde kızarıklık, kötü koku, kaşıntı ve yanma gibi belirtilerin yanı sıra parmakların arasında pişiği andıran bir görüntü oluşabilir.
1. Lokal tedavi
“Mantar hastalığı nasıl geçer?” diye merak ediyorsanız genelde lokal bölgelere krem tedavisinin uygulandığını söylemek mümkün. Cildin birçok bölgesinde gerçekleşen mantar enfeksiyonlarının tedavisinde antifugal krem ya da pomatlar kullanılır. İki hafta kadar kullanılması önerilen bu kremler başta ayak mantarı olmak üzere birçok mantar çeşidi üzerinde etkilidir.
2. Sistematik tedavi
Bazı mantar enfeksiyonlara yönelik tedavi süreçlerinde ağız yoluyla alınan ilaçlar kullanılır. Genelde lokal tedavinin yetersiz olduğu ve ilerlemiş aşamalardaki mantar enfeksiyonlarında uygulanan bu tedavide doktorun önermiş olduğu ilaçların sistematik bir şekilde düzenli olarak alınması gerekir. Doktorun önerisine göre değişiklik gösterebilmekle beraber sistematik ilaç tedavisi genelde üç ay sürer.
3. Saçkıran tedavisi
Kortizon içeren kremlerle saç derisi üzerinde meydana gelen saçkıran mantarlarının etkisinin ortadan kaldırılması amaçlanır. Eğer krem yetersiz olursa kortizon enjeksiyonu tekniği uygulanır. Etkili bir yöntem olan enjeksiyonda yüzde 80 gibi yüksek bir başarı oranı vardır.
4. Traşlama
Tırnak bölgesinde oluşan mantar hastalığına ne iyi gelir? Bu bölgede oluşan mantarlarda ise tıraşlama yöntemiyle ağrının azaltılması ve vücudun rahatlatılması amaçlanır.
4. Vajinal mantar tedavisi
Vajinada oluşan mantarlar için lokal tedavinin yanı sıra ilaç tedavisi de uygulanabilir. Lokal tedaviyle kaşıntı, yanma gibi durumların ortadan kalkması sağlanırken ilaçlarla tedavinin başarı oranı artırılmış olur. Vajinada oluşan mantar hastalığı bitkisel tedavisi de işe yarayan bir yöntemdir. Günde iki kez yoğurdun enfeksiyonlu bölgeye sürülmesi, sirkeli suyla mantarlı bölgenin günde iki defa yıkanması ya da pamuk yardımıyla ılık papatya çayının mantarlı bölgeye sürülmesi etkili sonuçlar almanızı kolaylaştırır. Fakat bitkisel yöntemleri uygulamadan önce doktorunuzdan izin almayı ihmal etmeyin.
