BİZE ULAŞIN
Kayısı, insan vücuduna faydalarıyla bilinen aroması çok sevilen meyvelerden birisidir. Gülgiller ailesinin içinde yer alan kayısı, 2-10 m yüksekliğe ulaşabilen turuncu tonlarında bir bitkidir. Taze-kuru şeklinde tüketilebildiği gibi bitki çaylarında, kozmetik ürünlerinde de aroması kullanılır. Türkiye’de genellikle Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerinde üretimi yapılmaktadır. İklim şartlarının en uygun olduğu Malatya, kayısısı ile ünlüdür. Kayısının tohumu içerisindeki çekirdeğinde bulunduğundan kolayca ekilebilen meyveler arasında yer alır. İçerisindeki küçük çekirdekten bir kayısı ağacı büyüyebilir. Kayısı doğal yollarda bile zahmetsiz büyüyebilen, büyümesi sabır gerektiren bir bitkidir. Kayısı bitkisi az bakım ister, bazı koşullarda bakım yapılmadan bile meyve verdiği görülmüştür. Sağlıklı bir şekilde kayısı yetiştirmek için bilinmesi gereken püf noktalar bulunur.
Kayısı meyvesi tüketildikten sonra çekirdeği tohum olarak kullanılabilir bir meyvedir. Kayısı yetiştirmek isteyenlerin ilk olarak bir çekirdek edinmesi gerekir. Daha fazla çekirdekle çimlenme ihtimali arttırılabilir. Çekirdeklerin su ile temizlenerek, meyveden arındırılması iyi olacaktır. Kuruduktan sonra içindeki tohumun çıkarılması gerekiyor. Ancak bu işlem yapılırken oldukça dikkatli olunmalıdır. Aksi halde tohuma zarar verilebilir.
Bir pense veya çekiç yardımıyla dikkatli bir şekilde kabuğu kırılıp, tohumlar kenara ayrılır. Daha sonra temiz bir kağıt havlu içerisine yerleştirilir. Çimlenme işleminin başlatılabilmesi için havlunun ıslatılması gerekir. Ancak aşırı sudan kaçınılmalıdır, bir sprey yardımıyla nemlenecek şekilde ıslatılmalıdır. Çimlendirme işlemini hızlandırmak için nemini kaybetmeyecek serin bir ortamda beklemesi gerekiyor. Bunun için çekirdekler havluyla birlikte bir poşet içerisine yerleştirilerek, buzdolabına koyulur. Burada yaklaşık 1 hafta bekletilecektir.
Amatör olarak meyve yetiştirmek isteyenlerin dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Çekirdeğin uygun büyüklükteki bir saksıda ve bahçede dikilmesi mümkündür. Dikim öncesinde çekirdeğin çimlenebilmesi için içerisindeki tohumun çıkarılması gerekiyor. Bunun için sert bir el aleti kullanılabilir. Ancak tohumun parçalanmamasına dikkat edilmelidir. Tohumu çimlendikten sonra toprağa ekilmeye hazırdır. Kayısı bitkisinin daha rahat büyüyebilmesi için geniş bir alana ekilmesi önemlidir. Böylelikle daha çok verim alınır. Bir süre sonra bitkinin aşı ve budama bakımları da yapılması gerekiyor. Tüm bu şartlar yerine getirilirse 4-5 yıl sonra ilk meyveler toplanabilir.
Kayısının daha hızlı çimlenebilmesi için bazı şartların sağlanması önemlidir. Bunlardan ilki iklim yapısının uygun olması ve tohumların suda bekletilme süresidir. Kayısı yetiştiriciliği için uygun şartlar Kasım ayının ilk haftasında oluşur. Daha önceden ayrılmış olan kayısı çekirdeklerinin içerisindeki tohumlar alınır. Tohumların 3 gün boyunca ıslak bir kağıt havlu içerisinde beklemesi gerekir.
Çimlenme görüldüğünde çekirdekler buzdolabından çıkarılarak, doğal bileşenler içeren bir toprağa ekilir. Bu esnada can suyu verilmedilir. Sera etkisi yöntemi hızlı bir çimlenme işlemi için kullanılabilir. Bunun için bitkinin üzeri naylon bir poşetle örtülür ve bu sayede bitki daha hızlı gelişir.
Tohum çimlendikten sonra ekim için hazır hale gelir. Ekim işlemi için toprağın hazırlanması gerekiyor. Saksıda yetiştiricilik yapanların organik bileşenlere sahip toprak edinmesi, daha sağlıklı bir bitki gelişimi için önemlidir. Toprağın torf yönünden zengin ve nemi tutabilmesi gerekir. Ekim işlemi yapılırken, tohumun filizlenen bölümü toprağın üst tarafında kalmalıdır. Ekim yapıldıktan sonra can suyu verilir. Bu süreç boyunca toprağın kurumaması ve nemli kalmasına dikkat edilmelidir.
Kayısı çekirdeklerinin çimlenebilmesi için bütün işlemlerin doğru yapılması ve şartların uygun olması gerekir. Bu durum yetiştirilmek istenen mevsim ve tohumun kalitesine göre değişebilir. Ancak, doğru bakım yapıldığında çimlenme işlemi 3 günde gerçekleşir. Şartların değişkenliğine bağlı olarak bir ay da sürebilir.
